Bán lẻ Việt Nam cán mốc 269 tỷ USD năm 2025

5 giờ trướcBài gốc

Bức tranh thị trường nội địa Việt Nam năm 2025 cho thấy một sự dịch chuyển rõ nét trong cấu trúc hạ tầng phân phối, khi các mô hình bán lẻ hiện đại và thương mại điện tử cùng lúc tăng trưởng mạnh, định hình lại thói quen tiêu dùng cũng như chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp.

CHỢ TRUYỀN THỐNG NHƯỜNG CHỖ CHO THƯƠNG MẠI HIỆN ĐẠI

Theo Báo cáo thị trường nội địa Việt Nam năm 2025 của Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Bộ Công Thương, trong giai đoạn 2020-2024, mạng lưới siêu thị và trung tâm thương mại phát triển nhanh hơn hẳn so với hệ thống chợ truyền thống. Cả nước hiện có 1.293 siêu thị và 276 trung tâm thương mại, tăng lần lượt 9,72% và 10,4% so với năm 2020. Bình quân mỗi năm, số siêu thị tăng khoảng 2,2%, trong khi trung tâm thương mại tăng 2,6%, mức tăng cao trong bối cảnh nhiều loại hình hạ tầng thương mại khác đã tiệm cận ngưỡng bão hòa.

Trái ngược xu thế này, số lượng chợ tiếp tục thu hẹp, từ 8.581 chợ năm 2020 xuống còn 8.274 chợ năm 2024, phản ánh quá trình đô thị hóa và sự thay đổi trong nhu cầu mua sắm của người dân khi thu nhập và mức sống được cải thiện.

Thị trường bán lẻ Việt Nam đã đạt được quy mô ấn tượng khoảng 269 tỷ USD vào năm 2025, với tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tăng trưởng 9-10% so với năm 2024 - mức tăng cao trong 5 năm gần đây, ngoại trừ những năm chịu ảnh hưởng bất thường của dịch bệnh.

Sự gia tăng của hạ tầng thương mại hiện đại không chỉ thể hiện ở số lượng mà còn cho thấy những đặc điểm cấu trúc đáng chú ý. Hệ thống siêu thị tại Việt Nam hiện vẫn chủ yếu là các cơ sở quy mô nhỏ và vừa, khi gần 67% thuộc hạng III, trong khi siêu thị hạng I chỉ chiếm khoảng 12,9%. Điều này cho thấy thị trường phát triển nhanh về “bề rộng” nhưng còn dư địa lớn để nâng cao chất lượng, quy mô và chuẩn hóa dịch vụ.

Với trung tâm thương mại, dù số lượng khiêm tốn hơn, song tỷ lệ trung tâm thương mại hạng I lại đạt gần 20%, phản ánh xu hướng đầu tư bài bản vào các tổ hợp mua sắm – giải trí cao cấp, đóng vai trò điểm nhấn cho các đô thị lớn. Gần một nửa số siêu thị và trung tâm thương mại tập trung tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng hay Khánh Hòa.

Song song với bán lẻ trực tiếp, thương mại điện tử tiếp tục là kênh phân phối tăng trưởng nhanh nhất trong năm 2025. Quy mô thị trường bán lẻ trực tuyến ước đạt khoảng 32 tỷ USD, chiếm gần 12% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng, trong đó riêng bán lẻ hàng hóa trực tuyến đạt khoảng 22,5 tỷ USD. Tỷ lệ người dân sử dụng internet vượt 80%, thanh toán số ngày càng phổ biến và hệ sinh thái logistics bùng nổ với khoảng 2,4 tỷ gói, kiện phục vụ thương mại điện tử trong năm 2024 đã tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển này.

Các sàn thương mại điện tử lớn tiếp tục giữ vai trò chủ đạo, trong khi mua sắm qua mạng xã hội và livestream bán hàng nổi lên như một kênh tiêu thụ hiệu quả, đặc biệt với các ngành hàng thời trang, mỹ phẩm và tiêu dùng nhanh. Cùng với đó, chính sách hỗ trợ của Nhà nước, như việc hỗ trợ chi phí duy trì gian hàng trên sàn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, đã giúp hàng chục nghìn doanh nghiệp, hộ kinh doanh và hợp tác xã tham gia sâu hơn vào thị trường số.

