Theo các tài liệu bị rò rỉ do nhóm tình báo Frontelligence công bố, xe tăng T-90M2 sẽ được trang bị nhiều cải tiến quan trọng nhằm tăng khả năng sống sót, cải thiện nhận thức tình huống và nâng cao hiệu suất chiến đấu của kíp lái.
Xe tăng T-90M của Nga. (Nguồn: MW)
Những thay đổi lớn nhất nằm ở khoang chiến đấu được thiết kế lại, với hộp số tinh chỉnh cho khả năng vận hành ổn định hơn và màn hình quan sát video cỡ lớn, giúp kíp lái có tầm nhìn bao quát hơn trong mọi điều kiện chiến đấu.
Khả năng lùi xe – vốn là điểm yếu của nhiều dòng tăng Nga trước đây, cũng được cải thiện đáng kể, cho phép T-90M2 cơ động linh hoạt hơn trong chiến đấu đô thị hoặc khi cần rút lui chiến thuật. Hiện chưa rõ liệu toàn bộ các xe T-90M đang hoạt động có được nâng cấp lên tiêu chuẩn M2 hay không, hay đây sẽ là biến thể hoàn toàn mới thay thế dòng T-90M cơ sở đang được sản xuất.
Dòng T-90M, được biên chế chính thức vào tháng 4/2020, đã thể hiện bước nhảy vọt lớn về công nghệ so với các xe tăng thời Liên Xô như T-80UK. Mẫu tăng này sở hữu giáp phản ứng nổ Relikt, hệ thống điều khiển hỏa lực tiên tiến với kính ngắm nhiệt thế hệ ba, pháo chính 125 mm 2A46M-4 kết hợp máy nạp đạn tự động mới cho phép sử dụng loại đạn xuyên giáp dài, có khả năng xuyên thủng những lớp giáp hiện đại nhất.
Một cải tiến mang tính sống còn khác là thiết kế tách biệt giữa khoang chứa đạn và khoang kíp lái, giúp giảm nguy cơ nổ dây chuyền khi trúng đạn. Nhờ đó, khả năng sống sót của kíp xe được nâng cao đáng kể.
Từ cuối năm 2024, một số xe T-90M đã bắt đầu được tích hợp hệ thống bảo vệ chủ động Arena-M – loại APS đầu tiên do Nga tự phát triển, giúp tăng khả năng đánh chặn đạn chống tăng tầm gần. Những nâng cấp này đã giúp T-90M chứng minh hiệu quả trên chiến trường Ukraine, nơi nó được đánh giá là một trong những loại tăng có khả năng sống sót cao nhất trước các đòn tấn công bằng UAV và tên lửa chống tăng hiện đại.
Theo Nhóm Tình báo Xung đột (SIT), ngành công nghiệp quốc phòng Nga đang mở rộng mạnh mẽ năng lực sản xuất xe tăng. Sản lượng năm 2024 được ước tính đạt khoảng 280–300 xe, tăng gấp ba lần chỉ trong hai năm. Kế hoạch đặt ra là đạt 1.000 xe tăng mới vào giữa năm 2028 và hơn 3.000 chiếc vào năm 2035. Với quy mô sản xuất lớn nhất thế giới hiện nay, các biến thể mới như T-90M2 có thể tác động đáng kể đến cán cân sức mạnh ở châu Âu, đặc biệt trong bối cảnh chiến sự tại Ukraine vẫn chưa hạ nhiệt.
Hiện nay, Uralvagonzavod vẫn là nhà máy duy nhất sản xuất xe tăng cho Nga, song Bộ Quốc phòng nước này đang chuẩn bị tái khởi động nhà máy Omsktransmash gần biên giới Kazakhstan để sản xuất trở lại mẫu T-80 – loại tăng có khả năng cơ động vượt trội nhưng từng bị dừng sản xuất đầu những năm 2000 do chi phí cao.
Trong tương lai, hai dòng xe T-90M2 và T-80 cải tiến sẽ được sản xuất song song tại hai nhà máy, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về xe tăng hiện đại cho lực lượng vũ trang Nga.
Xuân Minh