Theo Cổng thông tin điện tử tỉnh Bình Thuận, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hồng Hải vừa chủ trì cuộc họp nghe báo cáo tiến độ đền bù, giải phóng mặt bằng Dự án khu công nghiệp (KCN) Sơn Mỹ I, huyện Hàm Tân. Tại cuộc họp, UBND huyện Hàm Tân nêu khó khăn khi các tổ chức, doanh nghiệp trong khu vực ưu tiên 375,6ha không đến nhận tiền bồi thường, dù trước đó huyện đã phê duyệt phương án bồi thường và Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện đã có thông báo chi trả.
Diện tích đất bị thu hồi lớn hơn diện tích cho thuê?
Một phần khu đất của Công ty TNHH TM Đại Thanh bị thu hồi để triển khai Dự án khu công nghiệp Sơn Mỹ I. Ảnh: Thạc Hiếu
Theo tài liệu, hiện có 6 tổ chức, doanh nghiệp không đồng thuận với phương án bồi thường, hỗ trợ do UBND huyện Hàm Tân ban hành và đã khởi kiện ra Tòa án nhân dân tỉnh Bình Thuận như: Công ty TNHH TM Đại Thanh (Công ty Đại Thanh), Công ty TNHH Thương mại Đại Thuận Phát, Công ty TNHH Trang trại Sơn Mỹ, DNTN Hưng Long…
Đối với Công ty Đại Thanh, năm 2001 và 2004, UBND tỉnh Bình Thuận cho thuê tổng cộng 566.000m2 đất tại xã Sơn Mỹ để thực hiện 2 dự án: Dự án nuôi tôm và Dự án đầu tư trồng rừng kết hợp nuôi thủy sản. Trong quá trình triển khai thực hiện dự án, Công ty Đại Thanh còn thỏa thuận, nhận chuyển nhượng đất từ các hộ gia đình, cá nhân, nâng tổng diện tích đất đã và đang quản lý, sử dụng hơn 672.400m2.
Ngày 22/12/2011, UBND tỉnh Bình Thuận ban hành Quyết định số 2766/QĐ-UBND thu hồi 615.472m2 đất của Công ty Đại Thanh để thực hiện Dự án khu công nghiệp (KCN) Sơn Mỹ I (589.934m2 làm KCN và 25.538 giao UBND xã Sơn Mỹ quản lý).
Văn bản của UBND tỉnh Bình Thuận thể hiện diện tích đất mà Công ty Đại Thanh bị thu hồi là 589.934m2, dù trước đó năm 2011, UBND tỉnh ban hành quyết định thu hồi với diện tích đất 615.472m2. Ảnh: Quang Phương
Ngày 27/2/2012, tại Quyết định số 207/QĐ-UBND của UBND huyện Hàm Tân về việc chi trả tiền bồi thường cho Công ty Đại Thanh ghi nhận diện tích đất bị thu hồi là 589.934m2, được bồi thường về đất 0 đồng.
Sau đó, ngày 9/10/2012, UBND huyện Hàm Tân ban hành Quyết định 2793/QĐ-UBND hủy bỏ Quyết định số 207/QĐ-UBND (nêu trên). Tại Bảng tính giá trị bồi thường hỗ trợ tái định cư (kèm theo quyết định) có nêu diện tích đất thu hồi: 615.472m2, bồi thường 0 đồng.
Tuy nhiên, số diện tích đất 589.934m2 bị thu hồi (nêu trên) của Công ty Đại Thanh lại được UBND tỉnh Bình Thuận ghi nhận trong Công văn số 1839/UBND-KTN ngày 28/5/2014 gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) về việc hướng dẫn về bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho các tổ chức bị thu hồi đất tại Dự án KCN Sơn Mỹ I.
Hệ thống điện đã được Công ty Đại Thanh đầu tư hoàn thành nghiệm thu đóng điện theo quy mô đã được Điện Lực Bình Thuận phê duyệt trước khi có quyết định thu hồi đất. Ảnh chụp năm 2014
Trước việc diện tích đất thu hồi bị “nhảy múa”, Công ty Đại Thanh ý kiến: Đối chiếu các số liệu trên cho thấy diện tích đất bị thu hồi (theo quyết định năm 2011) lớn hơn tổng diện tích mà UBND tỉnh cho Công ty Đại Thanh thuê theo hai quyết định năm 2001 và 2004. Cụ thể: Tổng diện tích lớn hơn là 49.472m2 đất. Nếu Công ty Đại Thanh không bồi thường, nhận chuyển nhượng thêm từ các cá nhân, hộ gia đình thì lấy đâu ra 49.472m2 đất để Nhà nước thu hồi?. Cho đến thời điểm hiện nay, chúng tôi vẫn không rõ chính xác là Nhà nước thu hồi của chúng tôi 615.472m2 (theo quyết định năm 2011) hay là 589.934m2 được nêu trong các văn bản liên quan?
