Bảo đảm quyền sở hữu trí tuệ trong thời đại số

một giờ trướcBài gốc

Bảo vệ thương hiệu trên môi trường số là mục tiêu các doanh nghiệp ở Huế đang hướng đến

Nhiều thách thức

Sự phát triển của thương mại điện tử (TMĐT) mở ra cơ hội lớn cho DN nhưng cũng đi kèm không ít rủi ro. Môi trường trực tuyến đang trở thành “điểm nóng” của hàng giả, hàng nhái và tình trạng xâm phạm quyền SHTT. Không ít đối tượng lợi dụng các nền tảng số để kinh doanh sản phẩm vi phạm, gây thiệt hại cho người tiêu dùng và làm suy giảm uy tín của nhiều sản phẩm mang thương hiệu Huế.

Theo ông Phan Hùng Sơn, Phó Giám đốc Sở Công Thương, các chủ thể quyền SHTT tại địa phương cần chủ động hơn trong việc bảo vệ và thực thi quyền SHTT trên môi trường TMĐT. Nhiều sản phẩm “made in Huế” đang khẳng định được uy tín trên thị trường trong, ngoài nước, nhưng với sự xuất hiện của hàng giả, hàng nhái không chỉ gây thiệt hại cho DN mà còn làm giảm giá trị hình ảnh địa phương.

Tại hội nghị tập huấn nâng cao ứng dụng TMĐT do Sở Công Thương phối hợp với Công ty CP EUBIZ Việt Nam tổ chức vừa qua, nhiều đại biểu cho rằng, tác động của công nghệ 4.0, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) đối với quyền SHTT rất lớn. Trong khi AI phát triển nhanh chóng nhưng khung pháp lý hiện hành vẫn chưa theo kịp trong việc xác lập, quản lý và bảo vệ quyền SHTT đối với các tài sản do AI tạo ra.

Lãnh đạo Sở Khoa học và Công nghệ nhận định: Môi trường số, các hành vi xâm phạm SHTT xuyên biên giới, vi phạm quyền tác giả, đồng tác giả hay sản phẩm do AI tạo ra đang đặt ra nhiều thách thức mới. Vì vậy, DN và cơ quan quản lý cần sớm xây dựng năng lực pháp lý, kỹ thuật để quản lý, xử lý vi phạm, đồng thời tăng cường khả năng phản ứng pháp lý phù hợp trong kỷ nguyên số.

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, trong quý III/2025, các lực lượng chức năng đã bắt giữ, xử lý hơn 31.000 vụ việc buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và xâm phạm quyền SHTT; thu nộp ngân sách trên 3.600 tỷ đồng; khởi tố 462 vụ với 915 đối tượng. Những con số này là lời cảnh báo đối với DN và chính quyền địa phương trong việc bảo vệ thương hiệu.

Tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp

Thời gian qua, TP. Huế đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ DN phát triển tài sản trí tuệ gắn với chiến lược xây dựng thương hiệu địa phương. Nhận diện thương hiệu ngày càng trở thành mối quan tâm hàng đầu của các DN, đặc biệt là DN vừa và nhỏ, cơ sở làng nghề, hợp tác xã và các hộ kinh doanh OCOP.

Bên cạnh việc nâng cao chất lượng sản phẩm, nhiều DN Huế đã chú trọng xây dựng bản sắc thương hiệu, hoàn thiện bộ nhận diện và đăng ký bảo hộ SHTT cho sản phẩm, từ đó nâng cao sức cạnh tranh và hạn chế rủi ro pháp lý. Tính đến thời điểm này, thành phố đã hỗ trợ bảo hộ quyền SHTT cho hàng chục sản phẩm đặc trưng, đặc sản làng nghề, như: “Sen Huế”, “Áo dài Huế”, “Đệm bàng Phò Trạch”, “Rau má Quảng Thọ”, “Dầu tràm Lộc Thủy”, “Mè xửng Huế”…

Đặc biệt, chương trình OCOP tại TP. Huế trở thành đòn bẩy quan trọng để DN địa phương phát triển thương hiệu gắn với SHTT. Các sản phẩm OCOP đạt chuẩn từ 3 sao trở lên được khuyến khích đăng ký bảo hộ nhãn hiệu, kiểu dáng và được hỗ trợ quảng bá trên môi trường số. Điển hình như thanh trà Thủy Biều, bưởi da xanh Phong Điền, gạo An Lỗ... sau khi được hỗ trợ đăng ký nhãn hiệu đã mở rộng thị trường hiệu quả.

Thực hiện Chương trình phát triển SHTT quốc gia đến 2030, thành phố đã hỗ trợ đăng ký nhiều sản phẩm đặc sản như nón lá Huế, mè xửng Thiên Hương, tinh dầu tràm Lộc Thủy, thanh trà Huế, nước mắm Phú Thuận… Đồng thời, hướng dẫn DN khai thác hiệu quả SHTT, xây dựng thương hiệu trong nước và quốc tế. Tính đến quý II/2025, số lượng đơn đăng ký bảo hộ sở hữu công nghiệp ở Huế tăng bình quân 12 - 15%/năm, trong đó nhãn hiệu chiếm tỷ lệ chủ yếu; đặc biệt đã xuất hiện các sáng chế, giải pháp hữu ích từ khu vực đại học, viện nghiên cứu.

Thành phố còn đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ sáng tạo, đăng ký nhãn hiệu tập thể, chỉ dẫn địa lý; tổ chức tập huấn kiến thức về SHTT; triển khai hội nghị kết nối chuyển giao công nghệ và tư vấn định giá tài sản trí tuệ. Những nỗ lực này góp phần hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo gắn với quản lý và khai thác tài sản trí tuệ hiệu quả.

Hiện nay, TP. Huế là một trong những địa phương tiên phong về chuyển đổi số cấp tỉnh, không chỉ trong lĩnh vực hành chính mà còn trong hỗ trợ DN số hóa hoạt động kinh doanh. Việc tích hợp SHTT vào quá trình chuyển đổi số giúp DN địa phương tăng tốc phát triển thương hiệu trên các nền tảng như sàn TMĐT, mạng xã hội, website và livestream.

Thông qua chương trình “100 DN chuyển đổi số trong 100 ngày” triển khai từ năm 2021, TP. Huế tiếp tục hỗ trợ nhiều DN tiếp cận kỹ thuật số, marketing trực tuyến, quản lý đơn hàng thông minh và bảo hộ thương hiệu số, giúp sản phẩm đặc sản Huế chinh phục thị trường trong nước và quốc tế.

Song Minh

Nguồn Thừa Thiên Huế : https://huengaynay.vn/kinh-te/khoa-hoc-cong-nghe/bao-dam-quyen-so-huu-tri-tue-trong-thoi-dai-so-160589.html