Ngay sau khi lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9 kết thúc, Janes - hãng truyền thông và phân tích quốc phòng - an ninh uy tín hàng đầu thế giới về vũ khí, quân sự, tình báo và an ninh đã thực hiện bài viết rất sâu về dàn khí tài của quân đội Việt Nam.
Theo Janes, cuộc diễu binh lần này đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong tiến trình hiện đại hóa công nghiệp quốc phòng Việt Nam, khi Hà Nội lần đầu tiên công khai hàng loạt khí tài tự chế tạo, không còn dừng lại ở bản mẫu thử nghiệm mà đã trực tiếp biên chế cho lực lượng vũ trang.
Những phương tiện nổi bật được Janes chỉ ra gồm mẫu xe bọc thép chở quân XTC-02, xe chiến đấu bộ binh XCB-01, hệ thống tên lửa phòng thủ bờ VCS-01 Trường Sơn và UAV VU-C2. Những vũ khí này không chỉ cho thấy năng lực tự chủ ngày càng cao mà còn phản ánh chiến lược dài hơi của Việt Nam trong việc xây dựng lực lượng quốc phòng hiện đại, linh hoạt và phù hợp với điều kiện địa hình, tác chiến.
Xe bọc thép XTC-02
Giữa hàng ngũ khí tài nối dài, XTC-02 nổi bật như một biểu tượng cho bước tiến về cơ giới hóa của lực lượng bộ binh. Được phát triển bởi Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng, mẫu xe này có kích thước dài 7,2 mét, rộng 2,7 mét và cao 2,2 mét, đủ sức chở một tiểu đội chiến đấu trong điều kiện an toàn.
Xe bọc thép XTC-02
XTC-02 được trang bị súng máy 12,7 mm kết hợp với súng máy hạng nặng 7,62 mm, giúp binh sĩ có hỏa lực yểm trợ mạnh mẽ ngay khi rời khỏi khoang xe. Nhờ động cơ cải tiến, xe có thể đạt tốc độ tối đa tới 95 km/h trên đường bộ và 12 km/h khi lội nước, với tầm hoạt động lên tới 800 km.
Những thông số này đưa XTC-02 vào nhóm xe bọc thép cơ động hàng đầu khu vực, sánh ngang với các sản phẩm tương tự của nhiều quốc gia có nền công nghiệp quốc phòng phát triển.
Không chỉ là một phương tiện vận tải bọc thép, XTC-02 còn được đánh giá cao nhờ khả năng thích nghi trong nhiều môi trường tác chiến. Hệ thống treo linh hoạt giúp xe di chuyển ổn định trên địa hình gồ ghề, trong khi cấu trúc thân vỏ tối ưu hóa khả năng chống chịu trước hỏa lực bộ binh đối phương. Với thiết kế này, binh sĩ có thể tiếp cận mục tiêu nhanh chóng, được bảo vệ tốt hơn và duy trì khả năng chiến đấu trong điều kiện khắc nghiệt.
XCB-01
Nếu XTC-02 đại diện cho sự đột phá thì XCB-01 lại là minh chứng rõ ràng cho khả năng tái tạo, tận dụng nền tảng có sẵn để nâng lên tầm cao mới. Mẫu xe chiến đấu bộ binh này do Nhà máy Z189 chế tạo, dựa trên khung gầm BMP-1 của Liên Xô trước đây nhưng được cải tiến toàn diện.
Xe chiến đấu XCB-01
Vũ khí chính của XCB-01 là pháo nòng trơn 73 mm có hệ thống nạp bán tự động, đi kèm súng máy 7,62 mm PKT và đặc biệt là ống phóng tên lửa chống tăng B72 - một loại vũ khí nội địa dựa trên nền tảng AT-3 Sagger. Ngoài ra, xe còn gắn súng máy phòng không 12,7 mm, giúp mở rộng khả năng tác chiến trước nhiều loại mục tiêu khác nhau.
Việc lựa chọn phát triển từ BMP-1 không phải ngẫu nhiên. Đây từng là dòng xe phổ biến trong biên chế nhiều nước, trong đó có Việt Nam, nên việc nâng cấp thành XCB-01 vừa tiết kiệm chi phí vừa tận dụng được hệ thống hậu cần, sửa chữa hiện hữu.
Điều này phản ánh tư duy thực dụng nhưng hiệu quả trong hiện đại hóa quân đội: không bỏ đi những gì đã quen thuộc và đáng tin cậy, mà biến chúng thành sản phẩm phù hợp với yêu cầu mới của chiến trường hiện đại.
