Cơ duyên
Anh Nguyễn Văn Khôn (SN 1984, ngụ xã Hưng Thịnh, huyện Trảng Bom) là người duy nhất ở Đồng Nai được vinh danh Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2024 trong chương trình “Tự hào Nông dân Việt Nam”.
Anh Khôn với vườn cây giống xáo tam phân. Ảnh: Hoàng Anh
Trước đây, với tấm bằng kỹ sư bưu chính trong tay, ai cũng nghĩ rằng anh Khôn sẽ gắn bó lâu dài với công việc ổn định này.
Tuy nhiên, năm 2010, một biến cố lớn đã thay đổi cuộc đời anh Khôn khi người thân trong gia đình mắc bệnh nặng. Anh đã tìm đến những bài thuốc dân gian và phát hiện ra cây xáo tam phân - một loại dược liệu quý ít người nghe tên nhưng được mệnh danh là “vua của các loại thảo dược”, có nhiều tác dụng đối với sức khỏe, đặc biệt là các bệnh về gan và ung thư.
Người nông dân giới thiệu mô hình xáo tam phân tại vườn. Ảnh: Hoàng Anh
Thời điểm đó, “cơn sốt” dược liệu xáo tam phân khiến người dân săn tìm, khai thác tận diệt để bán cho các cơ sở bào chế thảo dược hoặc thương lái nước ngoài.
Nhận ra giá trị to lớn của loại cây này và hy vọng duy trì sức khỏe cho người thân, anh Khôn từ bỏ công việc tại TPHCM để về vùng đất khô cằn ở xã Hưng Thịnh, trồng thử cây xáo tam phân trên mảnh vườn của gia đình nhà vợ.
Để làm công việc này, anh Khôn phải chặt bỏ vườn tiêu và điều đang cho thu hoạch mỗi năm.
“Ngày đó, ai cũng bảo tôi điên. Họ nói đất này cằn cỗi, khí hậu khắc nghiệt, làm sao trồng được cây xáo tam phân. Ngay cả những người có kinh nghiệm trong nghề cũng lắc đầu ngao ngán” - anh Khôn nhớ lại.
Người lao động đang làm việc tại vườn cây của anh Khôn. Ảnh: Hoàng Anh
Tuy vậy, niềm đam mê với cây dược liệu khiến anh quyết tâm xây dựng một vườn dược liệu quy mô. Anh dồn toàn bộ toàn bộ số vốn tích cóp được, đến Khánh Hòa - vùng đất được xem là “thủ phủ” của cây xáo tam phân - mua về 1.400 cây giống.
Gần 10 sản phẩm từ cây dược liệu, thu hơn 5 tỷ đồng
Tuy nhiên, để có thu nhập từ loài cây này không hề dễ dàng.
Ban đầu, anh gặp không ít khó khăn khi phải đối mặt với đất đai, sâu bệnh và thiếu kinh nghiệm, đỉnh điểm là khi gần 10 nghìn cây xáo tam phân bị úa lá, héo thân do sử dụng phân bón kém chất lượng. Thất bại này đã khiến anh trắng tay, buộc phải vay tiền của bạn bè, người thân để tiếp tục.
Anh là người Đồng Nai duy nhất được vinh danh Nông dân Việt Nam năm 2024. Ảnh: Hoàng Anh
“Lúc đó, tôi rất chán nản, mượn tiền chỉ dám bảo đầu tư việc khác vì thời điểm đó cây giống có giá đến 500 nghìn đồng/cây. Nếu bảo mượn tiền mua giống sẽ chẳng ai dám cho mượn vì sợ cây chết" - anh Khôn chia sẻ.
Không cam chịu thất bại, anh Khôn đã kiên trì tìm tòi, học hỏi kinh nghiệm để khắc phục sai sót. Sau cùng, vườn xáo tam phân của anh Khôn ngày càng phát triển, trở thành một trong những vườn cây dược liệu lớn nhất ở Đồng Nai.
Đã 15 năm trôi qua kể từ khi chinh phục được loại cây dược liệu này, đến nay anh Khôn sở hữu hơn 500 nghìn cây xáo tam phân trên diện tích 5,6ha. Ngoài ra, anh còn liên kết với nông dân ở các địa phương khác mở rộng vùng nguyên liệu lên hơn 100ha.
Qua đó, anh phát triển Công ty TNHH Dược liệu Tâm Tâm An để tiếp tục đầu tư công nghệ, chế biến các sản phẩm thảo dược theo tiêu chuẩn quy định của Bộ Y tế. Đến nay, công ty đã sản xuất được 9 sản phẩm từ cây xáo tam phân, trong đó có 4 sản phẩm đạt chuẩn OCOP 4 sao. Mỗi năm, nguồn dược liệu này đã đem lại doanh thu cho anh Khôn hơn 5 tỷ đồng.
Hoàng Anh- ĐN