Bài toán thay thế pin xe điện: Cần học hỏi từ động cơ đốt trong

8 phút trướcBài gốc

Điều này không chỉ đẩy cao chi phí sản xuất, thay thế mà còn đe dọa trực tiếp đến tuổi thọ và khả năng sửa chữa của xe điện. Liệu đây có phải là chiến lược cố tình để kiểm soát thị trường hậu mãi hay chỉ đơn thuần là cơn sốt "độc quyền" công nghệ?

Cơn sốt "Độc quyền" công nghệ pin. Ảnh: Autoevolution.

Tiêu chuẩn hóa: Bài toán bị bỏ quên

Một trong những ý tưởng tốt nhất thường đến từ những tình huống đơn giản. Đơn cử, việc người dùng có thể tự sửa chiếc máy hút mùi bị hỏng bằng cách thay thế một động cơ điện tương thích đã khơi gợi một nhận định quan trọng. Đó là xe điện chạy bằng pin (BEV) sẽ có tuổi thọ dài hơn và việc bảo dưỡng đơn giản hơn nếu chúng sử dụng pin tiêu chuẩn, thay vì loại thiết kế riêng biệt.

Đây được xem là sai lầm lớn nhất mà các nhà sản xuất đang mắc phải. Trong nỗ lực tạo ra sản phẩm tốt nhất, họ đã lãng quên hoặc cố tình lảng tránh thảo luận về điều cơ bản này. Liệu bộ pin của họ có nên có một thành phần tiêu chuẩn chung cho tất cả hay không? Câu trả lời hiển nhiên là "có", nhưng việc đạt được sự đồng thuận dường như quá khó khăn khiến họ chọn hành động đơn lẻ.

Cơn sốt "độc quyền" công nghệ pin

Sứ mệnh "đơn độc" này có thể mang lại một số lợi ích ngắn hạn. Nếu bất kỳ nhà sản xuất BEV nào tạo ra công nghệ pin vượt trội, người tiêu dùng sẽ khao khát sở hữu và công ty đó có thể kiểm soát toàn bộ thị trường.

Thực tế, cơn sốt "độc quyền" này vẫn đang hiện hữu. Các nhà sản xuất BEV đang cố gắng tự mình phát triển pin thể rắn (SSB) thay vì hợp tác. Tương tự, một số công ty như Nio theo đuổi các bộ pin có thể hoán đổi toàn bộ, trong khi Stellantis thử nghiệm các mô-đun pin hoán đổi. Tuy nhiên, tất cả đều là những nỗ lực riêng lẻ và thiếu tính tương thích chéo.

Việc tiêu chuẩn hóa toàn bộ bộ pin để chúng có thể hoán đổi giữa các mẫu xe khác nhau là rất khó khả thi. Điều này giống như việc hy vọng một chiếc áo phông sẽ vừa với mọi người. Kích thước, cấu trúc xe và nhu cầu năng lượng khác nhau khiến điều đó trở nên bất khả thi.

Tiêu chuẩn hóa ở cấp độ mô-đun hoặc cell pin

Tuy nhiên, các nhà sản xuất BEV cần tập trung vào các yếu tố cơ bản hơn của bộ pin, chẳng hạn như mô-đun hoặc thậm chí là cell pin (tế bào pin). Nếu các hãng xe đồng ý sản xuất tất cả các mô-đun pin theo một tiêu chuẩn nhất định, chúng sẽ có thể thay thế được cho nhau.

Sự thay thế này có thể thực hiện bất kể là cung cấp năng lượng cho một chiếc hatchback nhỏ hay một chiếc SUV lớn. Sự khác biệt duy nhất giữa chúng sẽ là số lượng mô-đun mà mỗi xe có thể mang theo.

Mật độ năng lượng khiến cách tiếp cận này phức tạp hơn. Vì cell pin lithium-ion không thể lưu trữ được quá nhiều năng lượng nên các nhà sản xuất cố gắng tích hợp càng nhiều cell pin càng tốt vào một bộ pin. Điều này dẫn đến việc thiếu tiêu chuẩn chung. Một số hãng sử dụng cell pin NMC với mật độ năng lượng cao hơn nhưng đắt đỏ và dễ mất ổn định nhiệt. Số khác chọn pin LFP rẻ và an toàn hơn nhưng lại nặng nề do mật độ năng lượng thấp. Sự khác biệt về hóa chất và giải pháp này là lý do khiến chưa có tiêu chuẩn nào cho các mô-đun pin được đưa ra.

Ngoài các mô-đun và bộ pin, tiêu chuẩn hóa có thể được áp dụng cho chính cell pin. Hãy nghĩ về pin AA. Trớ trêu thay, cell pin hiện nay đã tuân theo các định dạng sản xuất như hình trụ (với các kích cỡ 1865, 2170, 4680...), hình lăng trụ, dạng túi và dạng phiến. Tuy nhiên, việc thay thế các cell pin riêng lẻ trong bộ pin là không khả thi về mặt kinh tế vì có hàng nghìn cell pin thường được hàn vào các mô-đun. Các cell pin dạng phiến (cell-to-pack hoặc cell-to-body) có vẻ dễ thay thế hơn nếu được thiết kế để tháo lắp, nhưng đây cũng chỉ là hướng đi đơn lẻ, ví dụ như pin đồng nhất của Volkswagen.

Lợi ích của sự thống nhất

Nếu ngành công nghiệp ô tô thống nhất về tiêu chuẩn mô-đun hoặc tế bào pin, các thành phần này đều có thể được sử dụng cho tất cả các xe điện. Khi đó, chi phí sẽ giảm đáng kể vì chúng được sản xuất với số lượng lớn. Đồng thời, pin sẽ có sẵn trong thời gian dài, đảm bảo một chiếc BEV cũ vẫn hoạt động tốt trong nhiều thập kỷ tới.

Đây chính là lúc các công ty như Ample nổi lên với ý tưởng về các mô-đun pin có thể hoán đổi, phù hợp với bất kỳ loại xe điện nào. Nếu các mô-đun Ample trở thành tiêu chuẩn công nghiệp, khách hàng sẽ yên tâm rằng họ luôn tìm được mô-đun mới trong tương lai.

Cuối cùng, nếu chúng ta vẫn còn quá gắn bó với cách bán xe truyền thống, tốt hơn hết là nên thúc giục các nhà sản xuất ô tô khôi phục độ tin cậy và khả năng sửa chữa. Hãy áp dụng chính phương pháp mà động cơ đốt trong (ICE) đã làm: tiêu chuẩn hóa. Chính nguyên tắc này giúp việc sửa chữa ô tô ICE trở nên dễ dàng. Mọi người đều biết rằng họ có thể thay thế các bộ phận như piston, dây curoa và bugi với giá cả hợp lý. Còn pin trong xe điện (BEV) thì sao? Việc đạt được tiêu chuẩn hóa càng sớm càng tốt sẽ mang lại lợi ích cho cả khách hàng và ngành công nghiệp.

PHƯƠNG LÊ

Theo Autoevolution

Nguồn PLO : https://plo.vn/bai-toan-thay-the-pin-xe-dien-can-hoc-hoi-tu-dong-co-dot-trong-post882463.html