Trong mọi vụ tai nạn hàng không, có một "nhân chứng" luôn được săn lùng ráo riết nhất – hộp đen. Nhưng bạn có biết, nó không hề màu đen, và nó được chế tạo để "bất tử" trước những điều kiện có thể xé toạc một chiếc máy bay. Vậy, bí mật nào ẩn giấu bên trong thiết bị màu cam sáng này, và tại sao đôi khi chính "kẻ sống sót" này lại biến mất không một dấu vết?
Khi một thảm kịch xảy ra, hộp đen là chìa khóa duy nhất để tìm ra câu trả lời cho câu hỏi "tại sao?". Nó không phải là một chiếc hộp duy nhất, mà là một cặp thiết bị màu cam sặc sỡ để dễ tìm kiếm, gồm thiết bị ghi âm buồng lái (CVR) và thiết bị ghi dữ liệu chuyến bay (FDR). Chúng lưu lại những âm thanh cuối cùng và hàng chục giờ dữ liệu bay, giúp các nhà điều tra tái tạo lại những giây phút cuối cùng của chuyến bay.
Hộp đen chứa đựng mọi manh mối về chuyến bay và luôn được ưu tiên tìm kiếm khi xảy ra thảm kịch.
Nhờ có hộp đen, vụ rơi máy bay 587 chỉ hai tháng sau sự kiện 11/9 đã nhanh chóng được xác định nguyên nhân là do lỗi của phi công, giúp dập tắt nỗi lo sợ về một vụ khủng bố khác trong lòng nước Mỹ.
Công thức tạo nên sự "bất tử"
Để có thể kể lại câu chuyện, trước hết hộp đen phải sống sót. Nó được thiết kế để chịu được những điều kiện khắc nghiệt nhất mà con người có thể tưởng tượng:
- Phần lõi bất khả xâm phạm: Trung tâm của hộp đen là Crash-Survivable Memory Module (CSMU), được bảo vệ bởi 3 lớp gồm một vỏ nhôm, một lớp cách nhiệt silica dày 2,54 cm, và ngoài cùng là lớp vỏ thép không gỉ hoặc titan siêu cứng.
- Chịu đựng những thử thách không tưởng: Hộp đen phải vượt qua các bài kiểm tra theo tiêu chuẩn quốc tế, bao gồm chịu được lực va chạm 3.400 G (lực gấp 3.400 lần trọng lực Trái Đất), nhiệt độ 1.100 độ C trong một giờ, và áp suất khủng khiếp dưới độ sâu 6.100 mét nước.
Trong vụ tai nạn của chuyến bay 447 Air France năm 2009, phải mất hai năm người ta mới tìm thấy hộp đen dưới đáy Đại Tây Dương. Nhưng khi được trục vớt, mọi dữ liệu bên trong vẫn còn nguyên vẹn.
Khi "kẻ sống sót" bị mất tích
Tuy nhiên, độ bền không phải là tất cả. Điểm yếu lớn nhất của hộp đen là nó phải được tìm thấy. Mỗi hộp đen đều có một thiết bị báo hiệu phát tín hiệu "ping" trong 30 ngày. Nhưng nếu các đội tìm kiếm không ở đúng khu vực, hoặc nếu thiết bị báo hiệu bị văng ra do va chạm quá mạnh, mọi nỗ lực sẽ trở nên vô vọng.
Hộp đen với sắc cam nổi bật.
Thảm kịch mất tích của chuyến bay MH370 vào năm 2014 là minh chứng đau đớn nhất cho hạn chế này. Hộp đen không bao giờ được tìm thấy, và sự thật về chuyến bay mãi mãi nằm lại dưới đáy đại dương.
Tương lai nào cho hộp đen?
Để khắc phục điểm yếu này, các chuyên gia đang đề xuất hai giải pháp cho tương lai:
Truyền dữ liệu thời gian thực: Thay vì lưu cục bộ, dữ liệu chuyến bay sẽ được truyền liên tục đến vệ tinh hoặc các trạm mặt đất.
Hộp đen tự bung: Thiết bị này sẽ tự động phóng ra khỏi máy bay khi có va chạm, giúp nó nổi trên mặt nước và dễ dàng được tìm thấy hơn.
Dù các giải pháp này vẫn đang được phát triển và áp dụng chậm chạp do chi phí và các vấn đề khác, chúng cho thấy nỗ lực không ngừng của ngành hàng không. Bởi lẽ, kịch bản tồi tệ nhất không phải là một chiếc hộp đen bị phá hủy, mà là một chiếc hộp đen còn nguyên vẹn nhưng mãi mãi không bao giờ được tìm thấy để kể lại câu chuyện của nó.
Đào Hoàng - SlashGear