Sầu riêng tại tỉnh Đắk Lắk sau khi thu hoạch. Ảnh: Hoài Thu – TTXVN
Theo báo cáo của các nhà đầu tư, xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam trong năm 2024 đã tăng 7,8 lần so với năm 2022, chiếm gần 50% tổng giá trị xuất khẩu rau quả. Thành công này phần lớn là nhờ nhu cầu mạnh mẽ từ thị trường Trung Quốc - nơi sầu riêng được coi là loại trái cây đắt đỏ và là một loại nguyên liệu ẩm thực sáng tạo cho người dân.
Vào tháng 11/2024, sản lượng nhập khẩu sầu riêng của Trung Quốc đạt tổng cộng 1,53 triệu tấn, với giá trị đạt mức 6,83 tỷ USD, đánh dấu mức tăng 9,4% so với cùng kỳ năm ngoài. Theo đánh giá sơ bộ, sầu riêng Việt Nam chiếm khoảng 47% thị trường “béo bở” này và tiếp tục bám sát vị trí dẫn đầu của sầu riêng Thái Lan.
Sầu riêng đã trở thành mặt hàng thịnh hành trong tầng lớp trung lưu của Trung Quốc. Một loạt các sản phẩm được người dân nước này sáng tạo ra từ loại “vua hoa quả” này như: lẩu sầu riêng, bánh mì sầu riêng và tiệc buffet sầu riêng theo chủ đề.
Việt Nam được đánh giá là đã tận dụng cơ hội này thông qua việc duy trì sản xuất, thu hoạch quanh năm, sản phẩm chất lượng cao để đáp ứng tốt nhu cầu thị trường cao cấp. Theo kênh CNBC, Việt Nam đã khẳng định là một “gã khổng lồ” mới trên thị trường sầu riêng toàn cầu, với giá trị xuất khẩu đạt 3,3 tỷ USD vào năm 2024.
Về Thái Lan, theo tờ Bangkokpost, diện tích trồng sầu riêng tại Thái Lan đạt hơn 163.000ha với sản lượng 1,53 triệu tấn/năm trong năm 2023. Sầu riêng chiếm 69% tổng số lượng trái cây xuất khẩu của Thái Lan, tương đương hơn 991.557 tấn, trong đó Trung Quốc là thị trường nhập khẩu sầu riêng lớn nhất. Vừa qua, Cơ quan Xúc tiến kinh tế số Thái Lan (DEPA) đã khởi động dự án "sầu riêng kỹ thuật số" để áp dụng công nghệ vào quy trình canh tác, giúp tăng sản lượng, chất lượng cũng như minh bạch thông tin, củng cố niềm tin tưởng của khách hàng chất lượng sản phẩm.
Bên cạnh hai “cường quốc” xuất khẩu sầu riêng là Thái Lan và Việt Nam, Indonesia cũng đang tìm cách nỗ lực vươn lên để gia tăng mức độ cạnh tranh kim ngạch xuất khẩu sầu riêng. Tuy vậy, theo Cục Thống kê Indonesia (BPS), kim ngạch xuất khẩu sầu riêng của nước này mới chỉ đạt 1,07 triệu USD vào năm 2023, thấp hơn đáng kể so với Việt Nam.
Kênh truyền hình CNBC cho rằng thành tựu của Việt Nam là nhờ chiến lược toàn diện, bao gồm cải thiện chất lượng, đổi mới công nghệ và mở rộng thị trường quốc tế. Việt Nam đã tận dụng tới 150.000 ha diện tích trồng sầu riêng, đặc biệt là vùng Đồng bằng sông Cửu Long và vùng Tây Nguyên, để duy trì sản lượng có chất lượng cao trong suốt cả năm.
Nghị định thư được Trung Quốc và Việt Nam ký kết năm 2022 về xuất nhập khẩu sầu riêng đã góp phần củng cố thêm vị thế trái sầu riêng xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường Trung Quốc. Theo các quy định trên, Việt Nam cam kết đảm bảo các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc sản phẩm và triển khai công nghệ đông lạnh hiện đại.
Bài báo kết luận câu chuyện thành công của sầu riêng Việt Nam minh chứng rằng hoạch định chiến lược có thể biến một sản phẩm nông nghiệp địa phương thành một mặt hàng có giá trị cao trên toàn cầu.
Bình Thanh/Báo Tin tức (Theo Nation Thailand, Bangkokpost)