Bộ GD&ĐT: Chính sách về lương nhà giáo không phải là một 'ân huệ'

6 giờ trướcBài gốc

Đề xuất hệ số lương đặc thù với nhà giáo là đãi ngộ xứng đáng, không phải "ân huệ"

Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) cho biết, cơ quan này đang xây dựng, lấy ý kiến nội dung dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương, chế độ phụ cấp với nhà giáo, hướng dẫn thi hành Luật Nhà giáo.

Tuy nhiên, gần đây, có ý kiến cho rằng, đề xuất "hệ số lương đặc thù" trong dự thảo không có cơ sở pháp lí, phá vỡ thiết kế hệ thống tiền lương.

Trước ý kiến nêu trên, Bộ GD&ĐT cung cấp thêm thông tin để làm rõ căn cứ chính trị, căn cứ pháp lí về quy định này.

Theo Bộ GDĐT, 29 năm qua, chủ trương "lương của nhà giáo được ưu tiên xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp" và ngoài lương, nhà giáo "có thêm phụ cấp tùy theo tính chất công việc, theo vùng" luôn được xác định là nhiệm vụ, giải pháp nhất quán trong các nghị quyết, kết luận của Đảng, từ Nghị quyết Hội nghị lần thứ hai Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII năm 1996 về định hướng chiến lược phát triển GD&ĐT trong thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa; Nghị quyết số 29-NQ/TW năm 2013 về đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT; Kết luận số 91-KL/TW năm 2024 về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW.

Gần đây nhất, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục, trong đó nêu rõ: "Có chính sách ưu đãi đặc thù, vượt trội cho nhà giáo".

Bộ GD&ĐT khẳng định, những văn bản nêu trên là những căn cứ chính trị quan trọng để Quốc hội quy định "Lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp" tại điểm a khoản 1 Điều 23 Luật Nhà giáo và quy định "Phụ cấp ưu đãi nghề và phụ cấp khác theo tính chất công việc, theo vùng theo quy định của pháp luật" tại điểm b khoản 1 Điều 23 Luật Nhà giáo.

Từ đó, xác lập căn cứ pháp lí để Chính phủ cụ thể hóa thành các nội dung tại Nghị định quy định chính sách tiền lương, chế độ phụ cấp đối với nhà giáo theo yêu cầu của Quốc hội.

Như vậy, "hệ số lương đặc thù" là giải pháp chính sách cụ thể để thực hiện "Lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp", có căn cứ chính trị, căn cứ pháp lí.

Bộ GD&ĐT nhấn mạnh sự nghiệp "trồng người" đòi hỏi nhà giáo phải có sự tận tâm, yêu nghề, yêu trò; có kiến thức sâu rộng, kĩ năng sư phạm, khả năng giao tiếp, ý thức tự học, năng lực cập nhật liên tục và phải xây dựng được hình ảnh người thầy mẫu mực để giáo dục người học qua noi gương. Vì vậy, cần phải nhìn nhận trong tổng thể thang bậc lương hành chính sự nghiệp để xếp lương nhà giáo tương xứng với vị trí, vai trò đã được Đảng xác định tại các nghị quyết và được Quốc hội quy định tại Luật Nhà giáo.

Đáng chú ý ngày 14/11, Bộ GD&ĐT phát hành thông cáo liên quan đến quy định "hệ số lương đặc thù" trong chính sách tiền lương, phụ cấp đối với nhà giáo, khẳng định đây là một đãi ngộ xứng đáng, không phải là sự ưu ái mang tính "ân huệ".

Thông tin này được đưa ra trong bối cảnh Chính phủ cùng ngày đã ban hành Nghị quyết 369/NQ-CP, thông qua hồ sơ báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng GD&ĐT giai đoạn 2026–2035.

Theo đó, Chính phủ giao Bộ trưởng Bộ GD&ĐT thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ ký tờ trình trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư chương trình theo quy định.

Hiện Bộ GD&ĐT đang xây dựng và lấy ý kiến đối với dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương, chế độ phụ cấp với nhà giáo – một nội dung quan trọng nhằm thể chế hóa Luật Nhà giáo trong thời gian tới.

