Bỏ thuế khoán: Cần chuyển tiếp hợp lý, tránh gây áp lực tâm lý cho dân

một ngày trướcBài gốc

Xóa bỏ hoàn toàn hình thức thuế khoán từ 1/1/2026

Theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 123/2020/NĐ-CP quy định về hóa đơn, chứng từ, từ ngày 1/6 tới, hàng chục nghìn hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm thuộc các nhóm ngành nghề như: ăn uống, nhà hàng, khách sạn, siêu thị, bán lẻ… trên cả nước sẽ không còn nộp thuế khoán. Những hộ này sẽ chuyển sang xuất hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối dữ liệu với cơ quan thuế.

Cùng với đó, tại Nghị quyết 68 -NQ/TW ngày 4/5/2025 về phát triển kinh tế tư nhân, Bộ Chính trị cũng đặt mục tiêu chậm nhất đến năm 2026 sẽ bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh.

Từ ngày 1/6, hàng chục nghìn hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm sẽ chuyển sang xuất hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối dữ liệu với cơ quan thuế (Ảnh minh họa: KT)

Mới đây, ngày 17/5, Quốc hội cũng đã ban hành Nghị quyết 198/2025/QH15 quy định về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân. Theo đó, chính thức sẽ xóa bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh từ ngày 1/1/2026.

Hiện cả nước có hơn 5 triệu hộ kinh doanh, tạo việc làm cho khoảng 8-9 triệu lao động, tương đương khu vực doanh nghiệp tư nhân. Tuy nhiên, theo thống kê, gần 2 triệu hộ kinh doanh vẫn đang nộp thuế theo phương pháp khoán, với mức thuế bình quân chỉ khoảng 700.000 đồng/tháng.

Lo ngại lớn nhất hiện nay là việc chuyển sang kê khai sẽ làm tăng nghĩa vụ thuế. Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn thuế Việt Nam cho biết, hiện có nhiều hộ kinh doanh như hiệu thuốc, phòng khám, spa… mỗi ngày thu hàng trăm triệu đồng, nhưng chỉ đóng vài triệu tiền thuế mỗi tháng nhờ cơ chế khoán. Khi chuyển sang kê khai, họ sẽ phải nộp theo đúng doanh thu phát sinh từng tháng, từng quý.

Hộ kinh doanh phải thực hiện chế độ sổ sách kế toán, hóa đơn chứng từ như doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ

Với việc xóa bỏ thuế khoán, các hộ kinh doanh sẽ phải chuyển sang kê khai. Theo ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế, việc chuyển đổi từ hình thức khoán sang kê khai không chỉ là sự thay đổi về phương thức tính thuế, mà là sự chuyển đổi căn bản về tư duy quản lý, về cách thức cơ quan thuế đồng hành với người nộp thuế.

Ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế

Việc bỏ thuế khoán chuyển sang hình thức tự kê khai và nộp thuế theo doanh thu thực tế giúp phản ánh đúng năng lực kinh doanh và đảm bảo nguyên tắc trong Luật Quản lý thuế “Người nộp thuế tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm”; động viên sự tham gia, tinh thần trách nhiệm của người nộp thuế với cộng đồng, đất nước thông qua việc nộp thuế dựa trên cơ sở kết quả kinh doanh. Đồng thời, cơ quan thuế cũng có thông tin chính xác hơn về hoạt động kinh tế để quản lý hiệu quả.

“Khi các hộ kinh doanh tự kê khai trên nền tảng số, cơ quan thuế có thể hỗ trợ tối đa thông qua các ứng dụng kê khai, nộp thuế điện tử đơn giản. Bên cạnh đó, việc này giúp chống gian lận, thất thu thuế hiệu quả hơn và tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các thành phần kinh tế, bởi mọi hộ kinh doanh đều phải tuân thủ nghĩa vụ thuế trên cùng một phương thức minh bạch như nhau”, ông Mai Sơn cho biết.