Điểm đáng chú ý là sự hội tụ giữa hai hệ thống phân phối. Các mô hình bán lẻ hợp kênh, đa kênh ngày càng phổ biến, khi doanh nghiệp kết hợp cửa hàng vật lý với sàn thương mại điện tử, ứng dụng riêng và mạng xã hội, nhằm tối ưu trải nghiệm khách hàng. Ngay cả các hệ thống siêu thị, cửa hàng tiện lợi truyền thống cũng đang đẩy mạnh chuyển đổi số, triển khai giao hàng tận nhà và các chương trình khách hàng thân thiết trên nền tảng trực tuyến để giữ vững thị phần.

Sự phát triển nhanh của thương mại điện tử cũng kéo theo những thay đổi sâu sắc trong hành vi tiêu dùng. Người mua ngày càng đòi hỏi cao về tính minh bạch nguồn gốc, tốc độ giao hàng, chính sách đổi trả và dịch vụ hậu mãi. Đồng thời, tiêu dùng số đang lan tỏa mạnh tới khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa, mở ra cơ hội tiếp cận thị trường rộng lớn hơn cho các doanh nghiệp địa phương và hộ kinh doanh cá thể.

Tổng thể, thị trường bán lẻ Việt Nam năm 2025 đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ, nơi hạ tầng thương mại hiện đại và thương mại điện tử không còn phát triển tách rời mà bổ trợ lẫn nhau. Thách thức về quản lý chất lượng, gian lận thương mại, bảo mật dữ liệu hay chênh lệch khả năng tiếp cận công nghệ vẫn hiện hữu, song nếu được giải quyết bằng chính sách đồng bộ và đầu tư hạ tầng phù hợp, đây sẽ là động lực quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt và thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường nội địa trong những năm tới.

DƯ ĐỊA MỞ RỘNG THỊ TRƯỜNG NỘI ĐỊA

Bước sang năm 2026, ngành bán lẻ Việt Nam đứng trước một chu kỳ tăng trưởng mới, được hậu thuẫn bởi triển vọng kinh tế vĩ mô tích cực, quy mô thị trường mở rộng nhanh và những chuyển đổi căn bản trong mô hình phát triển. Các định hướng lớn về khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh đang tạo nền tảng dài hạn cho sự bứt phá của thị trường tiêu dùng nội địa.

Bộ Công Thương cũng sắp trình lên Thủ tướng những chính sách quan trọng. Ví dụ như chuyển đổi gần 7.000 chợ truyền thống thành các cửa hàng tiện ích và trung tâm thương mại hiện đại. Đây là bước đi chiến lược nhằm tiếp tục cải thiện hạ tầng thương mại, nâng cao trải nghiệm người tiêu dùng và hiện đại hóa thị trường bán lẻ".

Ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Bộ Công Thương.

Theo định hướng phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2026–2030, kinh tế Việt Nam được kỳ vọng duy trì tốc độ tăng trưởng cao, với GDP bình quân đạt 7,5–8,5%/năm và phấn đấu tiệm cận mức 10%. Đến năm 2030, GDP bình quân đầu người dự kiến đạt 7.400–7.600 USD, đưa Việt Nam trở thành quốc gia có thu nhập trung bình cao và nằm trong nhóm 30 nền kinh tế có quy mô GDP lớn nhất thế giới. Nền tảng tăng trưởng này tạo lực đẩy trực tiếp cho tiêu dùng và bán lẻ, một trong những khu vực phản ánh rõ nét nhất sức khỏe của nền kinh tế.

Với đà tăng của thu nhập và dân số, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng được dự báo tăng bình quân 10 - 12%/năm trong giai đoạn 2026–2030, quy mô thị trường có thể đạt khoảng 11,5 - 12,5 triệu tỷ đồng, tương đương 450 tỷ USD vào năm 2030. Trong cơ cấu đó, thương mại điện tử tiếp tục là điểm sáng, duy trì tốc độ tăng trưởng khoảng 20%/năm và có thể đạt quy mô 70 tỷ USD, đứng thứ ba Đông Nam Á. Riêng năm 2026, thị trường bán lẻ được kỳ vọng tiếp tục duy trì nhịp tăng trưởng cao, đóng vai trò là trụ cột quan trọng của tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng nội địa ngày càng trở thành động lực chính.

