Đã xóa được 209.000 căn nhà dột nát
Tại phiên họp của Ban Chỉ đạo Trung ương triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước ngày 11.5, Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung cho biết các địa phương đã hoàn thành việc rà soát và lên kế hoạch, cách thức triển khai. Có 9 tỉnh chậm nhất cũng đã đăng ký đến ngày 31.10.
“Tại phiên họp thứ ba, có 7 địa phương xóa xong nhà tạm nhà dột nát. Đến nay có thêm 8 địa phương hoàn thành dịp 30.4, bao gồm Thái Nguyên, Tây Ninh, Bình Phước, Cần Thơ, Vĩnh Long, Trà Vinh, Kiên Giang, Khánh Hòa”, ông Dung nêu và cho biết có thêm 16 địa phương đăng ký hoàn thành vào tháng 6.
Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung
Kết quả đến nay cả nước đã xóa được 209.000 căn nhà tạm, nhà dột nát trên tổng số rà soát đăng ký đợt cuối cùng là 270.800 căn, trong đó khánh thành 111.000 căn, khởi công 98.000 căn, đạt 77%.
“Đối tượng hộ cận nghèo thuộc chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát, tức là không nằm trong chương trình mục tiêu, không nằm trong nguồn người có công, là đối tượng khó khăn nhất thì tỷ lệ hoàn thành cao nhất. Chúng tôi lo nhất là đối tượng này thì lại hoàn thành 80%”, ông Dung nói.
Về hỗ trợ nhà cho người có công, theo ông Dung, mặc dù Trung ương chưa hỗ trợ tiền xuống nhưng nhiều địa phương đã cố gắng ứng trước hoặc vận động kinh phí để xóa được 50,79% nhà tạm, nhà dột nát.
Về xã hội hóa các nguồn lực, đã huy động được hơn 1.807 tỉ đồng; đóng góp của các hộ gia đình được 1.074 tỉ đồng; huy động 321.000 ngày công, 660 tấn xi măng, 500m3 đá, 310.000 viên gạch, 150 khối cát nền, 3.000 viên ngói.
“Khó khăn nhất hiện nay là kinh phí hỗ trợ để làm nhà cho người có công chưa triển khai được. Thủ tướng đã duyệt 1.970 tỉ để trình Quốc hội nhưng Thường vụ Quốc hội chưa cho ý kiến”, ông Dung nêu.
Theo Bộ trưởng Dung, từ nay đến ngày 31.10.2025 cần khởi công xây dựng trên 61.800 căn nhà. Ông Dung cũng đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính sớm trình cấp có thẩm quyền phân bổ kinh phí hỗ trợ nhà ở đối với người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ; cho phép địa phương ứng trước kinh phí từ nguồn quỹ của địa phương để hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ và thực hiện hoàn ứng sau.
Ông Dung cũng đề nghị Bộ Xây dựng chủ trì sửa đổi, bổ sung thông tư về định mức hỗ trợ nhà ở thuộc 2 chương trình mục tiêu quốc gia, nâng mức từ 20 - 40 triệu lên 30 - 60 triệu…
Nhiều kinh nghiệm hay tại địa phương
Bí thư Tỉnh ủy Thái Nguyên Trịnh Việt Hùng cho biết hiện tại tỉnh Thái Nguyên đã rà soát và hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát đạt 100% so với kế hoạch đề ra. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện, các hộ nghèo, hộ cận nghèo do nhận thức, không xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sau khi rà soát, tỉnh đã cấp quyền sử dụng đất.
Dù vậy, ông Hùng cũng cho hay xuất hiện tình trạng các hộ nghèo, cận nghèo, chủ yếu là bà con dân tộc thiểu số, khi có nhà mới có giá trị và giấy chứng nhận thì có ý định bán nhà cho người khác. Điều này dễ dẫn đến tình trạng tái nghèo.
