Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn: Dạy thêm, học thêm là khâu níu kéo, làm cản trở sự đổi mới

5 giờ trướcBài gốc

Chiều 19-6, các đại biểu tiếp tục chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng về những vấn đề đã đặt ra tại cuối phiên làm việc buổi sáng.

Trong phiên chất vấn buổi sáng, các đại biểu tập trung nêu câu hỏi vào các vấn đề như giải pháp để đặt mục tiêu tăng trưởng trên 8% năm 2025, giải ngân vốn đầu tư công, thu hút nguồn lực đầu tư nước ngoài, nâng cao vai trò của kinh tế nhà nước cũng như kinh tế tư nhân trong phát triển kinh tế đất nước, quản lý thuế…

Từ 14 giờ 50, Quốc hội chuyển sang chất vấn nhóm vấn đề thứ hai thuộc lĩnh vực giáo dục đối với Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn.

Bộ trưởng GD&ĐT sẽ trả lời các vấn đề liên quan thực trạng và giải pháp phát triển, nâng cao chất lượng giáo dục đại học gắn với yêu cầu tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội; việc thực hiện quy định của pháp luật về dạy thêm, học thêm.

Công tác bảo đảm môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện; phòng, chống bạo lực học đường; bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm trong trường học.

Phó thủ tướng Lê Thành Long, bộ trưởng các bộ Tài chính, Nội vụ, Y tế, VH-TT&DL, KH&CN, Công an cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.

19/06/2025 13:22

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc tham gia trả lời chất vấn

Kết thúc phiên chất vấn sáng nay, còn 9 đại biểu đặt câu hỏi với Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc sẽ cùng tham gia trả lời với Bộ trưởng Tài chính, làm rõ các vấn đề đại biểu quan tâm.

ĐB Lê Thị Thanh Lam (Hậu Giang): Theo báo cáo, hiện nay thị trường tài chính, tiền tệ, ngân hàng tiềm ẩn nhiều rủi ro, thách thức. Thị trường bất động sản còn nhiều khó khăn, thị trường vàng bất ổn ảnh hưởng không nhỏ đến kinh tế vĩ mô, lạm phát thách thức tăng trưởng GDP 8% trở lên trong năm 2025.

Với vai trò quản lý nhà nước ngành kinh tế, Bộ trưởng có giải pháp gì tham mưu cho Chính phủ vượt qua khó khăn, thách thức nêu trên.

Toàn cảnh phiên chất vấn tại Kỳ họp 9 chiều 19-6. Ảnh: PHẠM THẮNG

ĐB Nguyễn Công Long (Đồng Nai): Cử tri rất mong mỏi chúng ta cùng với việc thu hút đầu tư FDI, cũng quan tâm đến quyền lợi của người lao động trong các doanh nghiệp FDI. Thực trạng hiện nay, các doanh nghiệp này để tối đa hóa lợi nhuận thường không đào tạo và tận dụng triệt để lao động trong nước đẩy gánh nặng đào tạo nguồn nhân lực cho Nhà nước cũng như cho địa phương.

Trong sử dụng lao động, các doanh nghiệp này thường dùng tất cả các chiêu thức như hợp đồng thử việc, sau đó sa thải người lao động, đặc biệt là người lao động có tuổi, ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi người lao động.

Vậy trong chính sách thu hút FDI này chúng ta sẽ giải quyết vấn đề mâu thuẫn này như thế nào, để vừa thu hút được đầu tư và vừa đảm bảo được an sinh xã hội?

ĐB Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị): Xin Bộ trưởng cho biết cơ sở thực tiễn nào và những nhiệm vụ cụ thể nào để đội ngũ doanh nhân được tham gia vào quản trị quốc gia một cách thực chất.

ĐB Trần Thị Kim Nhung (Quảng Ninh): Bộ trưởng có giải pháp gì cho ngành mình cũng như tham mưu cho Chính phủ để bảo đảm cân bằng giữa cơ chế thông thoáng cho doanh nghiệp (từ đất đai, thuế, vốn, chỉ định thầu...) với cơ chế kiểm soát kiểm lực, ngăn chặn nảy sinh, quan hệ doanh nghiệp sân sau?

19/06/2025 14:19

Tài chính, ngân hàng, vàng... như mạch máu lưu thông

Trả lời đại biểu Lê Thị Thanh Lam về những giải pháp để vượt qua khó khăn, thách thức trong bối cảnh thị trường tài chính, tiền tệ, ngân hàng, vàng... tiềm ẩn nhiều rủi ro, thách thức, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết các thị trường này có tính liên thông và gắn bó chặt chẽ với nền kinh tế quốc dân, với thị trường quốc tế.

Ông Thắng ví von các thị trường nói trên giống “mạch máu lưu thông”, tạo nên sự năng động và phản ánh sức khỏe của nền kinh tế. Tuy nhiên, các thị trường này cũng luôn tiềm ẩn nhiều yếu tố rủi ro, là các ngành kinh doanh có điều kiện, nhạy cảm trước những biến động của tình hình thế giới, thị trường trong nước cũng như nhiều yếu tố khác.

“Chúng ta cần phải có những giải pháp hết sức căn cơ, lâu dài và đồng bộ để các thị trường này phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững” - ông Thắng nói và cho rằng những thị trường này cần được kiểm soát chặt chẽ, theo dõi sát sao và có giải pháp để kịp thời điều tiết khi cần thiết…

Đại biểu Lê Thị Thanh Lam (Hậu Giang). Ảnh: QH

Nói về các giải pháp thời gian tới, Bộ trưởng Tài chính đề cập tới việc hoàn thiện các khung khổ pháp lý, phát triển các yếu tố thị trường, sàn giao dịch đồng bộ, hiện đại, ổn định, cụ thể, minh bạch. Cạnh đó, tăng cường cơ chế theo dõi, kiểm tra, giám sát và kịp thời dự báo, cảnh báo các yếu tố rủi ro.

