Bộ GDĐT sẽ giám sát việc tổ chức thi và thống nhất tiêu chí đánh giá năng lực: CSGDĐH nói gì?

9 giờ trướcBài gốc

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Quyết định số 3037/QĐ-BGDĐT ngày 3/11/2025 về Kế hoạch triển khai công tác tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2026.

Đáng chú ý, Quyết định có một số điểm mới nhận được nhiều sự quan tâm của các cơ sở giáo dục đại học tổ chức kỳ thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy.

Cụ thể, quy định trước thời gian các cơ sở đào tạo tổ chức thi, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ giám sát việc tổ chức thi đánh giá năng lực của các cơ sở giáo dục đại học; và Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng sẽ thực hiện thống nhất tiêu chí đánh giá năng lực của các cơ sở giáo dục đại học.

Thời điểm này, các đơn vị tổ chức kỳ thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy đã lần lượt mở cổng cho thí sinh đăng ký dự thi.

Thí sinh tham dự Kỳ thi Đánh giá tư duy của Đại học Bách khoa Hà Nội năm 2025. Ảnh: HUST

Tăng cường vai trò, chức năng quản lý nhà nước đối với kỳ thi riêng

Theo tìm hiểu của phóng viên, Kỳ thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh luôn thu hút số lượng lớn thí sinh tham gia dự thi.

Bước sang năm 2026, trên cơ sở phân tích hiệu quả từ các phương thức hiện hành, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh chủ trương thống nhất triển khai phương thức xét tuyển tích hợp, trong đó kết quả đánh giá năng lực đóng vai trò trụ cột.

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ Nguyễn Quốc Chính - Giám đốc Trung tâm Khảo thí và Đánh giá chất lượng đào tạo, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh khẳng định, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, các đơn vị tổ chức thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy trên toàn quốc để hướng tới một chuẩn chung về chất lượng đầu vào, chuẩn bị cho giai đoạn thi trên máy tính từ năm 2027.

Về việc Quyết định số 3037 nêu rõ Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ giám sát việc tổ chức thi đánh giá năng lực của các cơ sở giáo dục đại học, thầy Chính cho rằng đây là việc làm hết sức cần thiết và có ý nghĩa quan trọng.

Theo đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo là cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo, đặt ra những chuẩn mực trong giáo dục, nên việc giám sát là nhằm đảm bảo các kỳ thi được vận hành đúng quy trình, giúp các đơn vị nâng cao chất lượng tổ chức thi.

Tiến sĩ Nguyễn Quốc Chính - Giám đốc Trung tâm Khảo thí và Đánh giá chất lượng đào tạo, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: website nhà trường.

“Trên thực tế, những năm trước, hoạt động giám sát này vẫn được thực hiện, nhưng nếu được tăng cường hơn trong những năm tới thì sẽ tạo thêm sự yên tâm về chất lượng cho các cơ sở giáo dục đào tạo. Hơn nữa, bản thân các đơn vị tổ chức kỳ thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy cũng đã rất quan tâm đến vấn đề này”, thầy Chính chia sẻ.

Một số quan điểm cho rằng, quy định Bộ Giáo dục và Đào tạo giám sát việc tổ chức thi đánh giá năng lực, tư duy của cơ sở giáo dục đại học trong thời gian các cơ sở tổ chức thi sẽ làm giảm tinh thần tự chủ của cơ sở. Thầy Chính nhận định rằng, về mặt nguyên tắc quản lý nhà nước, Bộ Giáo dục và Đào tạo thực hiện việc giám sát là đúng vai trò, nhiệm vụ. Điều quan trọng là việc giám sát này phải dựa trên những quy định rõ ràng, giúp nâng cấp kỳ thi riêng, tiệm cận đến chuẩn quốc tế. “Việc giám sát không phải là kiểm soát mà là kiến tạo”, thầy Chính bày tỏ.

Ngoài ra, thầy Chính cũng khẳng định, nếu việc giám sát được triển khai một cách hệ thống, bám sát chuẩn mực và có hướng dẫn cụ thể, các kỳ thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy sẽ đạt độ ổn định và minh bạch cao hơn nữa.

Những năm qua, Đại học Bách khoa Hà Nội cũng đã tiến hành nghiên cứu, thiết kế và triển khai tổ chức Kỳ thi Đánh giá tư duy (Thinking Skills Assessment - TSA).

Cùng tán thành việc Bộ Giáo dục và Đào tạo tham gia giám sát việc tổ chức thi đánh giá năng lực, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Phong Điền - Phó Giám đốc Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng:

“Kế hoạch triển khai công tác tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2026 có nội dung đề cập đến việc Cục Quản lý chất lượng (Bộ Giáo dục và Đào tạo) sẽ cùng với cơ sở đào tạo thực hiện giám sát việc tổ chức thi đánh giá năng lực của các cơ sở giáo dục đại học là hoàn toàn phù hợp.

