Bảo hiểm tiền gửi - Lá chắn bảo vệ quyền lợi người gửi tiền

2 giờ trướcBài gốc

Trong hệ thống tài chính - ngân hàng, niềm tin của người gửi tiền luôn là yếu tố then chốt để duy trì sự ổn định và phát triển. Để củng cố niềm tin đó, hoạt động bảo hiểm tiền gửi (BHTG) đã ra đời và ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trên toàn thế giới và tại Việt Nam nhằm bảo vệ quyền lợi người gửi tiền, đồng thời giúp hệ thống ngân hàng vận hành lành mạnh, ổn định.

Cơ chế bảo vệ niềm tin công chúng

Theo Hiệp hội BHTG quốc tế (IADI), mục tiêu cốt lõi của BHTG là bảo vệ người gửi tiền trước rủi ro khi tổ chức tham gia BHTG mất khả năng chi trả. Các tổ chức tham gia BHTG thường là những đơn vị huy động tiền gửi như ngân hàng, quỹ tín dụng nhân dân hay các tổ chức tài chính. Tại nhiều quốc gia, pháp luật quy định bắt buộc các tổ chức này phải tham gia BHTG và nộp phí.

Chi nhánh Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên tuyên truyền về chính sách bảo hiểm tiền gửi.

Điểm khác biệt quan trọng của tổ chức BHTG không phải tìm kiếm lợi nhuận, mà vì lợi ích công, hướng tới sự ổn định và an toàn của hệ thống tài chính. Chính vì vậy, các nghiệp vụ của tổ chức BHTG thường gắn liền với toàn bộ vòng đời của tổ chức tham gia BHTG, từ cấp chứng nhận BHTG khi bắt đầu đi vào hoạt động cho đến thu phí, kiểm tra, giám sát trong quá trình vận hành. Ở nhiều quốc gia, tổ chức BHTG còn được trao thêm thẩm quyền can thiệp sớm khi phát hiện dấu hiệu yếu kém, nhằm ngăn ngừa nguy cơ đổ vỡ. Trong trường hợp rủi ro xảy ra và tổ chức tín dụng mất khả năng chi trả, BHTG sẽ sử dụng Quỹ dự phòng để chi trả tiền gửi được bảo hiểm, bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền, đồng thời ổn định tâm lý thị trường.

Đến tháng 8-2025, toàn thế giới có 130 tổ chức BHTG đang hoạt động, trong đó 107 là thành viên IADI - con số phản ánh rõ vai trò trọng yếu của hệ thống này. Đáng chú ý, tỷ lệ tổ chức BHTG được trao thêm thẩm quyền giám sát, can thiệp và xử lý tăng từ 75% lên 83% trong giai đoạn 2014 - 2023, cho thấy xu hướng củng cố vai trò của BHTG trong bảo vệ người gửi tiền và ổn định hệ thống ngân hàng.

Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam - 26 năm củng cố niềm tin người gửi tiền

BHTG Việt Nam được thành lập vào năm 1999 theo Quyết định số 218/1999/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, với vốn điều lệ ban đầu 1.000 tỷ đồng. Ngay từ khi ra đời, tổ chức này đã được xác định là công cụ quan trọng nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, góp phần giữ vững sự ổn định và an toàn của hệ thống các tổ chức tín dụng.

Chi nhánh Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên tập huấn công tác kiểm soát đặc biệt đối với quỹ tín dụng nhân dân.

Theo Luật BHTG năm 2012, BHTG Việt Nam thực hiện nhiều nghiệp vụ trọng yếu như cấp và thu hồi chứng nhận tham gia BHTG, tính và thu phí BHTG, quản lý Quỹ dự phòng nghiệp vụ, kiểm tra việc chấp hành pháp luật của tổ chức tham gia BHTG, chi trả tiền bảo hiểm cho người gửi tiền khi tổ chức tín dụng mất khả năng chi trả, hay tham gia thanh lý tài sản. Bên cạnh đó, công tác truyền thông về chính sách BHTG cũng được đẩy mạnh, giúp người dân nâng cao hiểu biết và yên tâm khi gửi tiền vào hệ thống ngân hàng. Đặc biệt, Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 đã mở rộng vai trò của BHTG Việt Nam với nhiều nhiệm vụ quan trọng như cho vay đặc biệt đối với ngân hàng thương mại, ngân hàng hợp tác xã hay quỹ tín dụng nhân dân; mua trái phiếu dài hạn của tổ chức tín dụng nhận chuyển giao bắt buộc... Đây là những công cụ mạnh mẽ nhằm xử lý tổ chức tín dụng yếu kém, qua đó củng cố sự an toàn của hệ thống ngân hàng.

Sau gần 26 năm hoạt động, BHTG Việt Nam đã hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao. Tính đến ngày 30-9-2025, tổng tài sản của tổ chức đạt hơn 139 nghìn tỷ đồng, trong đó Quỹ dự phòng nghiệp vụ lên tới 132,8 nghìn tỷ đồng, tăng 139 lần so với vốn điều lệ ban đầu. BHTG Việt Nam hiện có hơn 800 cán bộ tại trụ sở chính và 8 chi nhánh khu vực, được đào tạo bài bản và có nhiều kinh nghiệm thực tiễn, đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ. Những kết quả này tạo nền tảng quan trọng để tổ chức tiếp tục khẳng định vai trò là “lá chắn an toàn” của người gửi tiền, đồng thời góp phần củng cố niềm tin vào hệ thống ngân hàng trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng phát triển và hội nhập sâu rộng.

HOÀNG DUNG

Nguồn Khánh Hòa : http://www.baokhanhhoa.vn/kinh-te/tai-chinh-ngan-hang/202512/bao-hiem-tien-gui-la-chan-bao-ve-quyen-loi-nguoi-gui-tien-b953ca1/