Bỏ giấy phép đầu tư ra nước ngoài: 'Mở lối' cho doanh nghiệp Việt

5 giờ trướcBài gốc

Xu hướng đầu tư ra nước ngoài tăng mạnh

Theo số liệu từ Bộ Tài chính, tính đến cuối tháng 6/2025, Việt Nam có 1.916 dự án đầu tư ra nước ngoài còn hiệu lực với tổng vốn 23 tỷ USD. Bộ Tài chính đánh giá, doanh nghiệp đầu tư ra nước ngoài dần trở thành xu hướng phổ biến. Xu hướng này đem lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp về mở rộng thị trường, tăng doanh thu, tiếp cận công nghệ và trình độ quản trị hiện đại, cũng như giảm chi phí cho doanh nghiệp.

Tính đến hết tháng 6/2025, Việt Nam có hơn 1900 dự án đầu tư ra nước ngoài. Ảnh minh họa

Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương mới đây, TS. Phan Hữu Thắng - Chủ tịch Liên chi hội Tài chính Khu công nghiệp Việt Nam (VIPFA), nguyên Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nay là Bộ Tài chính), cho biết: Đầu tư ra nước ngoài của doanh nghiệp Việt Nam tăng mạnh trong những năm gần đây.

Cụ thể, năm 2024, tổng vốn đầu tư ra nước ngoài của Việt Nam đạt gần 664,8 triệu USD, tăng 57,7% so với năm 2023. 7 tháng đầu năm 2025, theo báo cáo của Cục Thống kê (Bộ Tài chính), Việt Nam có 105 dự án được cấp mới giấy chứng nhận đầu tư ra nước ngoài, với tổng số vốn của phía Việt Nam là 398,9 triệu USD, gấp 3,2 lần so với cùng kỳ năm 2024. Cùng với đó, có 20 lượt dự án điều chỉnh vốn của các dự án đầu tư ra nước ngoài, với số vốn điều chỉnh tăng 129,6 triệu USD, gấp 4,5 lần so với cùng thời điểm năm ngoái.

Tính chung 7 tháng năm 2025, tổng vốn đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài (vốn cấp mới và điều chỉnh) đạt 528,5 triệu USD, gấp 3,5 lần so với cùng kỳ năm trước.

Mặc dù đầu tư ra nước ngoài đang trở thành xu hướng mới của doanh nghiệp Việt, tuy nhiên theo quy định hiện hành, hoạt động đầu tư ra nước ngoài được kiểm soát theo hướng cơ quan quản lý xác định các ngành nghề cấm hoặc kinh doanh có điều kiện và cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho doanh nghiệp.

Cụ thể, với dự án có tổng vốn 20.000 tỷ đồng trở lên, áp dụng cơ chế chính sách đặc biệt sẽ phải được Quốc hội chấp thuận việc cấp phép. Thủ tướng quyết định với dự án có vốn từ 800 tỷ đồng trở lên, và lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán, báo chí, viễn thông vốn trên 400 tỷ.

Xu hướng đầu tư ra nước ngoài của doanh nghiệp Việt đang gia tăng. Ảnh minh họa

3 tác động tích cực từ đề xuất của Bộ Tài chính

Nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trong thủ tục đầu tư ra nước ngoài, tại dự thảo Luật Đầu tư (thay thế), Bộ Tài chính kiến nghị bỏ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư ra nước ngoài thuộc thẩm quyền của Quốc hội, Thủ tướng và Bộ Tài chính. Thay vào đó, nhà đầu tư đăng ký với Ngân hàng Nhà nước về việc chuyển tiền ra nước ngoài.

Theo Bộ Tài chính, việc bỏ thủ tục cấp phép sẽ giúp hoạt động đầu tư ra nước ngoài được quản lý đúng, thực chất hơn. Bởi, nhà đầu tư sẽ đăng ký với Ngân hàng Nhà nước sau khi họ có đủ hồ sơ chấp thuận đầu tư của nước ngoài.

