Bí quyết nuôi dạy con thời hiện đại cho các gia đình trẻ

4 giờ trướcBài gốc

Thách thức của gia đình hạt nhân trong giáo dục con cái

Nhận định về sự khác biệt trong giáo dục con cái giữa thế hệ trước và ngày nay, ThS. Phạm Thị Thanh Mai - Giảng viên khoa Công tác xã hội, Học viện Thanh Thiếu niên Việt Nam cho rằng, trước đây, việc giáo dục con cái chịu ảnh hưởng rất lớn từ ông bà và các thành viên khác trong đại gia đình.

Trong các gia đình lớn, cha mẹ đôi khi không được chủ động giáo dục con theo ý mình mà phụ thuộc vào các chuẩn mực của nếp nhà, theo các quy tắc của gia đình, dòng họ và ý chí của những người lớn tuổi trong gia đình. Thêm nữa, việc giáo dục chủ yếu bằng kinh nghiệm cha truyền con nối từ thế hệ này qua thế hệ khác, nên khó tránh khỏi việc áp đặt, thiếu lắng nghe con trẻ.

Ngày nay, mô hình gia đình hạt nhân 2 thế hệ phát triển nên cha mẹ được chủ động hơn trong việc giáo dục con cái. Nhờ công nghệ thông tin, internet phát triển nên cha mẹ tiếp nhận được rất nhiều phương pháp giáo dục mới, hiện đại từ các nền giáo dục tiên tiến trên thế giới.

Tuy nhiên, do sự thay đổi nhanh chóng của khoa học, công nghệ, thời đại cũng tạo ra rất nhiều áp lực về nghề nghiệp, công việc nên nhiều bậc cha mẹ cũng dễ rơi vào tình trạng xao nhãng con cái, phó mặc việc giáo dục con cho người giúp việc hoặc nhà trường.

Hiện nay, trong các gia đình hiện đại, cha mẹ gặp một số khó khăn như tiêu chí về giáo dục gia đình và đứa con ngoan đã thay đổi, đôi khi quá quan tâm đến sự thành đạt, học vấn mà xem nhẹ vấn đề giáo dục đạo đức. Hay có quá nhiều thông tin, phương pháp giáo dục trẻ khiến cha mẹ trở nên bối rối, không biết lựa chọn phương pháp nào đúng và phù hợp với con mình.

Đặc biệt, gia tốc phát triển cơ thể, tâm lý của trẻ nhanh hơn, sớm hơn trước đây khiến nhiều cha mẹ bối rối với sự thay đổi đột ngột tâm sinh lý của trẻ mà bằng sự trải nghiệm cá nhân đôi khi không theo kịp.

"Cha mẹ ngày nay có rất nhiều áp lực trong công việc nhưng việc giáo dục con cái vẫn không thể thoái thác cho bất kỳ ai. Việc cha mẹ thiếu gần gũi con cái sẽ dẫn đến thiếu thấu hiểu con cái và dẫn đến các phương pháp giáo dục, cách giao tiếp ứng xử gây tổn thương cho trẻ", ThS. Phạm Thị Thanh Mai nói.

ThS. Phạm Thị Thanh Mai - Giảng viên khoa Công tác xã hội, Học viện Thanh Thiếu niên Việt Nam.

Về vấn đề này, PGS.TS. Đỗ Thị Vân Anh - Trưởng khoa Công tác xã hội, Trường Đại học Công đoàn phân tích thêm, việc nuôi dạy con cái trong gia đình trẻ hiện nay được biểu hiện qua 2 xu hướng chính.

Thứ nhất, biến đứa trẻ trở thành nơi thực hiện các ước mơ của cha mẹ mà chính cha mẹ không thực hiện được. Đưa con chạy theo các trào lưu giáo dục của xã hội mà không biết năng lực của con mình có thực sự phù hợp với các định hướng đó không? Thứ hai, đẩy trẻ ra xã hội để tự trải nghiệm, tự đúc rút kinh nghiệm và tự tìm kiếm hướng đi cuộc đời của mình.

Theo PGS.TS. Đỗ Thị Vân Anh, việc nuôi dạy con cái trong gia đình hiện đại ngày càng khó khăn bởi con người ngày càng bị ảnh hưởng, du nhập quá nhiều các lối sống đủ màu sắc, đủ kiểu dạng, tốt xấu, các hệ giá trị...

