Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, sáng 13/6, Quốc hội dành nhiều thời gian thảo luận về dự thảo nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hải Phòng.
Đại biểu Trần Chí Cường (đoàn Đà Nẵng). Ảnh: Media Quốc hội.
Xây dựng trung tâm logistic nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp
Đại biểu Trần Chí Cường (đoàn Đà Nẵng) cho biết, hiện nay, chi phí logistics của nước ta ở mức cao, chiếm khoảng 16,5% GDP, cao hơn nhiều so với mức bình quân 11,6% của thế giới.
Hạ tầng logistics chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển. Quy mô doanh nghiệp logistics còn nhỏ, chỉ nắm giữ khoảng 20% thị phần. Đáng chú ý, tỷ trọng đóng góp của ngành logistics vào GDP hiện mới ở mức 4,46%, mục tiêu đến năm 2025 đạt 5-6%, vẫn thấp hơn nhiều so với ngành dịch vụ du lịch (đóng góp khoảng 7% GDP).
"Những con số này cho thấy tiềm năng lớn nhưng cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết phải có chính sách đột phá để phát triển hạ tầng và dịch vụ logistics một cách bài bản, hiệu quả hơn", ông Cường nhấn mạnh.
Theo đại biểu đoàn Đà Nẵng, trung tâm logistics giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc tối ưu hóa các dòng vận động hàng hóa, tiền tệ, thông tin, thúc đẩy lưu thông hàng hóa, xuất nhập khẩu, góp phần giảm chi phí logistics, nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.
Do vậy, trong bối cảnh đẩy mạnh liên kết vùng và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, việc xác định trung tâm logistics là mô hình kinh doanh mới có vai trò then chốt trong kết nối các ngành, địa phương và vùng lãnh thổ.
"Đề xuất thí điểm chính sách thu hồi đất để sớm hình thành các trung tâm logistics quy mô lớn, hiện đại tại thành phố Hải Phòng là hoàn toàn xác đáng và cần được Quốc hội xem xét, ủng hộ", đại biểu Trần Trí Cường nêu ý kiến.
Đại biểu Sùng A Lềnh (đoàn Lào Cai). Ảnh: Media Quốc hội.
Theo đại biểu Sùng A Lềnh (đoàn Lào Cai), những cơ chế đặc thù về thu hồi đất cho các dự án logistics, khu công nghiệp có diện tích lớn hay chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa, đất rừng với quy mô hợp lý sẽ giúp tối ưu hóa quỹ đất, tạo điều kiện cho dự án chiến lược.
Hiện nay, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang thay đổi toàn bộ viễn cảnh của dịch vụ kho bãi, cũng như phân phối hàng hóa trên thế giới. Ngành logistics ngày càng khẳng định vai trò là cấu phần thiết yếu của chuỗi cung ứng và động lực phát triển kinh tế bền vững. Do đó, xây dựng các trung tâm logistics hiện đại, có quy mô lớn và năng lực tích hợp cao là xu thế tất yếu.
Ông Sùng A Lềnh cho rằng, Hải Phòng có lợi thế chiến lược là trung tâm cảng biển quốc tế, đầu mối kết nối giao thông đa phương thức và cửa ngõ xuất nhập khẩu trọng điểm phía Bắc; đã được xác định trong các nghị quyết của Bộ Chính trị là động lực phát triển của vùng và quốc gia, có vai trò dẫn dắt trong phát triển lĩnh vực logistics.
"Do đó, tôi cho rằng, ban hành cơ chế chính sách thí điểm thu hồi đất để phát triển trung tâm logistics tại thành phố Hải Phòng là hoàn toàn cần thiết và cấp thiết. Việc này không chỉ phù hợp định hướng tại các quyết định của Chính phủ, mà còn là điều kiện tiên quyết để hiện thực hóa những mục tiêu phát triển ngành logistics theo chiến lược đến năm 2030, tầm nhìn 2050.
Đặc biệt, đây cũng là hành động cụ thể nhằm thể chế hóa các chủ trương lớn của Đảng về phát triển Hải Phòng trở thành trung tâm logistics và công nghiệp hiện đại mang tầm khu vực và quốc tế", đại biểu Sùng A Lềnh nêu ý kiến.
Đề xuất cho phép trích nguồn thu khai thác cảng biển tái đầu tư hạ tầng ven biển
Dự thảo nghị quyết quy định: Thành phố được thu hồi những thửa đất nằm xen kẹt trong khu dân cư để tạo quỹ đất đấu giá quyền sử dụng đất hoặc giao đất có thu tiền sử dụng đất, thực hiện dự án phát triển đô thị thương mại, dịch vụ theo quy định về thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Đại biểu Trần Đình Gia (đoàn Hà Tĩnh). Ảnh: Media Quốc hội.
