Tại nơi này, chính quyền địa phương và người dân nâng cao ý thức phòng dịch, triển khai đầy đủ các nội dung của Đề án vùng an toàn dịch bệnh cúm gia cầm và Niu-cát-xơn, tăng cường vệ sinh, khử trùng môi trường và giám sát dịch bệnh thường xuyên, duy trì vùng chăn nuôi an toàn bền vững.
Bảo vệ vật nuôi từ trang trại
Tại thôn Ngò 2, xã Đồng Kỳ, trang trại gà lai chọi của gia đình ông Nguyễn Hữu Quý là một trong những mô hình chăn nuôi quy mô lớn, thường xuyên duy trì từ 12.000 - 15.000 con mỗi lứa. Khu trang trại được bố trí tách biệt, cách xa khu dân cư, hạn chế tối đa người lạ ra vào, đồng thời tận dụng không gian đồi rừng rộng rãi giúp đàn gà vận động tự nhiên, khỏe mạnh, chất lượng thịt thơm ngon.
Tiêm vắc - xin phòng ngừa dịch bệnh cho đàn gà tại xã Yên Thế.
Ông Quý chia sẻ: “Nuôi được một con gà chất lượng đã khó, nhưng giữ được thương hiệu "Gà đồi Yên Thế" còn khó gấp nhiều lần. Vì vậy, gia đình tôi luôn tuân thủ nghiêm quy trình an toàn sinh học, tiêm phòng đầy đủ và kiểm soát chặt chẽ nguồn thức ăn hằng ngày cho vật nuôi”. Quy trình vệ sinh phòng dịch được thực hiện xuyên suốt các giai đoạn chăn nuôi. Sau mỗi lứa xuất chuồng, toàn bộ khu vực được ông Quý rắc vôi khử trùng, vệ sinh chuồng trại, để “ngơi chuồng” một thời gian nhằm loại bỏ hoàn toàn mầm bệnh trước khi thả nuôi lứa mới. Là một trong hàng nghìn hộ chăn nuôi tham gia Đề án vùng an toàn dịch bệnh Cúm gia cầm và Niu-cát-xơn, gia đình ông Quý luôn tuân thủ đầy đủ các tiêu chí an toàn dịch bệnh. Nhờ đó, trong nhiều năm liên tục, trang trại của ông không phát sinh dịch bệnh, trở thành địa chỉ uy tín cung cấp hàng triệu con gà giống và gà thương phẩm ra thị trường.
Ngày 4/12/2020, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang ban hành Quyết định số 2409 về phê duyệt Đề án “Xây dựng vùng an toàn dịch bệnh Cúm gia cầm và Niu-cát-xơn đối với gà trên địa bàn huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2021-2025” với tổng kinh phí cả giai đoạn hơn 1.380 tỷ đồng. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường) là cơ quan chủ trì phối hợp với các địa phương triển khai các hoạt động tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật, hỗ trợ hóa chất, vắc - xin, lấy mẫu xét nghiệm, xúc tiến thương mại… Theo Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản tỉnh, các xã thuộc khu vực huyện Yên Thế (cũ) như: Bố Hạ, Đồng Kỳ, Xuân Lương, Tam Tiến, Yên Thế... thường xuyên duy trì tổng đàn gia cầm khoảng 2,5 triệu con, trong đó đàn gà chiếm 2,2 triệu con. Toàn vùng có 2.950 cơ sở chăn nuôi, gồm 245 cơ sở quy mô trang trại (trong đó 35 trang trại có đàn trên 1,3 triệu con). Thực hiện Đề án, những năm qua các địa phương xây dựng kế hoạch phòng, chống, giám sát dịch bệnh với nhiều hoạt động cụ thể hướng về vùng chăn nuôi. Kết quả, riêng từ đầu năm 2025 đến nay, đã có hơn 3 triệu liều vắc-xin cúm gia cầm được tiêm phòng cho gia cầm. Từ nguồn ngân sách, các xã đã sử dụng 5.260 lít hóa chất tiêu độc khử trùng. Ngoài ra, người dân chủ động mua 14 nghìn lít hóa chất và 110 tấn vôi bột khử khuẩn, phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh tại các khu vực chăn nuôi. Các xã nằm trong Đề án không xảy ra dịch bệnh liên quan đến gia cầm.