Cũng theo ông Mai Sơn, việc xóa bỏ thuế khoán, chuyển sang kê khai thuế sẽ giúp thúc đẩy hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp. Trước đây, nhiều hộ kinh doanh quen với nộp thuế khoán nên chưa chú trọng việc ghi chép sổ sách và minh bạch doanh thu. Khi bỏ thuế khoán, hộ kinh doanh buộc phải thực hiện chế độ sổ sách kế toán, hóa đơn chứng từ như mô hình hộ kinh doanh theo phương pháp kê khai hay doanh nghiệp (DN) nhỏ, siêu nhỏ. Đây sẽ là bước chuẩn bị cần thiết để hộ kinh doanh phát triển lên thành doanh nghiệp, qua đó có thể tiếp cận các chính sách hỗ trợ và nguồn lực để mở rộng sản xuất kinh doanh.

"Chúng tôi có thể giúp hộ kinh doanh xây dựng cơ sở dữ liệu, phần mềm kế toán, từ các thiết bị cầm tay như: máy tính bảng, máy điện thoại..., hộ có thể tự kết nối máy tính tiền, kết xuất ra doanh thu và tự xác định được nghĩa vụ. Vẫn phương thức đó, vẫn những gì cơ quan thuế đã làm nhưng tất cả được minh bạch thì người nộp thuế sẽ không vướng vào việc truy thu; không có nhiều sự thay đổi làm tăng thuế hoặc sự xử lý nào đó", ông Sơn thông tin thêm.

Cần có giai đoạn chuyển tiếp hợp lý, tránh gây áp lực tâm lý

Dưới góc độ chuyên gia tư vấn thuế, ông Nguyễn Văn Được, Tổng Giám đốc Công ty TNHH dịch vụ tư vấn thuế Trọng Tín cho rằng, xóa bỏ thuế khoán nhưng hộ kinh doanh không cần quá lo lắng bởi quy định kê khai ở đây đơn giản là doanh thu kê khai, số thu thực tế bán hàng và cũng nhân với tỷ lệ quy định. Hộ kinh doanh cần thực hiện đầy đủ sổ sách kế toán, hóa đơn, chứng từ.

Bỏ thuế khoán cần giai đoạn chuyển tiếp hợp lý, tránh gây áp lực tâm lý cho người dân (Ảnh minh họa)

“Hộ kinh doanh có nhiều nơi quy mô siêu nhỏ. Nếu tất cả phải chuyển sang kê khai thuế, rất nhiều chi phí phát sinh, cho cả người kinh doanh và xã hội. Cơ quan quản lý có thể tính tới bổ sung phương pháp tính thuế theo thực tế phát sinh, tức là hộ kinh doanh chỉ cần bán hàng thực hiện đầy đủ hóa đơn, máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế (như Nghị định 70 áp dụng với hộ kinh doanh doanh thu từ 1 tỷ)”, ông Được phân tích.

Theo một số chuyên gia thuế, chính sách bỏ thuế khoán kết hợp các giải pháp hỗ trợ thiết thực sẽ tạo "cú hích" thúc đẩy hộ kinh doanh có doanh thu cao mạnh dạn chuyển đổi lên DN. Tuy nhiên, khâu triển khai quy định mới là yếu tố quyết định thành công trong việc áp dụng chính sách thuế mới và vận động hộ kinh doanh chuyển đổi lên mô hình DN. Khi thành DN, hộ kinh doanh sẽ được hưởng nhiều ưu đãi như miễn thuế 3 năm đầu, nếu lỗ cũng không phải nộp thuế, dễ tiếp cận vốn và được đào tạo quản trị...

Các cơ quan thuế cần tuyên truyền, giải thích rõ lợi ích, tạo niềm tin để hộ kinh doanh hiểu rằng chuyển sang DN không quá phức tạp như lo ngại. Hiện nay, quy định kiểm tra DN cũng đã nới lỏng, không quá 1 lần/năm nếu tuân thủ tốt. Bên cạnh đó, cần có giai đoạn chuyển tiếp hợp lý, hướng dẫn sử dụng đơn giản và miễn, giảm chi phí phần mềm hóa đơn, tránh gây áp lực tâm lý cho người dân.

Cẩm Tú/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/kinh-te/bo-thue-khoan-can-chuyen-tiep-hop-ly-tranh-gay-ap-luc-tam-ly-cho-dan-post1203250.vov