Theo Bộ Nội vụ, dự thảo nghị định được xây dựng nhằm chuẩn hóa hệ thống tiêu chuẩn chức danh lãnh đạo, quản lý, bảo đảm phù hợp với yêu cầu thực tiễn và xu hướng cải cách công vụ.
Việc bỏ yêu cầu chứng chỉ được xem là bước tiến quan trọng trong quá trình tinh giản điều kiện bổ nhiệm, khắc phục tình trạng “học để có chứng chỉ” mang tính hình thức, gây tốn kém thời gian và chi phí nhưng không phản ánh đúng năng lực thực tế của cán bộ.
Dự thảo quy định rõ các tiêu chuẩn chung đối với công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý, bao gồm phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, ý thức tổ chức kỷ luật, cùng năng lực điều hành, uy tín, khả năng quy tụ tập thể và kết quả công tác. Ngoài ra, các yếu tố về sức khỏe, độ tuổi, kinh nghiệm và năng lực thực tiễn cũng được xem xét trong quá trình bổ nhiệm, nhằm đảm bảo lựa chọn người đủ năng lực, phẩm chất và điều kiện để gánh vác trọng trách.
Ảnh minh họa
Dự thảo nghị định cũng làm rõ quy định về trình độ lý luận chính trị phù hợp với từng nhóm chức danh. Đối với nhóm chức danh cấp cao như Thứ trưởng, Vụ trưởng, Phó Vụ trưởng, Giám đốc Sở và các vị trí tương đương, cán bộ phải tốt nghiệp cử nhân chính trị, cao cấp lý luận chính trị hoặc cao cấp lý luận chính trị - hành chính, hoặc được cơ quan có thẩm quyền xác nhận trình độ tương đương.
Với nhóm chức danh trung cấp như Trưởng phòng, Phó Trưởng phòng thuộc Bộ, Cục hoặc Chi cục, yêu cầu tốt nghiệp trung cấp lý luận chính trị hoặc trung cấp lý luận chính trị - hành chính. Riêng các chức danh cấp cơ sở như Phó Trưởng phòng thuộc Sở, Chi cục hoặc cấp xã, dự thảo không yêu cầu trình độ lý luận chính trị, thể hiện định hướng linh hoạt, thực tiễn trong tiêu chuẩn hóa cán bộ.
Cách tiếp cận mới này được đánh giá là phù hợp với yêu cầu đổi mới công tác cán bộ, giúp giảm áp lực đào tạo chứng chỉ, tạo điều kiện để cán bộ tập trung vào việc nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ năng lãnh đạo và phẩm chất đạo đức công vụ.
Theo Bộ Nội vụ, dự thảo không quy định tiêu chuẩn bắt buộc có chứng chỉ bồi dưỡng theo tiêu chuẩn ngạch, hạng chức danh nghề nghiệp đối với các chức danh lãnh đạo, quản lý. Thay vào đó, dự thảo chỉ quy định mang tính nguyên tắc rằng người được bổ nhiệm phải đáp ứng trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, khoa học, công nghệ, tin học và ngoại ngữ phù hợp với vị trí việc làm theo quy định của cơ quan có thẩm quyền.
Đề xuất này được xây dựng trên cơ sở Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức (sửa đổi) năm 2025, nhấn mạnh việc đánh giá cán bộ theo năng lực thực tế, kết quả công tác và phẩm chất đạo đức, thay cho yêu cầu cứng nhắc về văn bằng, chứng chỉ. Theo Bộ Nội vụ, việc bỏ chứng chỉ sẽ giảm gánh nặng thủ tục và chi phí hành chính, góp phần xây dựng đội ngũ lãnh đạo, quản lý thực chất, chuyên nghiệp và hiệu quả hơn.
Bộ Nội vụ cho rằng, việc bỏ yêu cầu chứng chỉ trong tiêu chuẩn bổ nhiệm là một bước cải cách quan trọng trong xây dựng nền hành chính hiện đại, thể hiện rõ chủ trương đổi mới công tác cán bộ theo hướng “đúng người, đúng việc”. Mục tiêu là chuẩn hóa đội ngũ lãnh đạo, quản lý theo năng lực, phẩm chất và hiệu quả công việc, thay vì dựa vào các tiêu chí mang tính hình thức.
Dự thảo Nghị định hiện đang được lấy ý kiến rộng rãi từ các bộ, ngành, địa phương trước khi hoàn thiện để trình Chính phủ xem xét, ban hành trong thời gian tới. Khi được thông qua, chính sách này được kỳ vọng sẽ tạo chuyển biến mạnh mẽ trong công tác đánh giá, bổ nhiệm và đào tạo cán bộ, góp phần xây dựng nền công vụ chuyên nghiệp, minh bạch và vì nhân dân phục vụ.
Văn Sơn