Biến rác thải nhựa thành gạch xây dựng

9 giờ trướcBài gốc

Giải pháp từ rác thải

Rác thải nhựa đang là một trong những thách thức môi trường lớn nhất toàn cầu, với thời gian phân hủy kéo dài hàng trăm năm, thậm chí đến cả nghìn năm. Việc chôn lấp gây ô nhiễm môi trường đất, nước. Trong khi đốt nhựa lại phát sinh khí độc, ảnh hưởng đến sức khỏe con người và khí hậu. Trước thực tế ấy, nhóm nghiên cứu tại công ty Cổ phần Pando (TPHCM) đã chọn một hướng đi táo bạo: biến rác thải nhựa thành gạch xây dựng.

Anh Phạm Mạnh Đình (SN 1998, ở tỉnh Đắk Lắk), người sáng lập dự án "Làm gạch từ rác thải", cho biết sản phẩm không chỉ giúp giảm áp lực lên các bãi rác mà còn mang đến vòng đời thứ hai cho rác thải nhựa - dài hơn, bền hơn và có giá trị sử dụng thực tế. Điều thôi thúc nhóm nghiên cứu không chỉ là "bài toán" công nghệ mà còn là tinh thần vì biển, đảo: "Chúng tôi mong muốn sau này có thể ứng dụng sản phẩm cho các công trình ở biển, đảo, nơi đặc biệt cần những vật liệu bền, nhẹ và thân thiện môi trường, chi phí thấp", anh Đình chia sẻ.

Sản phẩm gạch làm từ rác thải nhựa được giới thiệu tại một triển lãm Ảnh: NVCC

Tuy nhiên, con đường tái chế rác thải nhựa không dễ dàng. Một trong những thách thức lớn nhất của nhóm nghiên cứu là xử lý các chất độc hại tiềm ẩn trong nhựa. Nhựa vốn không đồng nhất cùng nhiều phụ gia độc hại, kim loại nặng. Đặc biệt, nhựa PVC có thể sinh ra khí độc nếu xử lý sai cách. Việc phân loại và làm sạch đòi hỏi công nghệ hiện đại cùng quy trình nghiêm ngặt để đảm bảo sản phẩm an toàn cho người dùng và môi trường. Quy trình sản xuất cũng được thiết kế tối ưu cho mục tiêu xanh: Nhựa thải được rửa sạch, nghiền nhỏ, phối trộn với cát và phụ gia, sau đó ép thành viên với nhiệt độ kiểm soát dưới 2000C để tránh phát sinh khí độc. Gạch được định hình bằng máy ép thủy lực và làm nguội tự nhiên, tạo ra những viên gạch vừa bền, vừa thân thiện.

Hiện nay, tuy chưa có bộ tiêu chuẩn riêng cho loại gạch tái chế nhựa này, nhóm đã tiến hành so sánh và thử nghiệm theo các tiêu chuẩn hiện hành. Kết quả cho thấy sản phẩm đạt độ bền gấp 3 - 4,5 lần các dòng gạch lát thông thường.

Kiến trúc xanh từ công trình đầu tiên

Công trình đầu tiên sử dụng gạch tái chế là Trường mẫu giáo Tam Phước (tỉnh Vĩnh Long), một dấu mốc đáng nhớ với cả nhóm nghiên cứu và cộng đồng.

Với nhóm thực hiện, đây là thành tựu về cả môi trường lẫn sáng tạo, là bằng chứng cho thấy tính khả thi của một ý tưởng từng được cho là "đầy rủi ro". Công trình thành công giúp khẳng định nỗ lực của Phạm Mạnh Đình và các cộng sự trong việc biến rác thải nhựa thành vật liệu xây dựng có giá trị sử dụng thực tế.

Với cộng đồng, công trình Trường mẫu giáo Tam Phước còn là điển hình cho lối sống xanh, từ đó khuyến khích học sinh, phụ huynh và cả cộng đồng địa phương tham gia các hoạt động phân loại, thu gom và tái chế rác thải, góp phần hình thành ý thức bảo vệ môi trường ngay từ lứa tuổi mầm non.

Dự án mở ra mô hình mẫu cho kinh tế tuần hoàn, nơi tài nguyên được tái sử dụng, không chỉ để giảm rác, mà còn để tạo việc làm trong ngành thu gom, xử lý và sản xuất vật liệu tái chế. Từ một ý tưởng táo bạo, công trình này đã truyền đi thông điệp: Rác thải, nếu được xử lý đúng cách, có thể trở thành một giải pháp cho tương lai bền vững.

Không dừng ở gạch nhựa tái chế, hiện nay, Phạm Mạnh Đình và nhóm đang phát triển thêm các dòng sản phẩm từ bã cà phê, bã mía - vật liệu có thể ứng dụng trong sản xuất bàn ghế, chậu cây, khay đựng… và phân phối qua thương mại điện tử. Một hệ sinh thái vật liệu tái chế đang được hình thành, nơi công nghệ song hành cùng ý thức bảo vệ môi trường.

PGS.TS. Lê Anh Thắng, giảng viên cao cấp Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM, thành viên dự án, cho biết: "Chúng tôi hiểu rằng một doanh nghiệp không thể đơn độc trong "cuộc chiến" chống rác thải. Việc mở rộng hợp tác, chuyển giao công nghệ cho các đơn vị tái chế, sản xuất, phân phối là hướng đi bền vững để nhân rộng mô hình và lan tỏa giá trị xanh. Từ những viên gạch đầu tiên ấy, hành trình xanh hóa dường như không chỉ là câu chuyện công nghệ. Đó là cách một nhóm trẻ chọn để sống cùng trách nhiệm, biến rác thành giải pháp - không phải trong tương lai xa, mà ngay hôm nay".

Dự án "Gạch tái chế từ rác thải" đã giành được giải thưởng Sinh viên khởi nghiệp xuất sắc nhất startup Wheel 2020; giải Nhì hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Bến Tre lần X năm 2023-2024 (đây là giải cao nhất trong cuộc thi) và nhiều giải thưởng khác.

An Khê

Nguồn Phụ Nữ VN : https://phunuvietnam.vn/bien-rac-thai-nhua-thanh-gach-xay-dung-20250801155205104.htm