Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính: Hiểu đúng để phòng ngừa hiệu quả

2 giờ trướcBài gốc

Khi có các triệu chứng của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, người dân nên đến các cơ sở y tế để khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Tại Khoa Hô hấp, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa, số lượng bệnh nhân đến khám và điều trị COPD những năm gần đây có xu hướng gia tăng, đặc biệt vào thời điểm thời tiết thay đổi, nhiệt độ giảm hoặc giao mùa. Trung bình mỗi ngày, khoa tiếp nhận từ 6 đến 10 bệnh nhân nhập viện điều trị do khó thở, chiếm hơn 50% tổng số bệnh nhân điều trị nội trú tại khoa.

Ông Lê Văn Hưng, 65 tuổi, trú tại phường Hạc Thành, là một ví dụ điển hình. Sau nhiều năm hút thuốc lá, ông thường xuyên bị ho và có đờm, song cho rằng đó là biểu hiện bình thường của người hút thuốc nên không đi khám. Chỉ đến khi xuất hiện khó thở nhiều, đặc biệt trong những ngày trời lạnh, ông mới đến bệnh viện và được chẩn đoán mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.

Thạc sĩ, bác sĩ nội trú Nguyễn Hoài Nam, Khoa Hô hấp, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa, cho biết: "Trong tuần qua, khi thời tiết thay đổi thất thường, số lượng bệnh nhân mắc COPD đến khám và điều trị tăng hơn 20% so với các tuần trước đó. Đây là bệnh lý mạn tính khiến người bệnh gặp khó khăn trong hô hấp do đường thở bị hẹp hơn bình thường, lâu dài dẫn đến suy hô hấp và có thể gây tử vong. Ở giai đoạn đầu, các triệu chứng của bệnh như ho, khạc đờm thường bị người bệnh xem nhẹ, cho rằng không đáng lo ngại. Chính sự chủ quan này khiến bệnh tiến triển âm thầm, đến khi khó thở xuất hiện thì tổn thương phổi đã nặng, việc điều trị trở nên khó khăn hơn. Thực tế, phần lớn bệnh nhân COPD nhập viện là do đợt cấp - giai đoạn bệnh đột ngột trở nặng với các biểu hiện khó thở nhiều, tăng ho và khạc đờm. Sau khi điều trị ổn định, người bệnh sẽ được hướng dẫn quản lý ngoại trú, sử dụng thuốc dự phòng hằng ngày để hạn chế tái phát. Tuy nhiên, việc tuân thủ điều trị lâu dài vẫn là thách thức lớn, bởi nhiều bệnh nhân tự ý ngưng thuốc khi thấy triệu chứng giảm, dẫn đến bệnh nhanh chóng trở lại và nặng hơn".

Các nghiên cứu cho thấy, nguyên nhân hàng đầu gây bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là hút thuốc lá và thuốc lào. Ngoài ra, bệnh còn có thể do yếu tố di truyền như thiếu men Alpha1-Antitrypsin - một loại protein bảo vệ nhu mô phổi, khiến phổi dễ bị tổn thương khi thiếu hụt. Bên cạnh đó, việc tiếp xúc lâu dài với khói thuốc, ô nhiễm không khí, khói bếp than, bụi nghề nghiệp, hơi và khí độc trong môi trường lao động cũng là yếu tố nguy cơ cao. Ở nhiều vùng nông thôn, thói quen đun nấu bằng củi, rơm rạ hoặc bếp than trong không gian kín khiến nồng độ khói cao, ảnh hưởng trực tiếp đến hệ hô hấp, đặc biệt với phụ nữ và người cao tuổi.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), COPD hiện là nguyên nhân tử vong đứng hàng thứ ba trên toàn cầu, chỉ sau bệnh tim mạch và đột quỵ. Để phòng ngừa và kiểm soát bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, điều quan trọng nhất là mỗi người cần chủ động bảo vệ lá phổi của mình bằng cách ngừng hút thuốc lá và tránh tiếp xúc với khói thuốc thụ động. Việc từ bỏ thuốc lá không chỉ làm chậm tiến triển của bệnh mà còn giúp giảm rõ rệt nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, ung thư phổi và nhiều bệnh mạn tính khác. Người dân cũng nên đảm bảo thông thoáng nơi ở, hạn chế sử dụng chất đốt tạo khói trong nhà, đặc biệt đối với những hộ gia đình ở khu vực nông thôn hoặc miền núi.

Bên cạnh đó, việc duy trì hoạt động thể chất, tập luyện nhẹ nhàng hằng ngày như đi bộ, tập thở cơ hoành, dưỡng sinh... giúp tăng cường sức khỏe tổng thể và hỗ trợ chức năng hô hấp. Chế độ dinh dưỡng hợp lý, đầy đủ vitamin và khoáng chất, đặc biệt là các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như rau xanh, trái cây tươi, cá biển, có tác dụng cải thiện sức đề kháng và hạn chế viêm nhiễm đường hô hấp. Một biện pháp quan trọng khác là tiêm phòng đầy đủ các loại vắc-xin phòng bệnh cúm mùa, phế cầu và COVID-19.

Khi có các triệu chứng nghi ngờ như ho kéo dài, khạc đờm mạn tính, khó thở, thở khò khè, tức ngực hoặc mệt mỏi kéo dài, người dân cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán bằng các xét nghiệm chuyên khoa, trong đó đo chức năng hô hấp là xét nghiệm quan trọng giúp phát hiện sớm bệnh.

Đối với những người đã được chẩn đoán mắc COPD, việc tuân thủ phác đồ điều trị, sử dụng thuốc đúng liều, đúng thời gian là yếu tố then chốt trong kiểm soát bệnh. Tuyệt đối không tự ý ngừng thuốc khi thấy triệu chứng thuyên giảm. Ngoài ra, việc tái khám định kỳ, theo dõi chức năng hô hấp và điều chỉnh thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ là cần thiết để ngăn ngừa đợt cấp và biến chứng.

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là bệnh không thể chữa khỏi hoàn toàn, người mắc sẽ phải sống chung với bệnh suốt đời. Tuy nhiên, nếu được phát hiện và điều trị sớm, tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và duy trì lối sống lành mạnh, bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát được. Việc phòng bệnh, thay vì đợi đến khi điều trị, chính là chìa khóa giúp mỗi người bảo vệ lá phổi khỏe mạnh, góp phần giảm gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Bài và ảnh: Hà Phương

Nguồn Thanh Hóa : http://baothanhhoa.vn/benh-phoi-tac-nghen-man-tinh-nbsp-hieu-dung-de-phong-ngua-hieu-qua-268579.htm