Lực lượng quản lý thị trường kiểm tra, xử lý cơ sở sản xuất yến chưng nghi là hàng giả
Ngày 22 tháng 01 năm 2019, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị số 30-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và trách nhiệm quản lý của Nhà nước đối với công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sau đây viết tắt là “Chỉ thị số 30-CT/TW”).
Tiếp đó, ngày 26 tháng 5 năm 2020, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 82/NQ-CP ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW (sau đây viết tắt là “Nghị quyết số 82/NQ-CP”).
Thời gian qua, việc triển khai Chỉ thị số 30-CT/TW là hoạt động trọng tâm, xuyên suốt, có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Được giao trọng trách trong công tác bảo vệ người tiêu dùng, Bộ Công Thương cho biết, trong 5 năm qua, Bộ đã có nhiều giải pháp để hỗ trợ người tiêu dùng, không chỉ thông qua việc hoàn thiện các quy định pháp luật về công tác bảo vệ người tiêu dùng mà còn xử lý các vụ việc xâm phạm quyền lợi người tiêu dùng cụ thể qua công tác thanh tra, kiểm tra và giám sát.
Theo đó, công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm và hỗ trợ người tiêu dùng đã được đẩy mạnh với nhiều chuyên án, chuyên đề, có sự tham gia của nhiều bộ, ngành, địa phương, bao gồm cả hoạt động phản ánh, tố giác vi phạm từ phía người tiêu dùng.
Mức phạt tiền trong lĩnh vực bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã được điều chỉnh tăng.
Số lượng vụ việc phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã nhiều hơn. Người tiêu dùng đã chủ động phản ánh, tố giác hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tới các cơ quan, tổ chức.
Hoạt động phân tích, kiểm định, đánh giá, kiểm soát, không để lưu thông trên thị trường những hàng hóa, dịch vụ không bảo đảm chất lượng hoặc có nguy cơ gây mất an toàn cho người tiêu dùng đã được các lực lượng chức năng quan tâm thực hiện, kịp thời cung cấp thông tin cảnh báo cho người tiêu dùng và kịp thời xử lý nghiêm theo quy định.
Tại Bộ Công Thương, công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được giao trực tiếp cho nhiều đơn vị, cho thấy đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Bộ. Các đơn vị có liên quan gồm: Tổng Cục Quản lý thị trường (nay là Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước), Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số …) đều đã chủ động đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát thị trường.
Trong các năm từ 2020 đến năm 2024, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (nay là Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia) và Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đều xây dựng và triển khai các kế hoạch thanh tra, kiểm tra, xử lý hàng chục doanh nghiệp với số tiền xử phạt hàng tỷ đồng.
Tại Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, giai đoạn 2020-2024, Ủy ban đã thành lập 75 đoàn thanh tra, kiểm tra chấp hành pháp luật cạnh tranh và bảo vệ người tiêu dùng, đã xử phạt vi phạm hành chính với số tiền là 7,632 tỉ đồng.
Tại Tổng Cục Quản lý thị trường - đơn vị được Bộ Công Thương giao chức năng chủ yếu trong xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng - trong giai đoạn 2019-2024, lực lượng QLTT phát hiện, xử lý gần 322.000 vụ, đã thu nộp ngân sách trên 3.276 tỷ đồng.
Một số vụ việc điển hình, như: phát hiện, xử lý 2 Trung tâm thương mại bán hàng giả tại Móng Cái, Quảng Ninh; kiểm tra, xử lý các điểm nóng về sản xuất và kinh doanh hàng giả tại Hà Nội và tại Thành phố Hồ Chí Minh; xử lý tổng kho buôn lậu tại 145 Hoàng Diệu, thành phố Lào Cai;
Kiểm tra tạm giữ hàng chục nghìn xuất bản phẩm và sách giáo khoa không rõ nguồn gốc tại Hà Nội hay vụ việc kiểm tra, xử lý 08 kho hàng, cơ sở kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ tại Hà Nội, Hưng Yên, tạm giữ khoảng 40 tấn hàng gồm 123.425 sản phẩm chủ yếu là mỹ phẩm, thực phẩm, chức năng, thời trang, hàng gia dụng, rượu…
Cơ quan quản lý thị trường cũng chuyển Cơ quan điều tra khởi tố 6 đối tượng trong đường dây sản xuất, mua bán nước giặt giả quy mô lớn tại Hà Nội; triệt phá cơ sở sản xuất gạo ST25 giả mạo bao bì nhãn hiệu “Gạo Ông Cua” trên địa bàn huyện Tiên Du, Bắc Ninh thu giữ hơn 4 tấn hàng hóa vi phạm; chuyển cơ quan điều tra hình sự 01 vụ vận chuyển trái phép 160 kg pháo nổ các loại ở Long An;
Phát hiện cơ sở bán, kinh doanh: 64 sản phẩm kim loại màu vàng là hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ, trị giá trên 800 triệu đồng; 135 sản phẩm là hàng hóa có dấu hiệu vi phạm bản quyền sở hữu công nghiệp của các nhãn hiệu Chanel, Cartier, Bvlgari tại An Giang...
Nhằm kịp thời đưa ra các tư vấn, hỗ trợ người tiêu dùng cũng như ghi nhận các phản ánh, tố cáo của người tiêu dùng, phục vụ cho công tác đánh giá, phát hiện, xử lý vi phạm, Bộ Công Thương đã vận hành Tổng đài 1800.6838 (từ năm 2015) để tư vấn miễn phí cho người tiêu dùng trên toàn quốc. Tổng đài hiện được kết nối đến 57 địa phương trong cả nước.
Trong giai đoạn 2021 – 2025 vừa qua, trung bình hàng năm, Tổng đài tiếp nhận hơn 10.000 cuộc gọi đến, trong đó, trả lời khoảng 80% tổng số cuộc gọi.
Thông qua Tổng đài, người tiêu dùng được tư vấn, hướng dẫn về các quy định pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đặc biệt là cách thức giải quyết tranh chấp khi có phát sinh với doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, hàng năm, Bộ Công Thương tiếp nhận gần 1.000 đơn, thư phản ánh, khiếu nại của người tiêu dùng liên quan đến các tranh chấp phát sinh trong quá trình giao dịch.
Hơn 85% các đơn, thư đều được Bộ tiếp nhận, hướng dẫn người tiêu dùng giải quyết thành công, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng (số lượng đơn, thư còn lại không bảo đảm đủ căn cứ thông tin hoặc căn cứ pháp lý để xử lý).
Năm 2023, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được thông qua. Đây là văn bản pháp lý vô cùng quan trọng, làm cơ sở để công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng một cách hiệu quả hơn và phù hợp với bối cảnh mới.
V.H