Giải bài toán phát triển quốc gia bằng sức mạnh tổng hợp
Theo đại biểu, trước khi sáp nhập thì Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư do chức năng, nhiệm vụ của mình khác nhau nên thường có quan điểm và mục tiêu khác nhau. Bộ Kế hoạch và Đầu tư muốn ưu tiên tăng trưởng cao, triển khai nhiều dự án, tổng mức đầu tư lớn. Bộ Tài chính ưu tiên kiểm soát nợ công, đảm bảo cân đối vốn, kiểm soát chi một cách thận trọng.
Đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP.HCM) nêu câu hỏi.
“Bộ Kế hoạch và Đầu tư chú trọng chính sách ưu đãi thuế, thu hút đầu tư, giảm thuế kích cầu. Bộ Tài chính thì tập trung chống thất thu thuế, tăng thu ngân sách, tiết kiệm chi ngân sách. Vậy với tư cách là Bộ trưởng sau sáp nhập, đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp gì để đất nước chúng ta tăng trưởng cao nhưng vẫn ổn định được kinh tế vĩ mô?”, đại biểu đặt câu hỏi.
Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng thừa nhận: “Đây là một câu hỏi rất sâu sắc và cũng rất khó”.
Trước đây, khi Đảng, Nhà nước và các cơ quan có thẩm quyền quyết định thành lập Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đều xuất phát từ nhu cầu thực tiễn để hình thành chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của từng cơ quan nhà nước. Trong đó, Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư do có những ưu tiên khác nhau nên quá trình tìm tòi các nhiệm vụ, giải pháp để thực hiện các mục tiêu tăng trưởng và phát triển là tất yếu.
Giữa các cơ quan cần có những trao đổi để tìm cách làm hiệu quả nhất, nhanh nhất, chính xác nhất nhằm giải bài toán phát triển quốc gia. “Tất cả là để thực hiện thành công các định hướng, quan điểm, mục tiêu phát triển mà Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã đề ra, để giúp cho đất nước phát triển nhanh và bền vững, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế”, Bộ trưởng nhấn mạnh.
Và như thực tế đã chỉ ra, dù ở bất cứ giai đoạn nào, đó cũng là mục tiêu cao nhất mà hai bộ cùng phấn đấu. Bộ trưởng dẫn chứng, ngay cả khi hai bộ hoạt động độc lập, các chỉ tiêu an toàn nợ công vẫn luôn được kiểm soát chặt chẽ. Đến cuối năm 2024, nợ công dự kiến chỉ khoảng 34,7% GDP, nợ Chính phủ khoảng 32,2% GDP, đều thấp hơn nhiều so với mức trần Quốc hội cho phép.
Điều này cho thấy ngay cả khi hai bộ hoạt động độc lập thì cũng có sự phối hợp rất hiệu quả để giữ vững kỷ luật tài khóa, đảm bảo an ninh tài chính quốc gia. “Chúng ta có ổn định thì chúng ta mới có thể tăng trưởng được”, Bộ trưởng nói.
Hợp nhất để tạo ra tư duy điều hành mới, hiệu quả hơn
Từ thực tiễn đó, việc hợp nhất hai bộ là chủ trương rất đúng và rất lớn của Đảng và Nhà nước, đã được Quốc hội quyết nghị để đảm bảo tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả và giảm tầng lớp trung gian. “Nếu trước đây việc cân bằng giữa đầu tư và an toàn tài khóa là một quá trình phối hợp giữa hai cơ quan, thì nay chúng tôi giải quyết bài toán đó trong một thể thống nhất và sự thống nhất mang lại sức mạnh tổng hợp và hiệu quả”, Bộ trưởng chỉ ra.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại hội trường.
Phân tích sâu hơn góc độ quản lý nhà nước, Bộ trưởng cho rằng, việc hợp nhất hai bộ mang lại nhiều lợi ích chiến lược.
Thứ nhất là Bộ Tài chính có tầm nhìn đồng bộ, toàn diện hơn. Việc hoạch định chiến lược phát triển kinh tế xã hội, quản lý ngân sách và tham mưu phân bổ nguồn lực đầu tư được thực hiện thống nhất, đồng bộ, giúp các quyết sách được đưa ra nhanh gọn, chính xác và không có độ trễ.
Thứ hai là Bộ Tài chính có điều kiện để tối ưu hóa việc sử dụng nguồn lực quốc gia. “Vấn đề không chỉ là chi bao nhiêu mà quan trọng hơn đó là chi vào đâu để đem lại hiệu quả lớn nhất và hướng dòng vốn đầu tư công một cách tập trung, có trọng tâm, trọng điểm”, Bộ trưởng nhận định.
Một lợi ích nữa là sự hợp nhất giúp Bộ Tài chính chủ động hơn trong việc huy động các nguồn lực cho phát triển. Khi chiến lược đầu tư và kế hoạch tài chính là một thì chúng ta có thể xây dựng được kế hoạch vay và trả nợ công một cách chủ động, linh hoạt để vừa đáp ứng nhu cầu vốn cho các dự án, vừa đảm bảo an toàn nợ công trong dài hạn.
“Có thể thấy sự hợp nhất này là để cộng hưởng, để tạo ra một tư duy điều hành mới, hiệu quả hơn. Đó là tăng trưởng nhanh nhưng phải bền vững, đầu tư phải có hiệu quả và kỷ luật tài khóa chính là nền tảng vững chắc cho sự phát triển thịnh vượng”, Bộ trưởng nêu rõ.
Hoàng Yến