Bê bối rung chuyển công nghiệp quốc phòng Ukraine

4 giờ trướcBài gốc

Vụ án này là một phần của cuộc điều tra đang diễn ra về hành vi sai trái tài chính bị cáo buộc tại Tập đoàn quốc phòng Nhà nước của Ukraine - Ukroboronprom. Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine cũng chính thức bị điều tra.

Hàng chục triệu USD thất thoát

Theo NABU, nghi phạm, phối hợp với những cá nhân khác, bị cáo buộc đã chuyển hơn 46 triệu USD từ các doanh nghiệp Nhà nước Ukraine sang các tài khoản nước ngoài. Các giao dịch này được cho là được ngụy trang dưới dạng thanh toán cho "dịch vụ đại lý" liên quan đến việc bán thiết bị quân sự của Ukraine. Đồng thời, các nhà điều tra còn phát hiện ra rằng, ít nhất 13,65 triệu USD trong số các khoản tiền này đã được chuyển qua nhiều công ty trung gian trước khi được gửi vào tài khoản cá nhân của nghi phạm.

Một số nguồn tin khác tiết lộ rằng, nhiều tài khoản ngân hàng quốc tế đã được sử dụng để che giấu nguồn gốc của các khoản tiền, khiến vụ án trở nên cực kỳ phức tạp. NABU đã hợp tác chặt chẽ với các cơ quan thực thi pháp luật nước ngoài để theo dõi các giao dịch tài chính và đảm bảo có hành động pháp lý phù hợp.

Một cựu Phó Tổng Tham mưu trưởng Lực lượng vũ trang Ukraine bị cáo buộc liên quan đến bê bối thất thoát hơn 46 triệu USD và dùng tiền tham nhũng để mua các tài sản lớn ở Pháp.

Hiện NABU và SAPO vẫn đang tiếp tục thu thập bằng chứng và xác định toàn bộ mức độ của hành vi sai trái bị cáo buộc; nhấn mạnh cam kết của họ trong việc buộc những người chịu trách nhiệm phải chịu trách nhiệm và thu hồi tài sản bị chiếm đoạt bất hợp pháp. Bước đầu, NABU và SAPO phát hiện ra rằng, số tiền bị chiếm đoạt sau đó được các nghi phạm sử dụng để mua các tài sản có giá trị cao tại Pháp, bao gồm một biệt thự trị giá 2,1 triệu USD, một nhà máy rượu vang và một công ty trị giá 5,54 triệu USD cùng 27 lô đất trồng nho ước tính trị giá gần 1 triệu USD… Một tòa án Pháp đã tịch thu các tài sản này như một phần của quá trình tố tụng đang diễn ra. Chính phủ Ukraine hiện cũng đang tìm cách dẫn độ nghi phạm về nước để đối mặt với cáo buộc biển thủ hơn 9,37 triệu USD từ các doanh nghiệp Nhà nước.

Trong khi đó, tờ Caliber.Az dẫn một số nguồn tin khác cho hay, âm mưu tham nhũng quy mô lớn này có liên quan đến một cựu Phó tổng tham mưu trưởng Lực lượng vũ trang Ukraine. Danh tính của người này vẫn chưa được tiết lộ nhưng Caliber.Az. cho hay ông này được cho là đã một mình chiếm trọn số tiền 5,9 triệu USD trong chương trình liên quan đến việc phát triển hệ thống chỉ huy tác chiến tự động có tên gọi "Kolokol".

Chưa hết, ấn phẩm này còn đưa tin rằng, các cuộc điều tra đã phát hiện ra Bộ Quốc phòng Ukraine đã ký hợp đồng phát triển hệ thống "Kolokol" với một công ty tư nhân vào năm 2016 nhưng công ty này lại không có kinh nghiệm phát triển phần mềm. Trong hơn 4 năm, các thông số kỹ thuật trong dự án phát triển hệ thống “Kolokol” đã được thay đổi 13 lần, làm tăng chi phí thêm khoảng 7,2 triệu USD.

Hơn nữa, có một báo cáo cho thấy sản phẩm hoàn thiện không đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật, gặp phải các vấn đề như không tương thích với các giao thức của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và thiếu tích hợp với các hệ thống quân sự khác. Tuy nhiên, bất chấp những sai sót này, hệ thống "Kolokol" đã được quân đội Ukraine chính thức áp dụng vào cuối năm 2022, với kế hoạch phân bổ thêm kinh phí cho hệ thống này vào năm 2024.