Việc này nhằm hướng tới mục tiêu tăng cường vai trò, chức năng quản lý nhà nước đối với các kỳ thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy, nên không có vấn đề gì lo ngại”, thầy Điền chia sẻ.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Phong Điền - Phó Giám đốc Đại học Bách khoa Hà Nội. Ảnh: website nhà trường.

Được biết, Kỳ thi đánh giá tư duy của Đại học Bách khoa Hà Nội năm 2026 sẽ tổ chức đợt thi đầu tiên vào cuối tháng 1/2026.

Thống nhất tiêu chí đánh giá năng lực nhằm chuẩn hóa chất lượng, không làm mất bản sắc

Quyết định cũng nêu Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ thực hiện thống nhất tiêu chí đánh giá năng lực của các cơ sở giáo dục đại học.

Bàn về nội dung này, thầy Điền nhấn mạnh cần thiết phải có tiêu chí cốt lõi của mỗi kỳ thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy.

Cụ thể, như kỳ thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy phải bảo đảm ngân hàng câu hỏi được chuẩn hóa. Các câu hỏi phải có sự cân bằng độ khó, dễ giữa mỗi đợt thi. Bên cạnh đó, câu hỏi cũng phải bám sát chương trình giáo dục phổ thông hiện hành,...

Trước một số ý kiến cho rằng, cả nước hiện có không ít kỳ thi riêng, nên việc thống nhất tiêu chí đánh giá năng lực của các cơ sở giáo dục đại học tổ chức kỳ thi riêng sẽ phần nào làm giảm, thậm chí mất đi “bản sắc riêng”, Phó Giám đốc Đại học Bách khoa Hà Nội Nguyễn Phong Điền khẳng định điều này là không đúng.

Nguyên nhân là bởi, để nâng cao chất lượng các kỳ thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy, chúng ta cần thiết phải có bộ tiêu chí cốt lõi để làm căn cứ đánh giá, tránh mỗi nơi lại có một chuẩn riêng, thiếu tính thống nhất và khó quy đổi, công nhận lẫn nhau.

“Việc thống nhất tiêu chí đánh giá năng lực của các cơ sở giáo dục đại học là nhằm mục tiêu chuẩn hóa chất lượng, không làm mất bản sắc”, thầy Điền nhấn mạnh.

Trong khi đó, thầy Chính nhận định rằng, khi có một chuẩn chung ở tầm quốc gia sẽ tạo động lực để các cơ sở giáo dục nâng cao chất lượng ngay từ khâu tuyển sinh.

Bất cứ hoạt động nào cũng cần có chuẩn. Và khi các kỳ thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy cùng vận hành theo một hệ tiêu chí đánh giá bảo đảm tính khoa học, phù hợp thực tiễn và vẫn tôn trọng quyền tự chủ của từng trường, sẽ là nền tảng tốt để hướng tới chất lượng cao hơn. Thầy Chính cũng tin tưởng rằng, các cơ sở giáo dục sẽ phối hợp với Bộ và đội ngũ chuyên gia để xây dựng thống nhất bộ tiêu chí đánh giá năng lực hoàn chỉnh nhất.

Trong quá trình xây dựng khung tiêu chí đánh giá năng lực, thầy Chính cho biết điều cốt lõi là bảo đảm tính rõ ràng, minh bạch và khả năng hướng dẫn cho các cơ sở đào tạo. Đặc biệt là bảo đảm sự kiến tạo, chuẩn mực để các trường phát triển.

“Việc thống nhất tiêu chí đánh giá năng lực của các cơ sở giáo dục đại học phải trên cơ sở hiểu đúng tính đặc thù, bối cảnh và quyền tự chủ của mỗi trường”, thầy Chính nhấn mạnh.

Được biết, những năm qua, mọi công tác tổ chức thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đều triển khai theo chuẩn quốc tế. Do đó, sau mỗi kỳ thi, đơn vị đều có báo cáo chi tiết gửi cơ quan quản lý nhà nước. Hiện đơn vị đã nhận được dự thảo tiêu chí đánh giá năng lực của các cơ sở giáo dục đại học và sẽ tích cực tham gia góp ý dựa trên kinh nghiệm thực tiễn tổ chức các kỳ thi trước đó.

Hiện, cả nước có một số kỳ thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy như sau:

Đại học Quốc gia Hà Nội

Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh

Đại học Bách khoa Hà Nội

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2

Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh

Trường Đại học CMC

Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội

Bộ Công an

Ngọc Mai

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/bo-gddt-se-giam-sat-viec-to-chuc-thi-va-thong-nhat-tieu-chi-danh-gia-nang-luc-csgddh-noi-gi-post256573.gd