"Sự thực dụng lên ngôi, chủ nghĩa cá nhân lên ngôi, các trào lưu đi theo sở thích đa văn hóa lên ngôi. Vì vậy để thực sự tìm một quy chuẩn cho cha mẹ để giáo dục con cái là rất khó", nữ chuyên gia nói.

Vợ chồng anh Lý Đức Dân (SN 1993) và chị Mùng Thị Thu Thủy (SN 1996) được tuyên dương Gia đình trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2022.

Nuôi dạy con đúng cách tạo cơ sở để gia đình hạnh phúc

PGS.TS. Đỗ Thị Vân Anh cho rằng, trái tim người mẹ là "trường học" của con. Cha là "người thầy" vĩ đại của con. Do đó, nhiệm vụ của người mẹ là vô cùng quan trọng để tạo ra một môi trường trong lành, ấm áp để nuôi dưỡng con mình. Cha là người thầy giáo dục con nên người. Đó là những khuôn mẫu rất quan trọng đối với con cái.

Nữ chuyên gia đặt vấn đề, vợ chồng trẻ phải xác định một gia đình hạnh phúc là gia đình như thế nào? Hạnh phúc không phải chỉ có mỗi đủ đầy về vật chất, hạnh phúc còn phải là vợ chồng đồng thuận, các con ngoan, sức khỏe tốt, các mối quan hệ luôn thuận lợi, tư tưởng tinh thần không bế tắc, công việc ổn định.

"Nếu cha mẹ chỉ dành toàn bộ thời gian đi kiếm tiền thì mới chỉ có tiền mà khuyết đi 6 phần còn lại. Đặc biệt, khuyết thời gian để bên cạnh con, lắng nghe con và nắm bắt tâm tư nguyện vọng để mà định hướng cho con thì gia đình đó coi như thất bại, coi như không có hạnh phúc", PGS.TS. Đỗ Thị Vân Anh nói.

PGS.TS. Đỗ Thị Vân Anh (trái) - Trưởng khoa Công tác xã hội, Trường Đại học Công đoàn.

Để hướng đến một gia đình hạnh phúc, ấm áp, ThS. Phạm Thị Thanh Mai đã gợi mở thêm các giải pháp để cha mẹ gần gũi, yêu thương nhau hơn.

Đầu tiên, cha mẹ cần chấp nhận việc thử và sai ở con. "Cha mẹ tránh kỳ vọng quá cao về sự hoàn hảo của đứa trẻ mà cần hiểu đứa trẻ đang lớn lên, chưa có nhiều kinh nghiệm như người lớn và mắc sai lầm cũng là cách để trẻ trưởng thành", ThS. Mai nói.

Cha mẹ cũng cần tránh phán xét, đổ lỗi cho con cái và cần đặt niềm tin vào con cái, đây là thói quen của nhiều cha mẹ. Khi con cái mắc lỗi, thay vì lắng nghe cảm xúc, tìm hiểu nguyên nhân khách quan của vấn đề để hỗ trợ con giải quyết, xử lý thì cha mẹ luôn phán xét đổ mọi lỗi sai thuộc về con, khiến đứa trẻ bị tổn thương kép (tổn thương từ vấn đề đang phải đối mặt và tổn thương từ sự đổ lỗi).

Cha mẹ muốn con cái trở thành người như thế nào cần tin con có thể làm được và luôn dành cho con những lời động viên khen ngợi “con giỏi quá”, “mẹ rất tự hào về con”, “bố tin là con có thể làm được”…

Chương trình Xây dựng gia đình trẻ hạnh phúc năm 2024, với chủ đề “Bên nhau, mình là Nhà” do Trung ương Hội LHTN Việt Nam và Công ty Cổ phần Vàng Bạc Đá quý Phú Nhuận PNJ tổ chức nhằm tăng cường tuyên truyền trong các cấp bộ Hội, hội viên, thanh niên về vai trò và giá trị của việc xây dựng gia đình hạnh phúc, ấm no, tiến bộ đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Chuỗi hoạt động của chương trình Xây dựng Gia đình trẻ hạnh phúc 2024 bao gồm: Chiến dịch truyền thông Xây dựng gia đình trẻ hạnh phúc và Ngày hội “Gia đình trẻ hạnh phúc” trên mạng xã hội với các sản phẩm truyền thông: infographic, motion graphic, video clip.

Diệu Nhi - Hoàng Ngọc

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/bi-quyet-nuoi-day-con-thoi-hien-dai-cho-cac-gia-dinh-tre-post1683491.tpo