Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng, Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) được xây dựng nhằm hoàn thiện quy định pháp luật để thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng về báo chí; điều chỉnh, quản lý hoạt động báo chí, phân cấp kịp thời, phù hợp trong bối cảnh sự phát triển mạnh mẽ, nhanh chóng của khoa học, công nghệ và truyền thông hiện đại; khắc phục những hạn chế, bất cập trong các quy định pháp luật về báo chí hiện nay.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì, Phó chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành nội dung họp.
Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) gồm 4 chương, 51 điều, bám sát 4 nhóm chính sách đã được Chính phủ thông qua, đồng thời cập nhật những vấn đề mới phát sinh trong thực tiễn theo chủ trương của Đảng và Nhà nước về sắp xếp tổ chức bộ máy, trong đó có sắp xếp lại các cơ quan báo chí; phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp.
4 nhóm chính sách cụ thể gồm: Tăng cường công tác quản lý đối với hoạt động báo chí; nâng cao đạo đức nghề nghiệp người làm báo và trách nhiệm của cơ quan báo chí; thúc đẩy phát triển kinh tế báo chí; điều chỉnh hoạt động của cơ quan báo chí trên không gian mạng.
Điểm mới quan trọng của dự thảo luật là bổ sung quy định về vị trí của báo chí: “Báo chí ở nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là báo chí cách mạng…” để khẳng định tính lịch sử, tính cách mạng của báo chí, hướng đến mục tiêu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại mà Đại hội Đảng XIII đề ra.
Dự thảo luật bổ sung quy định: Cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện là cơ quan báo chí có nhiều loại hình báo chí, cơ quan báo chí trực thuộc; có cơ chế đặc thù về tài chính theo quy định của Chính phủ; được thành lập phù hợp với Chiến lược phát triển và quản lý hệ thống báo chí được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Cơ quan báo và phát thanh, truyền hình là cơ quan báo chí thuộc tỉnh ủy, thành ủy, có nhiều loại hình báo chí, sản phẩm báo chí.
Dự luật bổ sung quy định rõ trách nhiệm cung cấp thông tin cho báo chí - điểm được coi là khâu yếu trong thực tiễn nhiều năm qua. Các cơ quan, tổ chức, cá nhân có nghĩa vụ chủ động, kịp thời, cung cấp đầy đủ và chính xác thông tin khi được báo chí yêu cầu hoặc khi xảy ra sự kiện có tác động lớn đến xã hội. Người đứng đầu cơ quan, đơn vị phải chịu trách nhiệm nếu trì hoãn, từ chối hoặc né tránh cung cấp thông tin không có lý do chính đáng.
Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng báo cáo tại Quốc hội.
Các đại biểu dự phiên họp.
Thẩm tra về Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Ủy ban tán thành với sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Báo chí; cơ bản nhất trí với phạm vi, đối tượng điều chỉnh của dự thảo Luật. Việc sửa đổi Luật nhằm tiếp tục thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại, khắc phục những hạn chế, bất cập của luật hiện hành và trong công tác báo chí thời gian qua.
Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội cơ bản thống nhất với việc bổ sung cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện (khoản 6 Điều 16), tuy nhiên đề nghị tiếp tục nghiên cứu, làm rõ nội hàm, tiêu chí xác định và cơ chế đặc thù tài chính của các cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện.
Về tên gọi các loại hình báo chí, dự thảo luật tiếp tục xác định có 4 loại hình báo chí, đồng thời sửa đổi tên gọi thành báo chí in, báo nói, báo hình và báo chí điện tử. Ủy ban cho rằng, việc thay đổi cách gọi trên cần xem xét kỹ lưỡng để bảo đảm thống nhất với thuật ngữ chuyên ngành, mang tính phổ quát; đề nghị nghiên cứu sử dụng các khái niệm báo in, phát thanh, truyền hình, báo điện tử để phù hợp với thực tiễn tại Việt Nam và quốc tế.
Ủy ban đề nghị cần tiếp tục hoàn thiện, bổ sung các quy định theo hướng tạo ra hành lang pháp lý để xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển các nền tảng công nghệ số trong nước, phân phối nội dung thông tin báo chí; về quyền, trách nhiệm pháp lý của nhà báo, cơ quan báo chí khi sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động báo chí.
VŨ DUNG