Giữa hai cơn bão, những người giữ "mạch máu" đường sắt vẫn không nghỉ
Chỉ vài ngày sau khi vừa khôi phục xong hệ thống tín hiệu bị hư hại nặng do bão số 10, những người công nhân đường sắt tuyến Yên Viên - Lào Cai lại phải gồng mình chuẩn bị ứng phó với cơn bão số 11 đang tiến gần.
Tập trung khắc phục thiết bị thông tin tín hiệu do ngập, ảnh hưởng bão số 10 khu vực ga Yên Bái, để chạy tàu an toàn (Ảnh: Internet).
Khu vực ga Yên Bái sau bão số 10 là một khung cảnh hoang tàn. Nước ngập sâu khiến toàn bộ thiết bị thông tin ngoài trời bị hư hỏng nặng: hòm biến thế, hộp cáp, máy quay ghi, giá rơle, thậm chí cả những cảm biến tín hiệu tinh vi cũng bị ngập trong bùn đất.
Ông Bùi Đình Sỹ, Giám đốc Công ty CP Thông tin tín hiệu đường sắt Hà Nội, chia sẻ: Mưa lớn khiến nhiều cột thông tin bị gãy, đổ; dây tín hiệu bị đứt, chùng, chập xoắn. Thiết bị ngâm nước, có cái phải tháo ra phơi nắng từng mạch điện. Năm ngoái thiệt hại đã khoảng 8 tỉ đồng, năm nay bão lại nối tiếp bão. Nhưng không thể ngồi yên, chúng tôi phải khôi phục để tàu chạy kịp giờ.
Ngay trong đêm, hàng chục kỹ sư, công nhân tỏa đi khắp tuyến Yên Viên - Lào Cai. Họ mang theo thiết bị dự phòng, cuộn dây mới, xẻng, cưa máy... tất cả đều dầm mình trong mưa. Nhiều nhóm phải dùng thuyền nhỏ để tiếp cận vị trí cột đổ ngập sâu.
"Chúng tôi luôn tuân thủ quy trình khắc phục theo Thông tư 17 của Bộ GTVT, từ giai đoạn chuẩn bị, khắc phục bước 1 đến bước 2. Nhờ đó, khi bão tan, có thể nhanh chóng phục hồi hệ thống, đảm bảo an toàn chạy tàu", ông Sỹ nói.
Tại khu vực Thanh Hóa - Vinh, bão số 10 cũng gây ảnh hưởng không nhỏ nhưng nhờ sự chuẩn bị sớm, hệ thống thông tin tín hiệu ở đây ít bị thiệt hại hơn nhiều khu vực khác.
Ông Lê Đình Diện, Phó giám đốc Công ty CP Thông tin tín hiệu đường sắt Vinh, kể: Ngay khi có thông tin về bão, Ban chỉ huy phòng chống thiên tai của công ty đã họp khẩn. Chúng tôi yêu cầu toàn bộ đơn vị sẵn sàng 100% nhân lực, vật tư, máy móc, nhiên liệu. Khi mưa bão ập đến, các tổ xung kích đã trực sẵn ở những điểm xung yếu.
Các khu gian Mỹ Lý - Quán Hành, Cầu Giát - Yên Lý bị ngập, cây đổ, cột thông tin gãy. Lực lượng cứu hộ nhanh chóng khoanh vùng, cưa cây, giải phóng khổ giới hạn, tháo dây bị chập, xử lý hòm cáp ngập nước tại các ga Thị Long, Minh Khôi.
Chỉ sau hai ngày, toàn bộ thiết bị thông tin tín hiệu đã được khắc phục, đảm bảo tàu chạy an toàn. Ông Diện chia sẻ: Bí quyết là không chờ đợi. Khi có bão, chúng tôi triển khai ngay phương án '4 tại chỗ': chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện và hậu cần tại chỗ. Nhờ đó, khôi phục nhanh, giảm thiểu thiệt hại.
Trong những ngày bão đổ bộ, nhiều nhân viên gác chắn, kỹ sư tín hiệu phải trực liên tục 24/24. Một cán bộ đội thông tin ở ga Văn Điển tâm sự: Nhiều đêm gió rít, mưa xối, chúng tôi chỉ kịp ăn gói mì trong nhà trực rồi lại ra kiểm tra tín hiệu. Mất liên lạc là tàu phải dừng, nên dù nguy hiểm cũng không ai dám rời vị trí.
Họ gọi vui mình là "người gác mạch máu" - vì mỗi đường dây, mỗi tín hiệu chính là nhịp đập của hệ thống vận tải quốc gia. Khi tín hiệu ngừng, hàng chục đoàn tàu, hàng nghìn hành khách và tấn hàng hóa có thể bị kẹt lại.