57.200m2 đất nhưng… được trả lại hơn 45 triệu đồng
Từ năm 2012, Trung tâm PTQĐ huyện Hàm Tân đã xác định: Năm 2004, 2005, Công ty Đại Thanh bồi thường diện đất 57.200m2. Ảnh: Quang Phương
Liên quan đến việc xác định phần đất Công ty Đại Thanh bồi thường cho các cá nhân, hộ gia đình, ngày 31/5/2012, Trung tâm Phát triển quỹ đất (PTQĐ) huyện Hàm Tân có Báo cáo số 68/BC-PTQĐ. Tại báo cáo có nêu: Sau khi Công ty Đại Thanh cung cấp các chứng từ, Trung tâm PTQĐ đã rà soát, tổng hợp… Năm 2004, 2005, Công ty Đại Thanh đã đền bù đất, cây trái hoa màu cho các hộ dân với tổng diện tích đất 57.200m2 với tổng số tiền 45,89 triệu đồng, không có nguồn gốc từ ngân sách Nhà nước.
“Căn cứ điểm b, khoản 11, điều 8 Nghị định 197/2004/NĐ-CP (điều kiện để được bồi thường về đất)… Trung tâm PTQĐ đề nghị Hội đồng bồi thường huyện xem xét thống nhất bồi thường diện tích đất 57.200m2 cho Công ty Đại Thanh theo giá đất tại Quyết định số 38/2011/QĐ-UBND ngày 23/12/2011 của UBND tỉnh Bình Thuận”, Báo cáo của Trung tâm PTQĐ huyện Hàm Tân nêu.
Theo các tài liệu cho thấy, trong suốt thời gian qua, huyện Hàm Tân đã thành lập các Tổ để xử lý các vấn đề liên quan đến bồi thường, hỗ trợ cho Công ty Đại Thanh cũng như các tổ chức có đất bị thu hồi tại dự án. Tuy nhiên, theo đánh giá của cấp trên thì cách làm việc của huyện Hàm Tân chưa đồng bộ…
Các hợp đồng khảo sát thiết kế hệ thống điện trung thế, trạm biến áp và Hợp đồng thi công hệ thống điện trung thế, trạm biến áp mà Công ty Đại Thanh cung cấp. Ảnh: Quang Phương
Cụ thể: Tại Văn bản 649/TB-STNMT ngày 30/9/2013 của Sở TN-MT tỉnh Bình Thuận có nêu: “…Công tác phối hợp giữa UBND huyện Hàm Tân và các tổ chức bị thu hồi đất chưa đồng bộ; Trung tâm PTQĐ chưa tổng hợp đầy đủ kết quả kiểm kê, kê khai, kiến nghị của từng doanh nghiệp để báo cáo Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư và UBND tỉnh xem xét xử lý từng nội dung liên quan”.
Mới đây, ngày 27/2/2024, Sở TN-MT tỉnh Bình Thuận có Báo cáo số 1071/STNMT-CCQLĐĐ, gửi UBND tỉnh Bình Thuận. Tại báo cáo này, sau khi tổng hợp ý kiến từ nhiều đơn vị, Sở TN-MT kiến nghị: UBND tỉnh chỉ đạo UBND huyện Hàm Tân rà soát hồ sơ thu hồi, bồi thường hỗ trợ của 7 tổ chức để xem xét, giải quyết theo thẩm quyền quy định... Tại phụ lục đính kèm văn bản trên, Sở TN-MT có tổng hợp kiến nghị của UBND huyện Hàm Tân rằng: Công ty Đại Thanh đã chi trả đền bù cho các hộ dân là 46,89 triệu đồng, Huyện Hàm Tân kiến nghị UBND tỉnh xem xét, quyết định biện pháp hỗ trợ khác bằng việc hoàn trả lại số tiền 46,89 triệu đồng cho Công ty Đại Thanh”?.
Có “chạy nước rút”?
