Ngày 13 /10, tại căn cứ không quân Florennes, Vua Philippe của Bỉ cùng các quan chức cấp cao đã chứng kiến 3 tiêm kích tàng hình F-35A đầu tiên của nước này hạ cánh.
Đây là lô máy bay mở đầu trong hợp đồng mua tổng cộng 34 chiếc mà Bỉ ký với Mỹ từ năm 2018, nhằm thay thế phi đội F-16 đã phục vụ nhiều thập kỷ.
Theo kế hoạch của Bộ Quốc phòng Bỉ, F-35 sẽ chính thức được đưa vào biên chế từ năm 2026 và đạt khả năng sẵn sàng chiến đấu đầy đủ vào năm 2030.
Cùng với đó, quá trình loại biên F-16 dự kiến hoàn tất vào năm 2028, mở đường cho việc chuyển giao số máy bay này sang Ukraine.
Bộ trưởng Quốc phòng Bỉ Ludivine Dedonder cho biết, nước này có kế hoạch chuyển tối đa 30 chiếc F-16 cho Ukraine trong giai đoạn từ nay đến năm 2028.
Số lượng tiêm kích F-16 và thời điểm chuyển giao cụ thể sẽ phụ thuộc vào tiến độ tiếp nhận F-35, cũng như khả năng huấn luyện phi công và kỹ thuật viên Ukraine.
1 trong 3 chiếc F-35 mới của Bỉ gặp trục trặc kỹ thuật trong hành trình từ Mỹ và phải hạ cánh khẩn cấp xuống quần đảo Azores để kiểm tra.
Dù vậy, sự cố nhỏ này không ảnh hưởng đến kế hoạch tiếp nhận máy bay mới, đồng thời nhấn mạnh tính phức tạp của quá trình vận hành loại chiến đấu cơ tàng hình hiện đại bậc nhất thế giới.
F-35A là biến thể dùng cho không quân, do Tập đoàn Lockheed Martin sản xuất. Máy bay có khả năng tàng hình cao, được trang bị hệ thống cảm biến và radar tiên tiến, có thể tấn công mục tiêu từ xa, chia sẻ dữ liệu chiến đấu với các lực lượng khác trong cùng mạng lưới.
Tốc độ tối đa của F-35 đạt khoảng Mach 1,6, tương đương gần 2.000 km mỗi giờ, với tầm bay hơn 2.200 km.
Việc Bỉ tiếp nhận F-35 không chỉ nhằm thay thế vũ khí cũ, mà còn giúp nước này duy trì năng lực răn đe trong khối NATO, đặc biệt trong bối cảnh châu Âu đang nỗ lực tăng cường phòng thủ trước các biến động an ninh từ phía đông.
Bên cạnh đó, việc chuyển giao F-16 cho Ukraine cho thấy Brussels đang đóng vai trò tích cực hơn trong việc hỗ trợ Kiev về mặt quân sự.
F-16 là máy bay chiến đấu nổi tiếng do Mỹ sản xuất, đã phục vụ trong không quân Bỉ từ cuối thập niên 70.
Dù không còn ở đỉnh cao công nghệ, F-16 vẫn là vũ khí mạnh mẽ và phù hợp với nhu cầu của Ukraine trong việc bảo vệ không phận.
Khả năng linh hoạt, chi phí vận hành thấp và số lượng lớn F-16 sẵn có ở châu Âu giúp loại máy bay này trở thành lựa chọn lý tưởng cho Kiev.
Các chuyên gia nhận định, động thái của Bỉ mang ý nghĩa kép. Một mặt, nước này hiện đại hóa lực lượng để bắt kịp xu hướng công nghệ toàn cầu.
Mặt khác, việc giải phóng phi đội F-16 tạo điều kiện để châu Âu hình thành một “chuỗi tiếp vận” vũ khí hiệu quả cho Ukraine, giúp nước này có thêm năng lực đối phó trên không.
Sự kiện Bỉ tiếp nhận F-35 cũng thể hiện tinh thần hợp tác công nghiệp quốc phòng giữa Mỹ và các đồng minh NATO.
Đây không chỉ là hợp đồng mua bán đơn thuần, mà còn bao gồm chuyển giao công nghệ, huấn luyện và bảo dưỡng, giúp Bỉ có thể vận hành độc lập loại vũ khí tối tân này trong tương lai.
Trong bối cảnh châu Âu đang tìm cách củng cố năng lực quốc phòng tập thể, F-35 được xem là biểu tượng của sự hội nhập công nghệ giữa các quốc gia thành viên.
Còn với Ukraine, những chiếc F-16 sắp tới từ Bỉ có thể trở thành bước đệm quan trọng để nước này xây dựng không lực hiện đại, chuẩn bị cho giai đoạn chiến đấu mới.
Việt Hùng
Theo Brussels Times, Militarnyi