Phương án này cũng giúp cắt giảm nhiều thủ tục hành chính, tiết kiệm thời gian, chi phí cho nhà đầu tư, tăng cạnh tranh cho doanh nghiệp. Đồng thời, tạo điều kiện cho nhà đầu tư tiếp cận nhanh hơn cơ hội làm ăn ở nước ngoài, mở rộng thị trường, phát triển vùng nguyên liệu, đóng góp cho nền kinh tế.

Liên quan đến vấn đề này, TS. Bùi Quý Thuấn - Trưởng Ban Nghiên cứu, VIPFA cho rằng: Kiến nghị bỏ giấy phép đầu tư ra nước ngoài của Bộ Tài chính dự kiến mang lại những tác động tích cực, thúc đẩy hoạt động đầu tư ra nước ngoài của doanh nghiệp và nhà đầu tư Việt Nam, đặc biệt là khu vực kinh tế tư nhân.

Cụ thể, 3 tác động tích cực khi bỏ giấy phép đầu tư ra nước ngoài được TS. Bùi Quý Thuấn chỉ rõ, bao gồm: Thứ nhất, giảm thủ tục hành chính và chi phí. Bởi hiện nay, thủ tục cấp phép rất phức tạp, mất nhiều thời gian, có thể kéo dài hàng tháng, dẫn đến bỏ lỡ cơ hội kinh doanh của doanh nghiệp.

“Việc bãi bỏ giấy phép đầu tư ra nước ngoài sẽ tiết kiệm thời gian, chi phí, giúp doanh nghiệp Việt Nam nhanh chóng mở rộng thị trường, đa dạng hóa chuỗi cung ứng và tiếp cận công nghệ mới, quy định mới sẽ thúc đẩy thêm các dự án lớn từ doanh nghiệp trong nước” – ông Bùi Quý Thuấn cho biết thêm.

Thứ hai, tăng cường động lực mở rộng và cạnh tranh toàn cầu. Chuyển sang hậu kiểm qua giám sát ngoại hối sẽ khuyến khích doanh nghiệp tư nhân (SMEs) tham gia đầu tư ra ngoài, giúp tiếp cận thị trường mới, nguyên liệu rẻ hơn và mang về kinh nghiệm, công nghệ ngược.

"Điều này nâng cao năng lực cạnh tranh nội địa, với ước tính đầu tư ra nước ngoài có thể tăng 20 - 30% hàng năm, dựa trên xu hướng hiện tại" - ông Bùi Quý Thuấn dự báo.

Thứ ba, cải thiện quản lý thực chất. Cụ thể, Ngân hàng Nhà nước sẽ giám sát dòng vốn, đánh giá tác động đến cán cân thanh toán và dự trữ ngoại hối, giúp tránh rủi ro vĩ mô trong khi tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

Mặc dù có những lợi ích, nhưng ông Bùi Quý Thuấn cũng chỉ rõ những hạn chế mà việc bỏ giấy phép đầu tư ra nước ngoài có thể mang lại, đó là: Tăng rủi ro cho doanh nghiệp và rủi ro quản lý ngoại hối, an ninh kinh tế. Theo đó, nếu không có cơ chế hậu kiểm chặt chẽ, dòng vốn ra nước ngoài có thể không kiểm soát, ảnh hưởng đến dự trữ ngoại hối. Trong khi đó, một số ý kiến từ Ngân hàng Nhà nước thì lo ngại về mất cân đối vĩ mô hoặc rủi ro rửa tiền.

Việc bỏ giấy phép đầu tư ra nước ngoài sẽ khuyến khích hoạt động đầu tư ra ngoài như hình thức hội nhập chủ động, giúp doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, tiếp cận thị trường mới và bảo vệ lợi ích quốc gia trong bối cảnh địa chính trị phức tạp. Đây là "quyết sách đột phá", đánh dấu bước ngoặt lịch sử, để đầu tư ra nước ngoài trở thành "cánh tay nối dài" của hội nhập kinh tế quốc tế.

Nguyễn Hòa

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/bo-giay-phep-dau-tu-ra-nuoc-ngoai-mo-loi-cho-doanh-nghiep-viet-417658.html