Bỏ cấp huyện, sáp nhập các xã ảnh hưởng thế nào đến các chương trình mục tiêu quốc gia?

2 ngày trướcBài gốc

Chiều 31/3, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó Thủ tướng Mai Văn Chính đã chủ trì cuộc làm việc trực tiếp kết hợp trực tuyến với các bộ, ngành, địa phương về tình hình, kết quả thực hiện 3 Chương trình MTQG: Xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Kết quả thực hiện 3 Chương trình MTQG

Theo báo cáo tổng hợp của Bộ Tài chính, tổng số vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 dành cho 3 chương trình là 102.000 tỷ đồng (100.000 tỷ đồng vốn trong nước, 2.050 tỷ đồng vốn nước ngoài; vốn sự nghiệp nguồn ngân sách Trung ương bố trí đạt gần 97.900 tỷ đồng.

Kết quả thực hiện Chương trình Xây dựng nông thôn mới đến tháng 3/2025, tỷ lệ xã đạt chuẩn nông thôn mới đạt 77,9% (mục tiêu giai đoạn 2021-2025 là 80%); tỷ lệ huyện đạt chuẩn nông thôn mới là 47,6% (mục tiêu là 50%); 6 tỉnh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới (mục tiêu là 15 tỉnh).

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó Thủ tướng Mai Văn Chính đã chủ trì cuộc làm việc trực tiếp kết hợp trực tuyến với các bộ, ngành, địa phương về tình hình, kết quả thực hiện 3 Chương trình MTQG: Xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Chương trình Giảm nghèo bền vững đã đạt chỉ tiêu Quốc hội, Chính phủ giao: Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều đến năm 2024 là 1,93%; tỷ lệ hộ nghèo tại các huyện nghèo là 24,86%; tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số còn 12,55% (giảm 3,95%).

Trong số 9 nhóm mục tiêu của Chương trình Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, có 6 nhóm mục tiêu đã cơ bản hoàn thành và vượt: Tỷ lệ giảm nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số; thu nhập bình quân; giao dục; lao động qua đào tạo nghề; bảo tồn, phát triển giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống; tăng cường công tác y tế.

Ba nhóm mục tiêu chưa đạt: Cải thiện hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội; giảm số xã, thôn ra khỏi địa bàn đặt biệt khó khăn; công tác định canh, định cư, giải quyết cơ bản tình trạng thiếu đất ở, đất sản xuất.

Riêng trong năm 2025, tổng dự toán, kế hoạch vốn ngân sách Trung ương dành cho 3 chương trình là hơn 53.500 tỷ đồng, trong đó Thủ tướng đã giao gần 30.400 tỷ đồng (gồm gần 22.000 tỷ đồng vốn đầu tư công, 8.400 tỷ đồng kinh phí thường xuyên). Ước đến hết tháng 3/2025, các địa phương giải ngân 3.836 tỷ đồng vốn đầu tư công Trung ương (đạt 16%); kinh phí thường xuyên đạt 323 tỷ đồng (đạt 1,8%).

Về những khó khăn, hạn chế, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung biết, một số nội dung thuộc 3 Chương trình MTQG chưa đủ cơ sở pháp lý để triển khai thực hiện, nhất là Chương trình Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Một số nội dung hỗ trợ của 2 chương trình Giảm nghèo bền vững, Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi không còn đối tượng triển khai hoặc định mức hỗ trợ còn thấp.

Trong những tháng đầu năm 2025, các bộ ngành, địa phương tập trung chủ yếu cho công tác kiện toàn, sắp xếp bộ máy tổ chức nên chưa tập trung triển khai thực hiện, giải ngân vốn 3 Chương trình MTQG.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung phát biểu tại cuộc họp.

Băn khoăn về phương án giải ngân sau khi bỏ cấp huyện

Tại cuộc họp, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy kiến nghị tích hợp 2 chương trình xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững thành 1 chương trình trong giai đoạn 2026 - 2030; xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về Chương trình MTQG để nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước…

Nêu ý kiến từ điểm cầu trực tiếp, Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung cũng nhất trí rằng, tiêu chí thoát nghèo của địa bàn thôn, xã, bản đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số có thể tích hợp vào Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy.

