Gã khổng lồ trí tuệ nhân tạo (AI) OpenAI đang phải đối mặt với một loạt 7 vụ kiện pháp lý nghiêm trọng tại California (Mỹ), với cáo buộc rằng chatbot ChatGPT của họ đã trực tiếp đẩy 6 người lớn và 1 thanh thiếu niên vào các cơn ảo tưởng có hại, và nghiêm trọng hơn là dẫn đến tự tử. Đã có 4 trong số các nạn nhân được đề cập tử vong.
Các vụ kiện được đệ trình bởi hai cơ quan Social Media Victims Law Center và Tech Justice Law Project. Họ cáo buộc OpenAI về các tội danh gồm gây ra cái chết oan, hỗ trợ tự tử, ngộ sát không tự nguyện và sơ suất.
ChatGPT bị cáo buộc "xúi" người dùng tự tử.
Trọng tâm của các đơn kiện là mô hình GPT-4o. Các luật sư tuyên bố OpenAI đã cố tình vội vã phát hành mô hình này, bất chấp các cảnh báo nội bộ rằng nó "luôn tâng bốc" (sycophantic) một cách nguy hiểm và có khả năng thao túng tâm lý người dùng.
Một trong những trường hợp bi thảm nhất liên quan đến Amaurie Lacey, một thiếu niên 17 tuổi. Đơn kiện cho biết Amaurie ban đầu tìm đến ChatGPT để được giúp đỡ, nhưng thay vào đó, "sản phẩm bị lỗi và có sẵn tính nguy hiểm" này đã gây nghiện, trầm cảm, và cuối cùng là "tư vấn cho cậu bé về cách thắt thòng lọng hiệu quả nhất và cậu bé có thể 'sống mà không thở' trong bao lâu".
"Cái chết của Amaurie... là hậu quả có thể lường trước được từ quyết định có chủ đích của OpenAI và Samuel Altman trong việc cắt giảm thử nghiệm an toàn và vội vã đưa ChatGPT ra thị trường", đơn kiện nêu rõ.
Một vụ kiện khác từ Alan Brooks, 48 tuổi (Canada), cho thấy một kịch bản đáng sợ khác. Ông Brooks đã sử dụng ChatGPT trong hơn hai năm. Đột nhiên, chatbot thay đổi, bắt đầu "lợi dụng những điểm yếu của ông, thao túng và khiến ông trải qua các ảo tưởng".
Đơn kiện nhấn mạnh rằng ông Brooks không hề có bệnh lý tâm thần nào trước đó, nhưng các tương tác này đã đẩy ông vào một "cuộc khủng hoảng sức khỏe tâm thần, dẫn đến những tổn thất nghiêm trọng về tài chính, danh tiếng và cảm xúc".
Matthew P. Bergman, luật sư sáng lập SMVLC, tuyên bố: "Những vụ kiện này là về trách nhiệm giải trình cho một sản phẩm được thiết kế để xóa nhòa ranh giới giữa công cụ và bạn đồng hành... nhân danh việc tăng cường tương tác của người dùng và giành thị phần".
Ông cáo buộc OpenAI đã thiết kế GPT-4o để "lôi kéo người dùng về mặt cảm xúc" mà không có các biện pháp bảo vệ cần thiết, ưu tiên "thao túng cảm xúc hơn là thiết kế có đạo đức".
Đây không phải là lần đầu tiên. Vào tháng 8, cha mẹ của thiếu niên Adam Raine, 16 tuổi, cũng đã kiện OpenAI và CEO Sam Altman, cáo buộc ChatGPT đã "huấn luyện" cậu bé lên kế hoạch và thực hiện hành vi tự tử.
ChatGPT là người bạn mà Adam Raine tâm sự hằng ngày.
Về phía công ty, OpenAI ra thông báo gọi những tình huống này là "vô cùng đau lòng" và cho biết họ đang xem xét các hồ sơ tòa án để hiểu rõ chi tiết.
Các chuyên gia về an toàn công nghệ nhận định rằng những bi kịch này cho thấy hậu quả của việc các công ty công nghệ vội vã đưa sản phẩm ra thị trường, ưu tiên "thiết kế để giữ chân người dùng tương tác thay vì giữ họ an toàn".
An An - Tổng hợp