Bên trong chiến dịch 'ngoại giao con thoi' để hàn gắn quan hệ Mỹ - Ukraine

5 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump (thứ 2, trái) và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại cuộc gặp ở Nhà Trắng, Washington, D.C., ngày 28/2/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Theo Wall Street Journal ngày 14/3, cuộc gặp căng thẳng giữa Tổng thống Volodymyr Zelensky và Tổng thống Donald Trump tại Phòng Bầu dục vào tháng trước đã đẩy quan hệ Mỹ - Ukraine vào một cuộc khủng hoảng ngoại giao hiếm thấy. Hậu quả của sự cố này là việc Mỹ đình chỉ hỗ trợ quân sự và một phần hỗ trợ tình báo cho Ukraine, ảnh hưởng đến cuộc chiến trong bối cảnh xung đột với Nga kéo dài.

Áp lực từ đồng minh châu Âu

Vài giờ sau cuộc gặp căng thẳng ở Washington D.C., Tổng thống Zelensky đã bay đến London, nơi ông được chào đón nồng nhiệt trước công chúng. Tuy nhiên, trong cuộc họp riêng, Thủ tướng Anh Keir Starmer đã truyền đạt một thông điệp thẳng thắn: "Đã đến lúc làm lành với chính quyền Trump".
Cả Anh và Pháp đã khuyến khích ông Zelensky xin lỗi Tổng thống Mỹ và còn tư vấn cách viết lá thư sao cho hiệu quả.

Đối với các đồng minh châu Âu của Ukraine, đây là một bước ngoặt chiến thuật quan trọng. Kể từ khi xung đột nổ ra vào năm 2022, họ luôn nhấn mạnh rằng "tương lai của Ukraine là do Ukraine quyết định", nhưng giờ đây họ buộc phải gây sức ép lên Tổng thống Zelensky theo cách chưa từng có.

Trọng tâm của bất đồng giữa ông Zelensky và Tổng thống Trump xoay quanh vấn đề đảm bảo an ninh. Ukraine khẳng định họ chỉ có thể ngừng bắn với Nga khi đã có các bảo đảm an ninh chắc chắn từ phương Tây, nhằm ngăn chặn Nga "đóng băng xung đột, tái vũ trang và cuối cùng quay trở lại để tấn công".

Trong khi đó, chính quyền Trump lập luận rằng một thỏa thuận khai thác khoáng sản giữa Mỹ và Ukraine sẽ là đủ, vì điều này sẽ chứng minh cho Moskva thấy lợi ích đáng kể của Mỹ tại Ukraine, và Điện Kremlin sẽ không vi phạm thỏa thuận đạt được với Mỹ.

Nỗ lực ngoại giao "con thoi"

Thủ tướng Starmer và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã dành nhiều tuần họp và gọi điện cho ông Trump trong một "vũ điệu ngoại giao được biên đạo cẩn thận" nhằm đảm bảo Washington hiểu rằng không thể để Nga "chiếm ưu thế" trước Ukraine trong các cuộc đàm phán hòa bình.

Theo các quan chức Pháp, Tổng thống Trump và ông Macron đã liên lạc qua tin nhắn hoặc gọi điện gần như hàng ngày trong vài tuần qua. Tương tự, Thủ tướng Starmer và cố vấn an ninh quốc gia Anh Jonathan Powell cũng duy trì liên lạc thường xuyên với Tổng thống Trump và cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Mike Waltz.

Cuối tuần trước, Thủ tướng Starmer đã cử ông Powell đến Kiev để chuẩn bị cho Ukraine nhượng bộ trước cuộc họp quan trọng giữa các trợ lý hàng đầu của Tổng thống Zelensky và phái đoàn Mỹ tại Saudi Arabia. Ông Powell, người từng giúp thúc đẩy tiến trình hòa bình Bắc Ireland dưới thời Thủ tướng Tony Blair, đã làm việc trực tiếp với Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine Andriy Yermak để soạn thảo các đề xuất bằng văn bản.

Theo lời khuyên của các nhà ngoại giao cấp cao Anh và Pháp, ông Zelensky đã gửi thông điệp xin lỗi công khai trước bài phát biểu của Tổng thống Trump tại Quốc hội Mỹ. "Thật đáng tiếc khi sự việc lại xảy ra theo cách này," ông Zelensky viết trên mạng xã hội X.

Ngoài ra, nhà lãnh đạo Ukraine còn gửi riêng một lá thư cho Tổng thống Trump, trong đó có lời xin lỗi về vụ căng thẳng ở Nhà Trắng. Ông Trump sau đó đã đọc to một phần văn bản này trong bài phát biểu trước Quốc hội Mỹ.

"Tôi nghĩ rằng đó là một bước đi quan trọng và đã có nhiều cuộc thảo luận giữa nhóm của chúng tôi với phía Ukraine và đại diện của châu Âu", đặc phái viên của Tổng thống Trump, Steve Witkoff, phát biểu với kênh Fox News.

Kết quả là, sau 8 giờ đàm phán tại Saudi Arabia, hai bên đã đưa ra tuyên bố chung trong đó Ukraine cam kết "chấp nhận đề xuất của Mỹ về việc ban hành lệnh ngừng bắn tạm thời ngay lập tức trong 30 ngày, có thể được gia hạn theo thỏa thuận chung của các bên" nếu Nga cũng đồng ý. Washington cũng đồng ý "dỡ bỏ ngay lập tức" lệnh đình chỉ viện trợ quân sự và tình báo cho Ukraine.

Đề xuất này bao gồm việc dừng mọi cuộc giao tranh, kể cả trên bộ, mặc dù ban đầu Ukraine và các đồng minh châu Âu chỉ muốn ngừng bắn trên không, trên biển và đối với cơ sở hạ tầng quan trọng.

Vũ Thanh/Báo Tin tức

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/ben-trong-chien-dichngoai-giao-con-thoi-de-han-gan-quan-he-my-ukraine-20250315163634005.htm