Trước những ý kiến cho rằng việc đề xuất "hệ số lương đặc thù" là không có cơ sở pháp lý và làm phá vỡ thiết kế hệ thống tiền lương, Bộ GD&ĐT khẳng định đây là cách tiếp cận phù hợp và cần thiết, không làm ảnh hưởng đến cấu trúc lương chung. Theo Bộ GD&ĐT, thang bậc lương của nhà giáo vẫn sử dụng hệ thống chung với viên chức sự nghiệp công lập, chỉ bổ sung hệ số đặc thù để đảm bảo đúng nguyên tắc đã được Đảng xác định: "Lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong thang bậc lương hành chính sự nghiệp". Hệ số lương đặc thù chỉ được dùng để tính mức lương cơ bản, không tính vào phụ cấp, cũng không ảnh hưởng đến các khoản chênh lệch bảo lưu.

Bộ GD&ĐT nhấn mạnh rằng nghề giáo chưa được đãi ngộ đúng mức so với chủ trương xuyên suốt mà Đảng đã xác định gần 30 năm qua. Theo thống kê, hiện nay có tới 88% nhà giáo đang được xếp ở mức lương thấp hơn so với viên chức các ngành khác. Cụ thể, phần lớn nhà giáo chỉ có thể đạt hệ số lương cao nhất là 6,78, trong khi viên chức các ngành khác có thể đạt hệ số 8,0, cao hơn khoảng 1,18 lần. Đáng lưu ý, toàn bộ giáo viên mầm non hiện đang xếp ở nhóm lương thấp nhất trong hệ thống hành chính sự nghiệp. Chỉ có khoảng 1,17% nhà giáo hạng I được xếp vào nhóm lương cao nhất (A3.1 và A3.2), trong khi tỉ lệ này ở các ngành khác là khoảng 10%.

Từ thực trạng nêu trên, Bộ GD&ĐT khẳng định việc bổ sung hệ số lương đặc thù là cần thiết để khắc phục bất cập, bảo đảm đúng chủ trương tôn vinh, đãi ngộ nhà giáo.

Trong thời gian tới, Bộ GD&ĐT sẽ tiếp tục hoàn thiện nội dung quy định chính sách lương trong dự thảo Nghị định, phối hợp với Bộ Tài chính để xác định nguồn lực và đảm bảo tính khả thi, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời thể hiện sự nhất quán với quan điểm xuyên suốt của Đảng và Nhà nước trong việc ưu tiên phát triển giáo dục và chăm lo đội ngũ nhà giáo.

Mức tăng lương không theo kịp mức sống

Mức lương còn khiêm tốn đang là thực tế khiến nhiều giáo viên đối mặt với áp lực tài chính, trong khi công việc của họ đòi hỏi trách nhiệm lớn và sự cống hiến không ngừng. Dù ngày ngày đứng lớp, gieo tri thức, hình thành nhân cách và truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ, nhiều thầy cô vẫn phải cân đối chi tiêu từng tháng để lo cho gia đình, đôi khi phải kiêm thêm công việc khác để trang trải cuộc sống.

Chia sẻ xoay quanh vấn đề này bà Nguyễn Thị Việt Nga - Ủy viên Ủy ban Văn hóa, Xã hội của Quốc hội - cho rằng, đội ngũ giáo viên, đặc biệt là giáo viên mầm non, vùng khó khăn… đang rơi vào tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng. Mức thu nhập hiện hành không còn đáp ứng được mức sống tối thiểu.

Bên cạnh đó, không thể kỳ vọng "đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục" nếu chúng ta không bắt đầu từ đầu tư đúng mức cho đội ngũ nhà giáo.

"Luật Nhà giáo đã xác lập vị trí đặc thù của nhà giáo, giao Chính phủ quy định xếp lương nhà giáo ở mức cao nhất. Đây là một chính sách đã được Quốc hội quyết định và các cơ quan Chính phủ phải triển khai", bà Nga nhấn mạnh.

Ảnh minh họa.

Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Thị Hà (Đoàn Bắc Ninh) góp ý về chính sách đặc thù, vượt trội về đãi ngộ với nhân lực trong ngành giáo dục. Hiện tại, dự thảo đang quy định phụ cấp ưu đãi nghề sẽ được thực hiện theo lộ trình.

Đại biểu cho rằng đây là chính sách có ý nghĩa rất lớn trong việc tạo động lực cho đội ngũ nhà giáo. Bản thân các nhà giáo cũng rất mong chờ những chính sách đột phá này sẽ đi vào thực thi.

