Bộ Tài chính rút đề xuất 'thu thuế ngay' với cổ tức trả bằng cổ phiếu

6 giờ trướcBài gốc

Thay đổi được nêu tại báo cáo tổng hợp ý kiến góp ý cho dự thảo sửa đổi Nghị định 126/2020/NĐ-CP, hướng dẫn thi hành Luật Quản lý thuế.

Bộ Tài chính cho biết, trong bối cảnh Việt Nam đang tập trung nguồn lực phát triển kinh tế tư nhân theo Nghị quyết 68-NQ/TW, và việc nâng hạng thị trường chứng khoán, quy định khấu trừ và nộp thuế ngay khi trả cổ tức, trả thưởng bằng cổ phiếu được cho là chưa phù hợp

Với nhà đầu tư, họ chỉ nhận được "giấy tờ có giá" chứ chưa có dòng tiền, nên không thể nộp thuế ngay. Với doanh nghiệp, nếu phải khấu trừ và nộp thay, họ buộc phải bỏ ra một khoản tài chính lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến dòng tiền và hoạt động kinh doanh.

Việc chia cổ tức bằng cổ phiếu về bản chất chỉ làm tăng số lượng cổ phiếu lưu hành nhưng không tăng giá trị tài sản của cổ đông.

Bộ Tài chính giữ nguyên phương án nộp thuế cổ tức, thưởng bằng chứng khoán vào thời điểm chuyển nhượng, thay vì trả ngay lúc nhận như đề xuất trước đó. Cơ quan này sẽ tiếp tục nghiên cứu để hoàn thiện chính sách, bảo đảm thống nhất giữa Luật Thuế thu nhập cá nhân và Luật Quản lý thuế.

Trong góp ý gửi cơ quan soạn thảo trước đó, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, đề xuất thu thuế thu nhập cá nhân ngay khi chia cổ tức bằng cổ phiếu là chưa hợp lý. Việc chia cổ phiếu không tạo ra thu nhập thực tế cho cổ đông, chỉ là điều chỉnh kỹ thuật trong cơ cấu vốn. Cổ đông chưa có dòng tiền nhưng vẫn phải nộp thuế, gây áp lực tài chính và làm giảm động lực đầu tư dài hạn.

Ví dụ, một nhà đầu tư sở hữu 100.000 cổ phiếu giá 30.000 đồng/cổ phiếu, khi doanh nghiệp chia cổ tức theo tỷ lệ 2:1 sẽ nhận thêm 50.000 cổ phiếu, còn giá điều chỉnh xuống 20.000 đồng/cổ phiếu. Tổng giá trị tài sản vẫn là 3 tỷ đồng, không phát sinh thu nhập, nhưng nhà đầu tư vẫn phải nộp khoảng 25 triệu đồng thuế TNCN.

VCCI đề nghị chỉ nên thu thuế khi nhà đầu tư thực sự chuyển nhượng cổ phiếu và phát sinh thu nhập, thay vì thu ngay tại thời điểm chia cổ tức.

Từ góc độ doanh nghiệp, theo VCCI, lợi nhuận sau thuế có thể được xử lý theo ba cách: giữ lại để tái đầu tư, chia cổ tức bằng tiền mặt, hoặc chia bằng cổ phiếu. Trong đó, chia cổ tức bằng cổ phiếu được xem là phương án dung hòa giữa lợi ích doanh nghiệp và cổ đông - giúp doanh nghiệp giữ lại vốn cho sản xuất kinh doanh, đồng thời chia sẻ lợi nhuận với nhà đầu tư qua việc tăng sở hữu cổ phần. Đây là hình thức khuyến khích nhà đầu tư nắm giữ lâu dài, đồng hành với doanh nghiệp phát triển.

Nếu thuế thu nhập cá nhân thu ngay tại thời điểm chia cổ tức bằng cổ phiếu sẽ làm mất đi công cụ hiệu quả giúp doanh nghiệp tái đầu tư, và nuôi dưỡng nguồn thu ngân sách bền vững. Thực tế, trong giai đoạn 2016-2024, thuế thu nhập cá nhân thu được từ cổ tức bằng chứng khoán khoảng 1.318 tỷ đồng.

VCCI lo ngại. nếu thu ngay khi chia, con số này ước tính khoảng 17.420 tỷ đồng - chênh lệch hơn 10.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, phần “chưa thu” này hiện vẫn đang nằm trong doanh nghiệp, phục vụ sản xuất - kinh doanh, tạo việc làm và đóng góp gián tiếp cho tăng trưởng GDP.

Kiểm toán Deloitte đề xuất hai phương án để xử lý phù hợp hơn nghĩa vụ thuế khi chia cổ tức hoặc thưởng bằng cổ phiếu.

Thứ nhất, cho phép doanh nghiệp chi trả cổ tức, cổ phiếu thưởng chỉ cần thông báo cho cơ quan thuế để ghi nhận nghĩa vụ, và thực hiện khấu trừ thuế khi cổ phiếu được chuyển nhượng. Cách làm này tương tự quy định tại nhiều quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc hay Philippines, nơi thu nhập chỉ được xác lập khi cá nhân thực sự hiện thực hóa lợi nhuận qua chuyển nhượng.

Thứ hai, cho phép người nộp thuế được lựa chọn thời điểm nộp thuế theo hai phương án: Tại thời điểm nhận cổ tức hoặc cổ phiếu thưởng (như dự thảo hiện nay); hoặc tại thời điểm chuyển nhượng cổ phiếu hoặc rút vốn, theo quy định hiện hành.

Việt Linh

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/bo-tai-chinh-rut-de-xuat-thu-thue-ngay-voi-co-tuc-tra-bang-co-phieu-post1785574.tpo