Giám sát, loại trừ nguy cơ gây hại
Quy mô đàn vật nuôi lớn, thời tiết chuyển mùa tiềm ẩn nhiều nguy cơ phát sinh dịch bệnh đòi hỏi các cơ sở chăn nuôi siết chặt quản lý, giám sát, vệ sinh và tiêm phòng. Xuất phát từ yêu cầu đó, nhiều mô hình chăn nuôi theo chuỗi liên kết, VietGAHP, an toàn sinh học được áp dụng rộng rãi. Qua kiểm tra của cơ quan chức năng cho thấy, tại các vùng chăn nuôi lớn, cơ sở hạ tầng chăn nuôi được người dân không ngừng mở rộng, xây dựng bài bản. Hiện nay, các chủ hộ chăn nuôi đều quan tâm đầu tư mở rộng quy mô. Trong tổng số 2.950 cơ sở chăn nuôi có 2.600 cơ sở chăn nuôi có khu cách ly, 2.930 cơ sở có kho chứa thức ăn riêng biệt, hầu hết các cơ sở có hàng rào - cổng giúp giảm nguy cơ xâm nhập tác nhân gây bệnh từ bên ngoài vào khu vực chăn nuôi. Tại các địa phương, hệ thống giám sát phòng dịch được thiết lập chặt chẽ từ cấp xã đến thôn và hộ chăn nuôi.
Từ đầu năm đến nay, các xã đã lấy 1.530 mẫu swab, gộp thành 306 mẫu xét nghiệm tại 51 cơ sở chăn nuôi. Kết quả, 100% mẫu âm tính với các chủng virus cúm A/H5N1, H5N6, H5N8, H7N9 và virus Niu-cát-xơn. Đây là cơ sở khoa học khẳng định vùng Yên Thế tiếp tục giữ vững an toàn dịch bệnh, đồng thời tạo tiền đề quan trọng phục vụ sản xuất, xuất bán và mở rộng thị trường tiêu thụ.
Thời điểm này, xã Yên Thế có hơn 1 triệu con gà vừa được bà con tái đàn chuẩn bị cung cấp thị trường dịp cuối năm. Đồng chí Phan Tùng Dương, Chủ tịch UBND xã cho biết, nông dân địa phương vừa trải qua đợt thiệt hại nặng do mưa lũ, nhiều hộ rất khó khăn. Nhằm thúc đẩy hoạt động khôi phục sản xuất, bảo đảm an toàn dịch bệnh cho đàn gia cầm của địa phương, xã phối hợp với các đơn vị chuyên môn của tỉnh tổ chức tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi an toàn; hỗ trợ các hộ xây dựng chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm.
Tại các chợ, điểm tập kết gia cầm và cơ sở giết mổ, việc phun hóa chất, vệ sinh mặt bằng, xử lý phương tiện vận chuyển được thực hiện định kỳ theo kế hoạch của địa phương và hướng dẫn của Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản tỉnh. Việc duy trì vùng an toàn dịch bệnh chăn nuôi gia cầm giúp giảm thiểu rủi ro, ổn định sản xuất, nâng cao giá trị sản phẩm. Đây cũng là điều kiện tiên quyết để gia cầm các xã của huyện Yên Thế (cũ) tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng hiện đại, tiến tới thị trường xuất khẩu, đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe về an toàn dịch bệnh và truy xuất nguồn gốc. Hoạt động giám sát chủ động được triển khai đồng bộ. Từ đầu năm đến nay, các xã đã lấy 1.530 mẫu swab, gộp thành 306 mẫu xét nghiệm tại 51 cơ sở chăn nuôi. Kết quả, 100% mẫu âm tính với các chủng virus cúm A/H5N1, H5N6, H5N8, H7N9 và virus Niu-cát-xơn. Đây là cơ sở khoa học khẳng định vùng Yên Thế tiếp tục giữ vững an toàn dịch bệnh, đồng thời tạo tiền đề quan trọng phục vụ sản xuất, xuất bán và mở rộng thị trường tiêu thụ. Qua kiểm tra thực tế của Cục Thú y Vùng II, các cơ sở chăn nuôi gia cầm được khảo sát đều đạt yêu cầu vệ sinh bảo đảm chuồng trại sạch sẽ, có hố sát trùng, khu xử lý chất thải, nguồn giống rõ ràng. Chi cục Chăn nuôi - Thú y và Thủy sản tỉnh đề nghị các địa phương tiếp tục rà soát, tiêm phòng bổ sung vắc - xin cúm, phấn đấu đạt tỷ lệ bao phủ từ 80 - 90% tổng đàn để duy trì vùng an toàn dịch bệnh.
Bài, ảnh: Mai Toan