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng phụ cấp được thực hiện theo lộ trình vẫn chưa có tính ổn định, phụ thuộc vào khả năng cân đối ngân sách theo từng thời kỳ. Điều này sẽ khó đảm bảo vị thế và sự ổn định nghề nghiệp cho nhà giáo trong dài hạn.

Vì vậy, đại biểu đề nghị Quốc hội xem xét bổ sung cụm từ hệ số đặc thù ngay trong nghị quyết. Điều này không chỉ là điều chỉnh kỹ thuật về thuật ngữ mà đây sẽ là một cơ chế pháp lý có tính nền tảng, nhằm thể chế hóa đầy đủ tinh thần Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị.

Đại biểu cho hay, trong dự thảo nghị quyết của Quốc hội, mặc dù đã thể chế chính sách về phụ cấp ưu đãi nghề theo lộ trình nhưng chưa thể hiện rõ chính sách ưu đãi đặc thù, vượt trội.

Theo bà Nguyễn Thị Hà, việc có hệ số lương đặc thù để lương nhà giáo có thể xếp cao nhất trong thang bảng lương hành chính sự nghiệp là một đãi ngộ xứng đáng với vai trò, vị thế và trách nhiệm của nhà giáo.

Đề xuất "Hệ số lương đặc thù" không làm phá vỡ thiết kế hệ thống tiền lương hiện hành

Bộ GD&ĐT tạo khẳng định, quy định "hệ số lương đặc thù" không làm phá vỡ thiết kế hệ thống tiền lương hiện hành vì hệ số lương đặc thù chỉ được sử dụng để tính mức lương (là lương cơ bản tính theo hệ số lương hiện hưởng) theo công thức:

Về cơ bản với cách tính này, thang bậc lương của nhà giáo vẫn sử dụng thang bậc lương chung cho viên chức của các đơn vị sự nghiệp công lập, chỉ có thêm hệ số đặc thù để đảm bảo nguyên tắc "lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong thang bậc lương hành chính sự nghiệp".

Hệ số lương đặc thù cũng không dùng để tính mức phụ cấp, không dùng để tính mức tiền của hệ số chênh lệch bảo lưu theo Thông tư số 07/2024/TT-BNV ngày 05/7/2024 của Bộ Nội vụ hướng dẫn thực hiện mức lương cơ sở đối với các đối tượng hưởng lương, phụ cấp trong các cơ quan, tổ chức, đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội và hội.

Bộ GD&ĐT khẳng định quy định hệ số lương đặc thù trong dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương, chế độ phụ cấp với nhà giáo, hướng dẫn thi hành Luật Nhà giáo có đủ căn cứ chính trị, pháp lí; không phá vỡ thiết kế hệ thống tiền lương hiện hành.

Theo Bộ GD&ĐT cho biết, trước khi xây dựng, ban hành Luật Nhà giáo, theo thống kê của Bộ GD&ĐT (năm học 2022 - 2023) tỉ lệ nhà giáo bỏ nghề, chuyển nghề khoảng 10% trong tổng số giáo viên; trong đó phần lớn là giáo viên dưới tuổi 35 (chiếm 61% trong số giáo viên bỏ nghề, chuyển nghề).

Đồng thời, việc tuyển giáo viên ở hết các địa phương đều gặp khó khăn về nguồn, đặc biệt là các khu vực thành phố lớn. Điểm tuyển sinh đầu vào của các trường sư phạm ở mức thấp, ảnh hưởng tới chất lượng đào tạo đội ngũ giáo viên.

Sau khi Luật Nhà giáo được Quốc hội thông qua, quy định chính sách lương trong Luật đã ngay lập tức có tác động tích cực tới việc tuyển sinh của các trường sư phạm và việc tuyển dụng giáo viên của các địa phương.

Trước khi Luật Nhà giáo được ban hành, nhà giáo cả nước rất phấn khởi và mong chờ vào quy định chi tiết của Chính phủ về lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.

Trúc Chi (t/h Sài Gòn Giải Phóng, Vietnamnet, Chính Phủ, Lao Động)

Nguồn Người Đưa Tin : https://nguoiduatin.vn/bo-gddt-chinh-sach-ve-luong-nha-giao-khong-phai-la-mot-an-hue-204251117155810612.htm