Bản Kho Mường nằm cách TP Thanh Hóa hơn 150km. Đây là bản làng của người Thái, nằm sâu trong vùng lõi của Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông. Kho Mường cũng nằm cách biệt với các bản làng khác trong vùng.
Người dân cho biết, “Kho” là cái gốc, “Mường” là làng. “Kho Mường” là nơi đầu tiên (cách đây 300 năm) con người đến, thấy thung lũng bằng phẳng, nguồn nước dồi dào từ các con suối nên quyết định ở lại phát nương làm rẫy và xây dựng bản làng.
Bản Kho Mường nằm biệt lập trong thung lũng
Đường vào bản men theo sườn núi ngoằn ngoèo, một bên là vách núi, một bên là vực sâu. Con đường này là thử thách đối với các “phượt thủ” thích khám phá nơi đây.
Nhìn từ trên cao, bản Kho Mường hiện ra với vẻ đẹp nguyên sơ, bình dị với những ngôi nhà sàn nằm sát chân núi bên những ruộng lúa, nương ngô, nương sắn. Bao quanh Kho Mường là màu xanh bạt ngàn của những cánh rừng già nguyên sinh.
Đến Kho Mường, du khách sẽ được đắm chìm trong bầu không khí trong lành, mát mẻ, tách biệt hoàn toàn với sự ồn ào náo nhiệt của phố thị. Bên cạnh đó, du khách còn được ăn các món bản địa, xem các tiết mục văn nghệ của người địa phương.
Những ngôi nhà sàn khang trang của người dân bản địa
Đến Kho Mường, du khách cũng có cơ hội tham quan hang Kho Mường (hang Dơi), một hang động dài 2,5km với những khối thạch nhũ nhiều hình dạng lạ mắt.
Phát triển du lịch cộng đồng
Những năm qua, nhiều hộ dân ở bản Kho Mường đã được tập huấn, trang bị kiến thức, đầu tư cơ sở vật chất để phục vụ du khách trong nước và quốc tế đến đây tham quan, trải nghiệm.
Du khách tới Kho Mường trải nghiệm
Ông Hà Đình Nếch (74 tuổi, kinh doanh homestay ở Kho Mường) cho biết, trước đây người dân trong bản đổ xô vào miền Nam làm kinh tế.
Khoảng 10 năm trước, nhận thấy vẻ đẹp nguyên sơ của bản phù hợp để phát triển du lịch nên nhiều hộ gia đình đã đăng ký làm du lịch cộng đồng và ra ngoài học hỏi kinh nghiệm về phát triển du lịch tại địa phương.
Các hộ gia đình được đào tạo tiếng Anh cơ bản để có thể giao tiếp với khách quốc tế, được học cách chế biến, nấu ăn đạt chuẩn để phục vụ du khách.
Du lịch cộng đồng đang được phát triển ở Kho Mường
Trưởng bản Hà Văn Thào cho biết, bản có 62 hộ dân, 100% là người Thái. Bản vẫn giữ được những ngôi nhà sàn truyền thống, các nét văn hóa của đồng bào Thái nên những năm qua bản đẩy mạnh phát triển du lịch sinh thái cộng đồng.
“Du lịch cộng đồng giúp người dân từng bước xóa đói, giảm nghèo, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống, góp phần gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa và phong tục tập quán của đồng bào Thái.
Vì vậy, nhiều gia đình đã đầu tư cơ sở vật chất để đón khách du lịch đến đây trải nghiệm", ông Thào nói.
Khách du lịch khám phá hang động tại Kho Mường
"Làm du lịch cũng giúp tạo ra công ăn việc làm cho hàng chục lao động của bản, mỗi tháng có thu nhập ổn định từ 4-5 triệu đồng như chạy xe ôm đưa khách vào bản, làm việc ở các homestay, dẫn đoàn...”, ông Thào cho biết thêm.
Hiện tại, bản Kho Mường có gần 10 hộ gia đình tham gia làm du lịch cộng đồng và một số hộ đang sửa chữa, xây dựng homestay để đón khách đến lưu trú.