Bổ sung thêm thông tin về bê bối này, bài báo trên tờ DefenseNews viết: "Bốn cựu quan chức của công ty quốc phòng đã bị phát hiện đánh cắp hơn 25,6 triệu USD trong công quỹ Nhà nước thông qua các hợp đồng xuất khẩu quân sự. Trong khi giữ các vị trí cấp cao, các cựu quan chức này đã ký các thỏa thuận với công ty để xử lý các cuộc đàm phán và thực hiện hợp đồng với những đơn vị mua vũ khí nước ngoài. Tuy nhiên, tất cả các giao dịch với khách hàng quốc tế thực tế đều do chính Tập đoàn quốc phòng Nhà nước của Ukraine - Ukroboronprom quản lý. Những nghi phạm này đang trốn ở nước ngoài và có thể phải đối mặt với mức án lên tới 12 năm tù giam và bị tịch thu tài sản”.

Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov cũng đang bị điều tra.

Bê bối đạn cối không đạt chuẩn

Trong khi đó, các nhà hoạt động chống tham nhũng của Ukraine đang kêu gọi điều tra hình sự các đơn vị quốc phòng hàng đầu của Ukraine với cáo buộc phản quốc và sản xuất hàng chục nghìn viên đạn cối không đạt yêu cầu hoặc bắn không trúng đích trong khi vũ khí này có ý nghĩa quan trọng đối với khả năng phòng thủ của quân đội. Cụ thể, Trung tâm Hành động chống tham nhũng, một trong những cơ quan giám sát chống tham nhũng độc lập hàng đầu của Ukraine, đã đệ đơn kiến nghị lên Cơ quan An ninh trong nước của Ukraine (SBU), kêu gọi điều tra các viên chức tại Bộ Quốc phòng và Bộ Công nghiệp Chiến lược cũng như Ukroboronprom vì đã "cố tình lờ đi việc kiểm tra chất lượng đạn cối, gây tổn hại đến năng lực phòng thủ của Ukraine”.

“Từ những sự kiện đã được phơi bày, không còn nghi ngờ gì nữa rằng, các viên chức phụ trách kiểm soát chất lượng đã biết về sự cố của các viên đạn cối nhưng cố tình cho phép chúng được gửi đến các lực lượng vũ trang Ukraine”, Daria Kaleniuk, Giám đốc điều hành của trung tâm cho biết trong một cuộc phỏng vấn. Vitaliy Shabunin, người đứng đầu Hội đồng quản trị của trung tâm, đã đăng đơn kiến nghị lên Facebook hôm 24/2 và gửi một đơn kiến nghị khác lên NABU và chỉ rõ về một khoản chi đáng ngờ trị giá 90 triệu USD cho một công ty Ba Lan để mua vũ khí. “Các vụ án này là hai âm mưu tham nhũng đẫm máu nhất năm 2024", Vitaliy Shabunin viết.

Hồi tháng 1, các phương tiện truyền thông Ukraine từng đưa tin, một phần đáng kể trong số đạn cối 120mm và một số lượng nhỏ đạn pháo 82mm mới được đưa đến tiền tuyến gần đây đã bị lỗi. Báo cáo từ các binh sĩ cho thấy cứ 10 viên đạn cối 120mm thì chỉ có 1 viên phát nổ thành công. Ngay sau đó, Bộ Quốc phòng đã ra tuyên bố thừa nhận “sự cố của đạn cối 120mm” và cho biết họ đang tích cực điều tra.

Đến đầu tháng 2, báo cáo sơ bộ của Bộ Quốc phòng cho thấy, những khiếm khuyết này là do “thuốc súng chất lượng thấp hoặc vi phạm điều kiện bảo quản đạn dược” và “các quyết định về nhân sự phù hợp” sẽ được đưa ra đối với các quan chức bị phát hiện có trách nhiệm. Đồng thời, Bộ Quốc phòng đã đình chỉ việc sử dụng các lô đạn bị ảnh hưởng và sẽ sử dụng đạn nhập khẩu thay thế và đó chính là khoản chi 90 triệu USD cho một công ty Ba Lan.

Bộ trưởng Công nghiệp Chiến lược Herman Smetanin đã phải thừa nhận trước Quốc hội Ukraine rằng, trong một lô hàng gồm 54.000 đạn cối 120mm, gần một nửa cần phải thay thế. Trong khi đó, giới truyền thông Ukraine thông tin, tổng số đạn cối 120mm bị lỗi gần bằng 100.000 viên, tương đương số lượng đạn mà quân đội Ukraine có thể sử dụng trong nhiều tuần.

Một quan chức quốc phòng Ukraine (giấu tên) cho hay: "Hợp đồng sản xuất ban đầu là hàng trăm nghìn viên đạn cối và hiện cần phải nhập khẩu thay thế khoảng 20% số lượng này". Quan chức này cũng cho biết thêm rằng, trong khi cuộc điều tra về việc sản xuất các viên đạn bị lỗi đang được tiến hành, công ty sản xuất chúng vẫn chưa bị đưa vào danh sách đen và hiện đang tiếp tục gửi đề xuất sản xuất "hàng triệu quả đạn pháo có cỡ nòng khác nhau".