Cũng tại cuộc họp, lãnh đạo một số địa phương có tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công thấp như Khánh Hòa, Gia Lai, Cao Bằng… đã báo cáo nguyên nhân, đề xuất giải pháp khác phục, phân bổ hết vốn đầu tư công, kinh phí thường xuyên trong năm 2025 để kịp thời hoàn thành các mục tiêu của 3 Chương trình MTQG trong năm 2025.

Cam kết hoàn thành giải ngân 100% vốn đầu tư công của 3 Chương trình MTQG, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa Nguyễn Tấn Tuân cũng bày tỏ băn khoăn về phương án phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công sau khi bỏ chính quyền cấp huyện.

Liên quan đến mô hình chính quyền 2 cấp, bà Tô Bích Châu, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cũng kiến nghị rà soát, nghiên cứu lại các tiêu chí về hộ nghèo, xã nghèo sau khi thực hiện sáp nhập cấp xã; lập cơ sở dữ liệu về xóa hộ nghèo tích hợp với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Ghi nhận các ý kiến, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy đề nghị, trong năm 2025, các địa phương khẩn trương hoàn thành công tác phân bổ, giao chi tiết kế hoạch vốn ngân sách Trung ương, bố trí đủ vốn đối ứng thực hiện; đẩy nhanh tiến độ giải ngân; rà soát, bổ sung, điều chỉnh các vấn đề liên quan đến xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững phù hợp với bối cảnh thực hiện sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Quyết tâm hoàn thành phân bổ và giải ngân hết vốn

Ghi nhận các kết quả đạt được khi thực hiện 3 Chương trình MTQG, Phó Thủ tướng Mai Văn Chính cho rằng, cần tổng kết đầy đủ những hạn chế, khó khăn, vướng mắc, thống nhất giải pháp tháo gỡ, quyết tâm phân bổ và giải ngân hết nguồn vốn đầu tư công và kinh phí thường xuyên theo kế hoạch; ban hành bộ tiêu chí mới về xây dựng nông thôn, giảm nghèo theo hướng tích hợp, giảm chồng chéo, trùng lặp.

Phó Thủ tướng đề nghị tiếp tục kiện toàn ban chỉ đạo thực hiện các chương trình mục tiêu ở địa phương; phân định thẩm quyền, nhiệm vụ giao cho tỉnh, cho xã sau khi bỏ cấp huyện bảo đảm liên tục, không gián đoạn; xây dựng lại các tiêu chí, có bổ sung, hoàn thiện.

Phó Thủ tướng Mai Văn Chính phát biểu từ điểm cầu Khánh Hòa.

Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cũng đề nghị các bộ, ngành, địa phương đóng góp các ý kiến tổng kết, rút kinh nghiệm về công tác điều phối, phân cấp, tháo gõ khó khăn, vướng mắc để hoàn thành mục tiêu của 3 chương trình; không để xảy ra khoảng trống, vướng mắc khi các địa phương thực hiện sáp nhập cấp xã, tỉnh, bỏ cấp huyện; đồng thời khẩn trương chuẩn bị xây dựng các Chương trình MTQG cho giai đoạn tiếp theo.

Để đạt được yêu cầu sử dụng hiệu quả, thiết thực, cấp bách nguồn vốn mà Nhà nước đầu tư, Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính làm việc với các bộ, ngành, địa phương để tổng hợp, đề xuất phân bổ nguồn vốn đầu tư, kinh phí thường xuyên còn lại dành cho 3 Chương trình MTQG, nhất là chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu tại cuộc họp.

Bộ Tài chính phối hợp với các bộ, ngành, địa phương rà soát lại các cơ chế, chính sách tài chính, ngân sách theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 bảo đảm bền vững, không chồng chéo, triệt tiêu lẫn nhau, bảo đảm công khai, minh bạch.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường xây dựng cơ sở dữ liệu về 3 chương trình mục tiêu; đề xuất chương trình mới nhằm khắc phục tình trạng chồng chéo, dàn trải, chưa dựa vào đối tượng, vùng có tính đặc thù, và phân định rõ nhiệm vụ với các chương trình mục tiêu khác về văn hóa, giáo dục - đào tạo, y tế...

Lê Hoàng/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/chinh-tri/bo-cap-huyen-sap-nhap-cac-xa-anh-huong-the-nao-den-cac-chuong-trinh-muc-tieu-quoc-gia-post1188613.vov