Huy động "4 tại chỗ" để khắc phục hạ tầng bị ảnh hưởng bão lũ, nhanh chóng thông đường (Ảnh: minh họa).
Khi Thông tư 17 đi vào đời sống thực tế
Ông Ma Ngọc Yên, Phó trưởng ban Quản lý kết cấu hạ tầng đường sắt (Tổng công ty Đường sắt VN), cho biết: Hàng năm, bão lũ luôn gây thiệt hại lớn cho hạ tầng đường sắt, từ cầu, đường đến hệ thống tín hiệu. Vì vậy, công tác phòng chống và khắc phục luôn được coi trọng như một nhiệm vụ sống còn.
Dựa trên Thông tư 17/2021, Tổng công ty đã cụ thể hóa phương châm "4 tại chỗ" và "3 sẵn sàng" - phòng ngừa chủ động, ứng phó kịp thời, khắc phục khẩn trương và hiệu quả.
Trước mỗi mùa mưa bão, toàn ngành triển khai đồng bộ nhiều bước, bao gồm kiểm tra, thống kê các điểm xung yếu trên toàn tuyến; Gia cố nền đường, taluy, cầu cống; Chuẩn bị vật tư, máy móc, phương tiện ứng cứu; Phối hợp chính quyền địa phương để sẵn sàng hỗ trợ khi có sự cố.
Khi bão đến, các công ty bảo trì đường sắt cử lực lượng chốt gác, cảnh giới ở các khu vực ven sông, ven suối, đoạn đắp cao, đào sâu, nơi dễ sạt lở. Nếu hạ tầng bị ảnh hưởng, toàn hệ thống lập tức huy động nhân lực và phương tiện tại chỗ để thông đường nhanh nhất, an toàn nhất.
Ngoài khâu kỹ thuật, công tác vận tải cũng được điều chỉnh linh hoạt. Khi có mưa bão, tàu có thể được dừng tạm tại các ga đủ điều kiện, thay vì cố di chuyển trong điều kiện nguy hiểm. Nếu cần, hành khách được chuyển tải bằng ô tô, có nhân lực và hậu cần đảm bảo an toàn.
Các xí nghiệp đầu máy, toa xe cũng chuẩn bị sẵn nhiên liệu, thực phẩm và kế hoạch bảo dưỡng khẩn cấp. "Chúng tôi phải bảo đảm an toàn tuyệt đối cho hành khách, hàng hóa và phương tiện, kể cả trong tình huống xấu nhất," ông Yên nhấn mạnh.
Một chuyên gia an toàn đường sắt phân tích: Thông tư 17 quy định rất rõ trách nhiệm của từng chủ thể, từ doanh nghiệp hạ tầng đến đơn vị vận tải, từ người chỉ huy đến công nhân hiện trường. Tất cả đều có quy trình phối hợp, nhờ vậy công tác ứng phó thiên tai trở nên chuyên nghiệp hơn rất nhiều.
Trước đây, khi bão lũ xảy ra, việc khắc phục thường kéo dài do thiếu đồng bộ giữa các khâu. Nay, mọi việc diễn ra nhanh hơn, có hệ thống hơn: những hư hỏng nhỏ được xử lý ngay; các công trình lớn cần sửa chữa bước 2 được rà soát, đưa vào kế hoạch định kỳ minh bạch.
Có thể nói, Thông tư 17 như một 'sổ tay sinh tồn' của ngành đường sắt trước thiên tai," vị chuyên gia nhận định.
Trên khắp dải đất hình chữ S, từ Lào Cai, Yên Bái đến Nghệ An, Thanh Hóa, hàng nghìn con người đang âm thầm canh giữ từng đường ray, từng tín hiệu. Họ là những người mà hành khách hiếm khi nhìn thấy nhưng chính họ giúp đoàn tàu vẫn an toàn lăn bánh qua những vùng bão gió.
Như ông Bùi Đình Sỹ chia sẻ, sau mỗi trận bão, điều đáng quý nhất không chỉ là khôi phục được thiết bị, mà là giữ được nhịp tàu, giữ được niềm tin: Khi bão tan, tiếng còi tàu lại vang lên, đó là âm thanh của sự sống trở lại của những người làm đường sắt không bao giờ đầu hàng thiên nhiên.
Từ "4 tại chỗ", "3 sẵn sàng" đến tinh thần trách nhiệm bền bỉ, ngành đường sắt Việt Nam vẫn đang ngày đêm kiên cường trước bão gió để mỗi chuyến tàu, dù đi qua mưa bão hay nắng vàng, vẫn mang theo nhịp sống bình yên đến muôn nơi.
Kỳ Nam