Bí thư Tỉnh ủy Bình Phước Tôn Ngọc Hạnh cũng cho biết đã vận động doanh nghiệp tặng, cho đất các hộ nghèo, hộ cận nghèo (có khoảng 40 căn nhà do doanh nghiệp tặng, chiếm 5%. Từ đó làm sổ đất cho người dân xây dựng nhà, mỗi sổ đất được khoảng 200m2).
“Số còn lại là người dân sống trên đất lâm phần và sống trong khu vực đất chồng lấn với quy hoạch khoáng sản bauxite. Bình Phước xin ý kiến ban chỉ đạo và Ban Thường vụ Tỉnh ủy làm nhà tiền chế cho người dân ở trên phần đất này và song song thực hiện các thủ tục tiếp theo theo chủ trương chung của Chính phủ”, ông Hạnh nêu.
Các địa phương chia sẻ kinh nghiệm triển khai việc xóa nhà tạm, dột nát
Theo đó, nếu chưa cấp sổ ngay được, thì tỉnh làm nhà tiền chế và có yêu cầu các hộ ký biên bản không khiếu kiện về sau và yêu cầu tháo dỡ, khi di chuyển phải di chuyển tất cả. Sau đó, chính quyền địa phương tiếp tục thực hiện các thủ tục tiếp theo chính quy, chính thống cho các hộ dân.
“Nếu không thực hiện bằng cách xây dựng nhà tiền chế cho các hộ dân ở phần đất này thì không thể hoàn thành số lượng nhà còn lại với khoảng hơn 90 căn trong phần đất quy hoạch bauxite”, ông Hạnh nói.
Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long Lữ Quang Ngời cũng cho hay tỉnh khẩn trương triển khai rà soát, lập danh sách các đối tượng thuộc diện được hỗ trợ; giao nhiệm vụ cụ thể cho từng tổ chức, đoàn thể, chính quyền địa phương, để sát sao từng trường hợp; chú trọng hơn để đa dạng các nguồn lực, kể cả ngày công, góp công, góp sức…
Qua thực hiện chương trình, tỉnh Vĩnh Long nhận thấy sau khi xóa nhà tạm, nhà dột nát, vẫn có những hộ tái nghèo hoặc hộ nghèo phát sinh. Do đó, tỉnh đã chủ động xây dựng chương trình phối hợp tạo sinh kế cho các hộ nghèo, cận nghèo, đặc biệt chú trọng các hộ chưa đủ khả năng tự vươn lên trong lao động sản xuất, nhằm đề phòng nguy cơ tái nghèo sau khi đã được hỗ trợ nhà ở.
Bí thư Tỉnh ủy Tây Ninh Nguyễn Mạnh Hùng cũng cho hay tỉnh đã phát động phong trào thi đua xóa nhà tạm, nhà dột nát trên toàn địa bàn tỉnh; có 183 đơn vị đăng ký ủng hộ với số tiền 50,27 tỉ đồng, bên cạnh nguồn ngân sách nhà nước và các nguồn vận động hỗ trợ khác.
Đối với các trường hợp hộ không có đất, tỉnh Tây Ninh chủ động bố trí quỹ đất công, xây dựng các khu dân cư mới được đầu tư hạ tầng đồng bộ, bao gồm hạ tầng giao thông, hệ thống cấp thoát nước, điện, nước sạch và trang thiết bị thiết yếu cho các hộ gia đình.
Theo tiêu chuẩn diện tích của Trung ương, mỗi căn nhà rộng 32m2, nhưng tỉnh Tây Ninh đã nâng diện tích lên 42m2 nhằm đảm bảo điều kiện sinh hoạt tốt hơn cho các hộ dân.
“Khi bàn giao nhà, tỉnh còn tặng thêm các thiết bị gồm 1 tivi, 1 quạt điện, 1 nồi cơm điện, 1 bể chứa nước sạch và hệ thống xử lý nước đảm bảo an toàn trong sinh hoạt cho các hộ dân”, ông Hùng nói.
Lam Thanh