Các hồ nuôi thủy hải sản với đủ kích thước, hình dạng: từ hồ vuông, hồ tròn, hồ chữ nhật...đã được đầu tư nhiều tỷ đồng nhưng hiện đang đứng trước nguy cơ bị cưỡng chế
Theo tài liệu vụ việc cho thấy hiện nay có 6 tổ chức, doanh nghiệp đã khởi kiện UBND huyện Hàm Tân ra TAND tỉnh Bình Thuận để yêu cầu hủy bỏ các quyết định liên quan đến bồi thường, hỗ trợ. TAND tỉnh Bình Thuận đã ra thông báo thụ lý vụ án của 3 tổ chức (Công ty Đại Thuận Phát, DNTN Hưng Long, và Công ty Trang trại Sơn Mỹ), các tổ chức khác tòa đã tiếp nhận đơn, có thông báo nộp tạm ứng tiền án phí.
Các tổ chức kinh tế khởi kiện UBND huyện Hàm Tân chủ yếu liên quan đến việc UBND huyện ban hành các quyết định, văn bản về bồi thường, hỗ trợ cho các đơn vị có đất bị thu hồi để triển khai Dự án KCN Sơn Mỹ I. Các tổ chức cho rằng UBND huyện Hàm Tân áp dụng các điều, khoản quy định không phù hợp và trái quy định pháp luật về đất đai và chưa hoàn chỉnh về bồi thường, hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất.
Theo phản ánh của các doanh nghiệp, dù đang bị khởi kiện ra tòa nhưng thời gian qua, UBND huyện Hàm Tân và Trung tâm PTQĐ huyện đã có nhiều văn bản, quyết định nhằm đẩy nhanh, gọn việc bồi thường, hỗ trợ và giải phóng mặt bằng.
Việc duy trì sản xuất trên đất "quy hoạch treo" suốt hơn 10 năm qua cũng khiến các doanh nghiệp gặp khó khăn.
Cụ thể như ngày 20/5/2025, Trung tâm PTQĐ huyện Hàm Tân có các thông báo về việc gửi số tiền hơn 5,2 tỷ đồng; hơn 286 triệu đồng là tiền đã được UBND huyện Hàm Tân phê duyệt bồi thường, hỗ trợ cho Công ty Đại Thanh và Công ty Đại Thuận Phát vào tài khoản tiền gửi của Trung tâm tại ngân hàng.
Còn trước đó, ngày 23/5/2025, Chủ tịch UBND huyện Hàm Tân có Văn bản số 1804/UBND – PTQĐ gửi Công ty Điện lực Bình Thuận đề nghị ngừng cung cấp điện đến khu vực thuộc phần đất của 7 doanh nghiệp có đất bị thu hồi tại Dự án KCN Sơn Mỹ I.
Ngày 27/5/2025, huyện Hàm Tân có văn bản số 506/TB-UBND. Tại văn bản này thể hiện Phó Chủ tịch UBND huyện Hàm Tân Nguyễn Văn Ty kết luận:… “Trung tâm PTQĐ rà soát tính pháp lý để đề xuất phòng Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT) lập phương án cưỡng chế thu hồi đất. Hoàn thành trước ngày 30/5/2025. Phòng NN-MT: Khảo sát, tham mưu UBND xây dựng phương án cưỡng chế thu hồi đất đối với 6 tổ chức. Hoàn thành trước 10/6/2025).
Mới nhất, theo Cổng thông tin điện tử tỉnh Bình Thuận đăng tải, ngày 10/6/2025, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hồng Hải chủ trì cuộc họp nghe báo cáo tiến độ thực hiện công tác đền bù, giải phóng mặt bằng Dự án KCN Sơn Mỹ I.
Ông Hải yêu cầu UBND huyện Hàm Tân nâng cao tinh thần trách nhiệm, quyết tâm thực hiện công tác đền bù, giải phóng mặt bằng Dự án KCN Sơn Mỹ I; trong đó, tập trung tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa của công trình cho người dân có đất trong khu vực, đồng tình với chủ trương của Nhà nước, nhận tiền bồi thường và bàn giao mặt bằng cho Chủ đầu tư thực hiện dự án theo quy định của pháp luật.
Sở Tư pháp, Sở NN-MT, Công an tỉnh… có trách nhiệm hỗ trợ UBND huyện Hàm Tân trong công tác đền bù, giải phóng mặt bằng để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án.
Công ty Đại Thanh cho rằng: “Chúng tôi đang khiếu nại phương án bồi thường, hỗ trợ, vậy tại sao UBND huyện không xử lý dứt điểm các kiến nghị của doanh nghiệp mà vội vàng họp bàn phương án cưỡng chế; tài sản của doanh nghiệp chưa được bồi thường thỏa đáng nếu bị cưỡng chế ai sẽ chịu trách nhiệm?”.
Quang Phương