Theo đại biểu Trần Đình Gia (đoàn Hà Tĩnh), quy định này góp phần khắc phục vướng mắc, bất cập trên thực tế, đẩy nhanh tiến độ thu hồi đất để triển khai các dự án nhằm mục đích phát triển đô thị, thương mại dịch vụ, tạo nguồn thu, tránh lãng phí, đảm bảo mỹ quan đô thị, tránh ảnh hưởng phát triển kinh tế xã hội và lợi ích của cộng đồng.
Vì vậy, theo đại biểu, quy định này rất cần thiết. Tuy nhiên, đây là chính sách mới, có tác động trực tiếp quyền, lợi ích của người dân nên đề nghị cần xác định rõ tiêu chí và xử lý quyền lợi của người dân, đảm bảo hài hòa giữa lợi ích của người dân, tập thể và Nhà nước.
Quan tâm cơ chế tài chính đặc thù cho đô thị ven biển, đại biểu Thạch Phước Bình (đoàn Trà Vinh) nói, thành phố Hải Phòng là địa phương hiếm hoi có đô thị cảng biển hiện đại và không gian phát triển ven biển rộng lớn. Tuy nhiên, hạ tầng giao thông ven biển, điện, nước, xử lý nước thải tại các khu công nghiệp ven sông, biển vẫn thiếu đồng bộ.
Đại biểu Thạch Phước Bình (đoàn Trà Vinh). Ảnh: Media Quốc hội.
Đại biểu kiến nghị, dự thảo nghị quyết cho phép trích 10 - 15% nguồn thu từ khai thác cảng biển để tái đầu tư hạ tầng ven biển. Đồng thời, miễn giảm tiền sử dụng đất, rút ngắn quy trình cấp phép xây dựng, môi trường cho những dự án đô thị xanh, du lịch sinh thái, công nghệ sạch tại khu vực ven biển, tạo động lực để phát triển bền vững và đột phá cho thành phố Hải Phòng.
Về chính sách đặc thù phát triển cho nhà ở đô thị, theo đại biểu Thạch Phước Bình, thực tế tại Hải Phòng và nhiều địa phương khác cho thấy thiếu quỹ đất sạch, chậm giải phóng mặt bằng là nguyên nhân lớn nhất khiến nhà ở xã hội không thể triển khai kịp nhu cầu.
Do đó, đại biểu đề nghị dự thảo nghị quyết quy định rõ mỗi xã, phường, thị trấn mới phải bố trí tối thiểu 3 - 5 ha/năm cho nhà ở xã hội tại Hải Phòng, gắn trách nhiệm người đứng đầu khi thực hiện.
Ngoài ra, cho phép sử dụng nguồn ngân sách Trung ương để giải phóng mặt bằng và đầu tư hạ tầng cho các khu nhà ở xã hội, điều hiện nay chưa làm được do vướng cơ chế địa phương phải tự lo.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: Media Quốc hội.
Giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, theo quy định của Luật Đất đai, trường hợp thu hồi đất để thực hiện dự án vì lợi ích quốc gia, công cộng như trung tâm logistics phải trình Quốc hội xem xét, quyết định.
Việc thí điểm chính sách cho phép Hải Phòng được thu hồi đất thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, bao gồm trung tâm logistics phục vụ cảng biển, cảng hàng không, cảng thủy nội địa với quy mô trên 50ha và dịch vụ logistics phục vụ cho cảng biển, cảng hàng không, cảng thủy nội địa trên địa bàn với quy mô đến 50ha sẽ tạo điều kiện cho thành phố chủ động tận dụng nguồn lực đất đai, nâng cao sức cạnh tranh, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội.
Bộ trưởng Bộ Tài chính nói thêm, do quá trình đô thị hóa nhanh, Hải Phòng có nhiều diện tích đất nông nghiệp, đất trồng lúa hai vụ trở xuống bị bỏ hoang, không phát huy hiệu quả. Trong khi đó, nhu cầu sử dụng đất cho các khu công nghiệp, dự án trọng điểm ngày càng lớn.
Việc đề xuất thí điểm chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho Hải Phòng chủ động, linh hoạt trong việc rút ngắn thời gian thực hiện, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, từ đó tạo môi trường thông thoáng, thu hút đầu tư vào các dự án động lực.
Yến Chi
Trang Trần