Theo dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) vừa được Bộ GD&ĐT công bố để lấy ý kiến, các cơ sở đào tạo đại học công lập sẽ không còn tổ chức hội đồng đại học, hội đồng trường.
Cơ cấu tổ chức và cơ chế bổ nhiệm lãnh đạo được thiết kế lại theo hướng tăng cường vai trò của cơ quan chủ quản và xác lập sự lãnh đạo toàn diện của tổ chức Đảng trong nhà trường.
Được biết, dự thảo Luật Giáo dục đại học lần này đã được điều chỉnh nhiều nội dung so với dự thảo được công bố lấy ý kiến trước đó và được cụ thể hóa Nghị quyết 71-NQ/TW năm 2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.
Theo đó, dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) quy định hội đồng trường không còn nằm trong hệ thống tổ chức của các trường công. Cơ cấu tổ chức của cơ sở giáo dục đại học công lập chỉ còn giám đốc, phó giám đốc đại học và tương đương; hiệu trưởng, phó hiệu trưởng trường đại học và tương đương; các đơn vị chuyên môn, hành chính trực thuộc.
Chức năng quản trị, giám sát và hoạch định chiến lược từng do hội đồng trường đảm nhiệm trước đây sẽ được chuyển về cơ quan chủ quản và tổ chức Đảng trong trường.
Về nhân sự lãnh đạo, dự thảo nêu rõ Thủ tướng Chính phủ sẽ bổ nhiệm giám đốc đại học quốc gia, còn hiệu trưởng và các phó hiệu trưởng của trường đại học công lập do cơ quan quản lý trực tiếp bổ nhiệm. Chính phủ sẽ ban hành quy định chi tiết về tiêu chuẩn, nhiệm kỳ và thủ tục bổ nhiệm, miễn nhiệm các chức danh này.
Hội đồng trường chỉ còn thẩm quyền bổ nhiệm hiệu trưởng đối với các trường đại học tư thục hoặc các cơ sở giáo dục được thành lập theo thỏa thuận quốc tế.
Hội đồng trường của Trường ĐH Bách khoa (ĐH Quốc gia TP.HCM) thực hiện biểu quyết thông qua các nội dung tại một kỳ họp. Ảnh: NHƯ QUỲNH
Một trong những điểm được đặc biệt quan tâm là ở Điều 46 trong dự thảo về điều khoản chuyển tiếp, quy định rõ cách thức xử lý với các hội đồng trường hiện nay. Theo dự thảo, toàn bộ hội đồng đại học và hội đồng trường của cơ sở giáo dục công lập sẽ chấm dứt hoạt động trong vòng ba tháng kể từ khi luật có hiệu lực, đồng thời bàn giao toàn bộ hồ sơ, tài liệu liên quan cho hiệu trưởng.
Các văn bản do hội đồng trường ban hành vẫn được tiếp tục áp dụng trong thời gian tối đa 12 tháng, cho đến khi có văn bản thay thế hoặc bị bãi bỏ.
Dự thảo cũng nêu rõ, đối với nhân sự, hiệu trưởng và các phó hiệu trưởng đã được công nhận trước khi luật có hiệu lực vẫn tiếp tục thực hiện nhiệm vụ đến khi nghỉ hưu hoặc hết thời hạn trong quyết định công nhận. Trường hợp quyết định không ghi rõ nhiệm kỳ, thời gian giữ chức sẽ được tính tương ứng với nhiệm kỳ của hội đồng trường tại thời điểm được công nhận. Các chức danh quản lý khác do hội đồng trường bổ nhiệm cũng được giữ nguyên cho đến hết thời hạn bổ nhiệm.
Dự thảo cũng khẳng định vai trò lãnh đạo toàn diện của tổ chức Đảng trong cơ sở giáo dục đại học công lập. Tổ chức Đảng sẽ chỉ đạo chiến lược phát triển, công tác nhân sự, chủ trương huy động và sử dụng nguồn lực, cũng như việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị của nhà trường.
Như vậy, mô hình quản trị đại học công lập theo dự thảo luật mới sẽ chuyển từ cơ chế ba trụ cột (Đảng ủy – hội đồng trường – ban giám hiệu) sang mô hình tập trung, trong đó tổ chức Đảng và cơ quan chủ quản giữ vai trò lãnh đạo và quyết định cao nhất.
Hiện dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) đang được Bộ GD&ĐT công bố để lấy ý kiến góp ý trước khi trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp tới.
Trước đó, để chuẩn bị công tác triển khai việc tái cấu trúc các cơ sở giáo dục công lập theo chủ trương mới, Bộ GD&ĐT ban hành hai công văn gửi các cơ sở giáo dục trực thuộc và các cơ quan có thẩm quyền, yêu cầu tạm dừng công tác quy hoạch, bổ nhiệm mới các vị trí lãnh đạo, bao gồm: giám đốc, hiệu trưởng, phó giám đốc, phó hiệu trưởng.
Các chức danh này sẽ chỉ được bổ nhiệm lại khi hết nhiệm kỳ, còn việc bổ nhiệm mới sẽ dừng cho đến khi có hướng dẫn tiếp theo.
Đối với hội đồng trường, chủ tịch, phó chủ tịch hội đồng trường hết nhiệm kỳ thì tiếp tục điều hành cho đến khi có hướng dẫn mới. Trường hợp chủ tịch hết tuổi quản lý thì phó chủ tịch (nếu có) điều hành hội đồng trường hoặc hội đồng trường bầu người điều hành nếu không có phó chủ tịch.
Cũng theo chỉ đạo từ bộ, các cơ sở giáo dục được yêu cầu tạm dừng công tác quy hoạch đối với các chức danh chủ tịch, phó chủ tịch hội đồng trường (nếu có).
PHẠM ANH