Hệ thống tên lửa VCS-01 Trường Sơn và UAV VU-C2
Ngoài hai dòng xe bọc thép, cuộc diễu binh còn gây chú ý với sự xuất hiện của hệ thống tên lửa phòng thủ ven biển VCS-01 Trường Sơn. Đây là tổ hợp được Viettel phát triển và đưa vào biên chế Hải quân từ năm 2024, trang bị tên lửa VSM-01A Sông Hồng có tầm bắn 80 km.
Hệ thống tên lửa VCS-01 Trường Sơn
Một khẩu đội VCS-01 bao gồm xe phóng, xe tiếp đạn mang theo bốn quả dự trữ, xe radar trinh sát và xe chỉ huy. Ưu điểm lớn nhất của hệ thống này là tốc độ triển khai: chỉ mất 10 phút để sẵn sàng phóng, nạp lại trong vòng 40 phút, radar hoạt động trong 25 phút.
Với khả năng cơ động cao, VCS-01 có thể triển khai nhanh ở bất kỳ khu vực bờ biển nào, tạo thành lưới phòng thủ chống hạm dày đặc, góp phần quan trọng trong chiến lược chống tiếp cận, ngăn chặn xâm nhập.
Đi cùng VCS-01 là VU-C2, loại UAV được giới quân sự đặc biệt quan tâm. Loại vũ khí này có thể hoạt động như một UAV cảm tử, lượn trên không trong thời gian dài để tìm kiếm mục tiêu rồi lao xuống tấn công khi phát hiện đối phương. VU-C2 mở ra hướng đi mới cho năng lực tác chiến phi đối xứng của Việt Nam, nhất là trong bối cảnh drone cảm tử đang trở thành xu thế ở nhiều chiến trường từ Ukraine cho đến Trung Đông.
UAV VU-C2
Tuyên bố mạnh mẽ về năng lực quốc phòng tự chủ
Việc lần đầu tiên công khai những khí tài “Made in Vietnam” tại lễ diễu binh Quốc khánh mang ý nghĩa vượt xa một màn trình diễn. Nó là tuyên bố rõ ràng về bước tiến của ngành công nghiệp quốc phòng Việt Nam, rằng đất nước không chỉ dựa vào nguồn cung bên ngoài mà đã tự tin chế tạo, sản xuất và đưa vào biên chế những vũ khí phức tạp. Trong bối cảnh tình hình khu vực và thế giới tiềm ẩn nhiều biến động, việc tự chủ về quốc phòng giúp Việt Nam củng cố sức mạnh răn đe, nâng cao vị thế và đảm bảo an ninh quốc gia trước mọi thách thức.
Nhìn lại chặng đường phát triển, từ chỗ chủ yếu phụ thuộc vào trang bị nhập khẩu, nay Việt Nam đã trình làng loạt sản phẩm nội địa ngang tầm với nhiều quốc gia có nền công nghiệp quốc phòng tiên tiến. XTC-02, XCB-01, VCS-01 và VU-C2 chỉ là những ví dụ đầu tiên trong hành trình dài, nhưng đủ sức gây tiếng vang lớn.
Lễ diễu binh 2/9/2025 vì thế không chỉ là dịp kỷ niệm 80 năm độc lập, mà còn là dấu mốc lịch sử chứng minh sự trưởng thành vượt bậc của nền quốc phòng tự chủ, vững chắc và hiện đại.
Chung quan điểm, nhiều hãng thông tấn quốc tế danh tiếng như Reuters, AFP, AP và Bloomberg đều đồng loạt nhấn mạnh màn trình diễn vũ khí - khí tài đầy ấn tượng của Việt Nam.
Reuters nhấn mạnh đây là cuộc diễu binh quy mô lớn, với sự góp mặt của trực thăng Mi-171, tiêm kích Su-30, drone, tên lửa nội địa và tàu ngầm lớp Kilo, đồng thời không giấu được sự ngạc nhiên trước sự đa dạng và hiện đại của dàn khí tài xuất hiện trong cuộc duyệt binh.
AFP và AP cũng đưa tin, mô tả chi tiết không chỉ màn duyệt binh hoành tráng của các lực lượng diễu duyệt mà còn ấn tượng với sự xuất hiện của các loại khí tài quân sự mới.
Tờ Bloomberg cho rằng Việt Nam đang từng bước làm mới hình ảnh quân đội bằng việc hiện đại hóa, nâng cao năng lực tự chủ với việc lần đầu giới thiệu nhiều loại vũ khí tự sản xuất và cuộc diễu binh hải quân quy mô lớn.
Lê Hưng (Janes)