ThS Hoàng Bào Trường tham gia tập huấn cho hoạt động thuộc Dự án 8 tại Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Phan Đăng Lưu (Gia Lai). Ảnh: NVCC
Công bằng cho học sinh dân tộc thiểu số
Theo ông Lê Hữu Thức - Hiệu trưởng Trường Dự bị Đại học TPHCM, việc bổ sung môn Tin học vào dự thảo hoàn toàn hợp lý và đồng bộ với Chương trình GDPT 2018. Qua đó, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và mở rộng cơ hội học tập cho học sinh dân tộc thiểu số.
Theo Chương trình GDPT 2018, Tin học được “nâng cấp” và có thể trở thành môn học chính với số tiết nhiều hơn, tương tự như Toán, Vật lí, Hóa học, nếu học sinh lựa chọn tổ hợp có môn này. Tuy nhiên, ngay cả khi không được chọn làm môn chính, Tin học vẫn là môn bổ trợ bắt buộc. Tất cả học sinh, bất kể lựa chọn tổ hợp nào, đều phải học Tin học ở mức độ bổ trợ. Điều chỉnh này nhằm đảm bảo chương trình dự bị đại học đồng bộ với Chương trình GDPT mới, thay thế cho chương trình cũ từ năm 2006 đã lỗi thời.
Ông Thức nhìn nhận, đây là việc cần thiết và phù hợp để đáp ứng yêu cầu của Chương trình GDPT mới. Việc điều chỉnh này không gặp nhiều khó khăn vì Chương trình GDPT mới đã triển khai xuyên suốt ở bậc phổ thông, và chương trình dự bị có nhiệm vụ củng cố kiến thức cho các em.
Đánh giá cao về môn Tin học, ThS Hoàng Bào Trường - Phụ trách khoa và giảng dạy chuyên ngành Công tác xã hội tại Phân hiệu Học viện Phụ nữ Việt Nam (TP Hồ Chí Minh) cho rằng, kỹ năng số đã trở thành năng lực cốt lõi, ngang hàng với kỹ năng đọc, viết và tính toán. Trong môi trường đại học hiện đại, việc tra cứu tài liệu trực tuyến, sử dụng phần mềm học tập, làm bài tập nhóm qua các nền tảng số và tham gia các lớp học kết hợp là những yêu cầu cơ bản.
Nếu học sinh dân tộc thiểu số vốn có những thiệt thòi nhất định về điều kiện tiếp cận, không được trang bị kỹ năng này một cách bài bản ngay từ giai đoạn dự bị, các em sẽ tiếp tục đối mặt với rào cản lớn, làm gia tăng khoảng cách số và ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả học tập.
Bản thân là người dân tộc Nùng, ThS Trường thấu hiểu đa số học sinh dân tộc thiểu số đến từ các vùng kinh tế - xã hội khó khăn, nơi điều kiện tiếp cận máy tính và Internet còn hạn chế. Do đó, chính sách này mang ý nghĩa xóa nhòa bất bình đẳng về cơ hội. Việc bắt buộc học Tin học trong chương trình dự bị, với sự đầu tư của Nhà nước, sẽ đảm bảo mọi học sinh đều có xuất phát điểm công bằng hơn về năng lực số. Đây là chìa khóa giúp các em không chỉ học tốt ở đại học, mà còn mở ra cơ hội việc làm trong nền kinh tế số đang phát triển mạnh mẽ.
Trường Dự bị Đại học Dân tộc Sầm Sơn (Thanh Hóa). Ảnh: ITN
Mở rộng cơ hội nghề nghiệp
ThS Trường nhìn nhận, trong công tác triển khai, không tránh khỏi những thách thức về cơ sở vật chất (máy tính, đường truyền Internet) và đội ngũ giáo viên tại các trường dự bị. Tuy nhiên, đây là những vấn đề cần được giải quyết bằng lộ trình đầu tư đồng bộ, chứ không phải lý do để trì hoãn một chủ trương đúng đắn. Lợi ích lâu dài về việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và thúc đẩy công bằng xã hội mà chính sách này mang lại vô cùng to lớn, vượt xa những khó khăn ban đầu.
Theo bà Tăng Thị Ngọc Mai - đại biểu Quốc hội khóa XIV, việc đưa môn Tin học trở thành môn học bắt buộc cần thiết, nhất là trong bối cảnh chuyển đổi số và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ. Chính sách này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng bồi dưỡng dự bị đại học, mà còn giúp học sinh có khả năng sáng tạo, bắt kịp với yêu cầu kỷ nguyên số.
Chính sách mới cũng hướng đến bảo đảm cơ hội tiếp cận công bằng cho học sinh dân tộc thiểu số, vùng sâu, xa, đặc biệt khó khăn - những nơi học sinh ít có điều kiện tiếp xúc với công nghệ. Khi Tin học trở thành môn bắt buộc, học sinh sẽ có cơ hội thu hẹp “khoảng cách số”, chuẩn bị tốt hơn việc học lên bậc cao hơn, đồng thời khơi dậy niềm đam mê công nghệ và mở ra những cơ hội nghề nghiệp mới.
“Sau khi dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 44/2021/TT-BGDĐT được hoàn thiện và chính thức ban hành, tôi mong Bộ GD&ĐT sớm xây dựng chương trình khung có tính chất định hướng chung cho môn Tin học, để các trường thuộc phạm vi điều chỉnh của Thông tư nhanh chóng triển khai vào thực tiễn”, bà Tăng Thị Ngọc Mai nhấn mạnh.
Bộ GD&ĐT khẳng định, việc ban hành Dự thảo thông tư nhằm đáp ứng yêu cầu bồi dưỡng kiến thức cho đối tượng học sinh dân tộc đã tốt nghiệp THPT có đủ năng lực, phẩm chất môn học theo định hướng nghề nghiệp, đồng thời cụ thể hóa chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước theo tinh thần của Nghị quyết 29-NQ/TW, Luật Giáo dục 2019.
Theo đó, Dự thảo thông tư có một số điểm mới; trong đó bổ sung môn Tin học thành môn bắt buộc trong chương trình bồi dưỡng kiến thức văn hóa. Dự thảo cũng tăng cường nội dung thực hành, thí nghiệm và ứng dụng công nghệ, đặc biệt trí tuệ nhân tạo (AI). Với Dự thảo thông tư mới, Chương trình được thiết kế linh hoạt với 70% nội dung bắt buộc và 30% do nhà trường chủ động xây dựng.
Theo Dự thảo thông tư, học sinh dự bị đại học được bồi dưỡng kiến thức văn hóa 3 môn theo tổ hợp môn đã sử dụng để xét tuyển vào trường dự bị đại học (môn 1, môn 2, môn 3 bao gồm các môn: Toán, Ngữ văn, Tiếng Anh, Lịch sử, Địa lí, Vật lí, Hóa học, Sinh học, Giáo dục Kinh tế và Pháp luật, Tin học, Công nghệ) và môn Tiếng Anh, Tin học. Môn Tin học được đưa thành môn bồi dưỡng kiến thức văn hóa.
Minh Phong - Lâm Ngọc