“Câu hỏi được đưa ra lúc này là liệu các cơ quan kiểm soát chất lượng của Ukraine có biết hay đáng lẽ phải biết về những khiếm khuyết của đạn cối 12mm hay không bởi những khiếm khuyết của đạn cối là "rõ ràng đối với bất kỳ ai từng làm việc với loại đạn dược như vậy. Và những người trên dây chuyền sản xuất, cũng như trong các cơ quan chính phủ được ủy quyền, rõ ràng biết về điều đó", Daria Kaleniuk nhấn mạnh và nói rằng, Trung tâm Hành động chống tham nhũng không cáo buộc toàn bộ Bộ Quốc phòng hoặc Bộ Công nghiệp Chiến lược, cơ quan giám sát hoạt động sản xuất quân sự trong nước của Ukraine mà là "các quan chức trong các cơ quan này đã tham gia vào quá trình ra quyết định" liên quan đến hợp đồng sản xuất đạn cối.

Ukraine đã buộc phải thu hồi 100.000 đạn cối 12mm sau khi có báo cáo rằng chúng được đưa đến tiền tuyến trong tình trạng sản xuất kém và có thuốc súng ướt.

Và cuộc điều tra nhằm vào Bộ trưởng Quốc phòng

Những cáo buộc này xuất hiện vào thời điểm nhạy cảm đối với chính quyền Tổng thống Volodymyr Zelensky. Lực lượng Ukraine đang phải vật lộn với tình trạng thiếu hụt trang thiết bị và nhân sự trong khi cố gắng ngăn chặn các cuộc tiến công của Nga tại nhiều điểm trên tiền tuyến ở Ukraine và khu vực Kursk phía Tây của Nga. Tổng thống Volodymyr Zelensky, sau nhiều năm tuyên thệ chiến đấu vì từng tấc đất lãnh thổ Ukraine, gần đây đã ra tín hiệu cởi mở hơn với các cuộc đàm phán để chấm dứt chiến tranh. Thêm vào đó, các cáo buộc tham nhũng cũng đang là chủ đề thảo luận chính giữa các chính trị gia Cộng hòa tại Mỹ - những người phản đối việc cung cấp thêm hỗ trợ quân sự cho Ukraine, mặc dù các cáo buộc này không áp dụng cho vũ khí do phương Tây tài trợ. Maryna Bezrukova, người đứng đầu cơ quan Bộ Quốc phòng chịu trách nhiệm mua sắm vũ khí lo lắng cảnh báo: "Ngay cả một lần mua sắm sai trái cũng có thể phá hủy lòng tin" của các đối tác phương Tây.

Vì vậy, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov đã bị triệu tập đến Quốc hội để điều trần về những bê bối này, đặc biệt là các hợp đồng quốc phòng liên quan đến đạn cối bị lỗi. Và đến nay, NABU đã quyết định mở cuộc điều tra hình sự nhằm vào ông Rustem Umerov. Hãng RFE đưa tin, ngoài những bê bối đang làm rung chuyển hệ thống quốc phòng Ukraine, ông Rustem Umerov còn bị cáo buộc không tuân thủ lệnh gia hạn hợp đồng với người đứng đầu Cơ quan mua sắm quốc phòng (AOZ), trong một cuộc tranh chấp đang gia tăng về các thủ tục mua sắm vũ khí. Đại diện NABU còn nói thêm rằng, cuộc điều tra tập trung vào khả năng lạm dụng quyền lực hoặc chức vụ chính thức của Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov do ông còn sa thải hai thành viên trong Ban giám sát của AOZ.

Trước đó, NABU cũng đã nhận được đơn khiếu nại ông Rustem Umerov do Trung tâm Hành động chống tham nhũng gửi. Trong một tuyên bố mới nhất, NABU khẳng định, việc lạm dụng quyền lực hoặc chức vụ chính thức, nếu được chứng minh, sẽ bị phạt tù từ 3 đến 6 năm, cùng với tiền phạt và các biện pháp trừng phạt khác. Được biết, ông Rustem Umerov được Tổng thống Volodymyr Zelenskyy bổ nhiệm vào vị trí Bộ trưởng Quốc phòng vào tháng 9/2023.

Sông Thương

Nguồn ANTG : https://antg.cand.com.vn/ho-so-interpol/be-boi-rung-chuyen-cong-nghiep-quoc-phong-ukraine-i760813/