Tổng doanh số xe điện, bao gồm xe du lịch và xe thương mại, đã giảm 5% so với tháng trước đó, xuống còn 1,26 triệu chiếc trong tháng 7, theo dữ liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc (CAAM) do chính phủ hậu thuẫn. Đây là lần đầu tiên thị trường xe điện Trung Quốc giảm so với tháng trước kể từ tháng 5.
"Ngành công nghiệp từng bùng nổ này sẽ không duy trì được đà tăng trưởng trong vài tháng tới do nhu cầu tiêu dùng yếu đi", Tian Maowei, giám đốc bán hàng tại Yiyou Auto Service ở Thượng Hải, cho biết. "Các tài xế Trung Quốc hiện rất nhạy cảm với giá cả và nhiều người trong số họ có xu hướng đưa ra quyết định mua hàng do các đợt giảm giá lớn”.
Theo một báo cáo gần đây của JPMorgan, mức giảm giá trung bình của xe điện và xe chạy bằng xăng của Trung Quốc đã giảm xuống còn 16,7% trong tháng trước, từ mức chưa từng có là 17,4% trong tháng 6.
Doanh số giảm sau khi các đợt giảm giá của các nhà sản xuất xe điện thu hẹp lại trong bối cảnh Bắc Kinh kêu gọi thoát khỏi cuộc chiến giá cả khốc liệt.
Vào cuối tháng 5, Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin đã cảnh báo rằng các nhà sản xuất ô tô khởi xướng việc giảm giá sẽ phải đối mặt với các hình phạt, mặc dù không đề cập đến các biện pháp cụ thể. Chính phủ đã vào cuộc để kiểm soát thị trường trong bối cảnh lo ngại rằng cạnh tranh về giá leo thang sẽ làm suy yếu sự tăng trưởng của ngành, vốn là một điểm sáng trong nền kinh tế quốc gia tỷ dân.
Trong số khoảng 50 nhà sản xuất xe điện tại Trung Quốc, những nhà sản xuất duy nhất có lợi nhuận là BYD, nhà sản xuất lớn nhất thế giới; Li Auto, đối thủ cạnh tranh gần nhất của Tesla tại quốc gia này; và Aito, được hỗ trợ bởi gã khổng lồ thiết bị viễn thông Huawei Technologies.
Theo CAAM, trong 7 tháng đầu năm 2025, tổng doanh số bán xe điện đã tăng 38,5% so với cùng kỳ năm trước, đạt 8,22 triệu chiếc. Tỷ lệ sử dụng xe điện đạt 48,7% từ tháng 1 đến tháng 7, so với 43,8% của cùng kỳ năm trước.
Tháng trước đó, những chiếc xe điện có giá dưới 100.000 nhân dân tệ (13.925 USD) và được trang bị hệ thống tự lái cơ bản thường bán chạy vì người tiêu dùng tin rằng chúng mang lại giá trị tương xứng với số tiền bỏ ra.
Fitch Ratings cho biết trong một báo cáo đầu tháng này rằng nhu cầu ô tô có thể suy yếu từ tháng 7 đến tháng 9 khi các nhà sản xuất dần thoát khỏi cuộc chiến giá cả. Tuy nhiên, doanh số sẽ phục hồi trong quý cuối cùng khi người mua tận dụng các khoản giảm thuế dự kiến sẽ bị loại bỏ vào cuối năm.
Người mua xe điện ở Trung Quốc đại lục được miễn thuế bán hàng 10% kể từ đầu năm 2024. Tuy nhiên, việc mua xe điện sẽ phải chịu thuế 5% từ tháng 1 năm 2026 và 10% kể từ năm 2028.
Trước đó, tờ Nhân dân Nhật báo Trung Quốc đã lên tiếng cảnh báo rằng "cuộc chiến giá cả hỗn loạn" có thể ảnh hưởng tiêu cực đến toàn bộ hệ sinh thái ô tô của nước này. Cuộc chiến giá xe điện hiện tại ở Trung Quốc thực tế là hậu quả trực tiếp của các khoản đầu tư lớn của chính phủ kéo dài hơn một thập kỷ.
Trung Quốc đã đầu tư hơn 390 tỷ nhân dân tệ (58,3 tỷ USD) vào các loại xe năng lượng mới trong giai đoạn 2009-2017, đưa NEV trở thành ngành công nghiệp chiến lược theo sáng kiến “Made in China 2025”.
Chính sách công nghiệp này đã thành công trong việc tạo ra một ngành công nghiệp phát triển mạnh nhưng lại dẫn đến các vấn đề về năng lực sản xuất dư thừa, với chi tiêu của chính phủ chiếm hơn 42% tổng doanh số bán NEV, theo một số ước tính.
Tuy nhiên, việc có quá nhiều công ty sản xuất và có quá nhiều xe năng lượng mới được tung ra thị trường phản ánh sự mất cân bằng về mặt cấu trúc giữa năng lực cung ứng và sản xuất so với nhu cầu trong nước.
Tình hình này tương tự như vấn đề của Trung Quốc trong các ngành chiến lược khác như tấm pin mặt trời, nơi sản xuất được chính phủ trợ cấp đã tạo ra năng lực sản xuất dư thừa dẫn đến cạnh tranh giá gay gắt và hợp nhất ngành.
Đặc biệt, việc BYD giảm giá mạnh tại Trung Quốc diễn ra cùng lúc với mức giá cao hơn nhiều ở các thị trường nước ngoài, cho thấy một chiến lược định giá kép.
Chiếc BYD Dolphin hiện được bán với giá khoảng 7.700-10.000 USD tại Trung Quốc có giá 35.490 euro (38.700 USD) tại Hà Lan, cao hơn 174% so với giá trong nước.
Tương tự như vậy, các loại xe điện khác của Trung Quốc cũng có mức chênh lệch giá đáng kể, với các mẫu xe thường có giá gần gấp đôi tại châu Âu so với giá tại Trung Quốc, cho phép các nhà sản xuất có khả năng trợ cấp cho cuộc chiến giá trong nước bằng lợi nhuận xuất khẩu.
Hoàng Lâm