Triển vọng bán lẻ còn được củng cố bởi quá trình đô thị hóa và thay đổi cấu trúc dân số. Đến năm 2030, dân số Việt Nam dự kiến đạt khoảng 104 triệu người, đứng thứ 15 thế giới, trong khi tỷ lệ đô thị hóa vượt mốc 50%. Thu nhập bình quân đầu người tiếp tục cải thiện, đặc biệt tại khu vực nông thôn, nơi chiếm khoảng 60% dân số và được định hướng tăng thu nhập 2,5 - 3 lần so với năm 2020. Sự gia tăng đồng đều về thu nhập và quy mô dân số giúp Việt Nam trở thành một trong những thị trường tiêu thụ hàng hóa lớn và hấp dẫn trong khu vực, mở rộng không gian phát triển cho cả bán lẻ truyền thống lẫn hiện đại.

Trong bức tranh đó, số hóa nổi lên như động lực tăng trưởng then chốt của ngành bán lẻ giai đoạn mới. Với mục tiêu kinh tế số đóng góp khoảng 30% GDP vào năm 2030, cùng định hướng phát triển Chính phủ số và hoàn thiện khung pháp lý cho các mô hình kinh tế số, môi trường kinh doanh bán lẻ đang được tái định hình theo hướng minh bạch, hiệu quả và dựa trên dữ liệu.

Đối với doanh nghiệp bán lẻ, chuyển đổi số không còn là lựa chọn mà trở thành yêu cầu bắt buộc. Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, các hệ thống quản trị và tự động hóa đang giúp doanh nghiệp tối ưu vận hành, quản lý tồn kho, logistics và tương tác khách hàng. Đặc biệt, với doanh nghiệp nhỏ và vừa, số hóa mở ra cơ hội tiếp cận thị trường rộng lớn hơn với chi phí thấp hơn, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh trong chuỗi phân phối.

Cùng với tăng trưởng và số hóa, cơ cấu thị trường bán lẻ Việt Nam giai đoạn 2026–2030 được dự báo tiếp tục chuyển dịch theo hướng hiện đại. Tỷ trọng bán lẻ qua chợ và cửa hàng nhỏ lẻ truyền thống vẫn chiếm ưu thế, song sẽ giảm dần khi các chuỗi siêu thị, cửa hàng tiện lợi, minimart và thương mại điện tử mở rộng nhanh. Đến năm 2030, kênh bán lẻ hiện đại có thể chiếm khoảng 40% tổng doanh thu bán lẻ. Song song với đó là xu hướng gia tăng tập trung thị trường, khi một số tập đoàn lớn trong và ngoài nước mở rộng quy mô thông qua đầu tư, sáp nhập, nhượng quyền và liên kết chuỗi.

Một điểm nhấn khác là sự thay đổi vai trò của điểm bán. Trong giai đoạn tới, cửa hàng bán lẻ không chỉ là nơi giao dịch hàng hóa mà dần trở thành không gian trải nghiệm – tích hợp mua sắm, ẩm thực, giải trí, chăm sóc sức khỏe. Mô hình “retailtainment” được dự báo sẽ phổ biến tại các đô thị lớn, phản ánh xu hướng tiêu dùng gắn với trải nghiệm và giá trị gia tăng.

Tổng thể, năm 2026 mở ra một giai đoạn phát triển mới của ngành bán lẻ Việt Nam, với nền tảng tăng trưởng vững chắc, động lực số hóa mạnh mẽ và sự chuyển dịch sâu về cấu trúc thị trường. Dù vẫn đối mặt với những thách thức về cạnh tranh, quản lý chất lượng, logistics và an toàn dữ liệu, triển vọng dài hạn của ngành bán lẻ Việt Nam được đánh giá tích cực, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tiêu dùng, ổn định tăng trưởng và nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế trong những năm tới.

Hà Linh

Nguồn Thương Gia : https://thuonggiaonline.vn/ban-le-viet-nam-can-moc-269-ty-usd-nam-2025-post566016.html