Thứ hai, tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện cơ chế, chính sách thuế đối với các thị trường này để điều tiết cũng như định hướng các thị trường.

Thứ ba, tháo gỡ các khó khăn vướng mắc, nhất là vấn đề pháp lý để khơi thông nguồn lực từ các thị trường này, tập trung nguồn lực cho tăng trưởng và phát triển kinh tế.

Bên cạnh đó, cần tiếp tục đẩy mạnh cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh nhằm nâng cao cái hiệu quả hấp thụ vốn của nền kinh tế, thúc đẩy tinh thần kinh doanh, khởi nghiệp sáng tạo để các thị trường đóng góp hiệu quả hơn cho tăng trưởng kinh tế của đất nước.

19/06/2025 14:30

Phó Thủ tướng nói về áp dụng thuế khoán với các hộ kinh doanh nhỏ

Sau khi Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng kết thúc phần trả lời chất vấn, Quốc hội dành cho Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc 10 phút để làm rõ thêm các vấn đề đại biểu quan tâm.

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc giải thích thêm cho các đại biểu về nguyên nhân có chậm trễ trong giải ngân vốn đầu tư công, ảnh hưởng đa chiều của thuế tiêu thụ đặc biệt, việc bảo đảm nợ công như một nỗ lực của Chính phủ và ngành tài chính, nhất là trong bối cảnh không còn Bộ KH&ĐT.

Đặc biệt, về thuế khoán với hộ kinh doanh, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cho biết: Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân yêu cầu bỏ thuế khoán từ đầu năm 2026. Và định hướng này là đúng. Phó Thủ tướng nói Bộ Tài chính cần nghiên cứu, tham mưu với cấp có thẩm quyền quy định về thuế khoán này theo mức doanh thu, nhằm tạo thuận lợi cho hộ nghèo, hộ kinh doanh nhỏ lẻ, đảm bảo an sinh xã hội.

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc. Ảnh: PHẠM THẮNG

Theo quan điểm của Phó Thủ tướng, hộ kinh doanh nhỏ có doanh thu dưới 1 tỉ đồng/năm thì nên áp dụng thuế khoán, bởi các hộ kinh doanh này không có hóa đơn đầu vào, hệ quả là họ không được hoàn thuế.

Hộ kinh doanh phải nộp 3 loại thuế, gồm thuế môn bài, thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế thu nhập cá nhân.

"Áp dụng chính sách thuế với hộ doanh thu nhỏ thì sẽ đảm bảo thuận lợi cho cơ quan thuế, hộ kinh doanh, không thất thu ngân sách" - Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc nói và lưu ý với hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỉ đồng/năm, có địa điểm kinh doanh cố định thì cần thu theo hóa đơn để minh bạch, chống thất thu.

Về các chính sách thuế, đặc biệt là thuế suất của Việt Nam, Phó Thủ tướng khẳng định thuế suất của Việt Nam hiện thấp hơn so với bình quân chung của thế giới.

Chẳng hạn, thuế VAT hiện là 10% và năm năm qua giảm 2% với một số hàng hóa, dịch vụ về còn 8%. Trong khi đó, thuế này tại nhiều quốc gia 17-27%. Hay Việt Nam áp thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 20%. Loại thuế này tại một số nước trong khu vực châu Á là 20-30%, thậm chí 20-35%.

Phó Thủ tướng cho biết hiện nay đất nước đang và sẽ xây dựng những công trình thế kỷ, như đường sắt cao tốc, sân bay long thành, đường sắt cao tốc Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng… Nguồn vốn cho các công trình này là rất lớn trong bối cảnh ngân sách còn nhiều hạn chế.

“Vì vậy, tinh thần chung trong điều hành các chính sách tài khóa – tài chính là phải tiết kiệm. Trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, việc tiết kiệm này là để dành nguồn lực cho đầu tư phát triển và bảo đảm an sinh xã hội” - Phó Thủ tướng khẳng định.

Theo Phó Thủ tướng, các chính sách tài chính – tài khóa hiện nay đều hướng đến “khoan thư sức dân” và công khai minh bạch. Các chính sách từ miễn, giãn, hoãn các khoản thuế, phí đến cá khoản thu, chi… đều được áp dụng công nghệ để bảo đảm minh bạch.

Việc minh bạch này là đề ngày càng tăng cuờng ngân sách nhà nước để ngân sách nhà nước thực sự phục vụ phát triển quốc gia, bảo đảm an sinh xã hội

19/06/2025 14:36

Đào tạo lao động phải là một điều kiện khi thu hút FDI

“Vậy trong chính sách thu hút FDI này, chúng ta sẽ giải quyết vấn đề mâu thuẫn này như thế nào, để vừa thu hút được đầu tư và vừa đảm bảo được an sinh xã hội?” - ĐB hỏi.

ĐB Nguyễn Công Long (Đồng Nai). Ảnh: QH

Trả lời, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho rằng bên cạnh việc doanh nghiệp FDI đóng góp rất lớn cho tăng trưởng kinh tế, xuất nhập khẩu, thu ngân sách, tạo việc làm, trong khu vực FDI cũng có những doanh nghiệp có vấn đề trong việc tuyển dụng, sử dụng lao động.

Theo Bộ trưởng Tài chính, khu vực doanh nghiệp FDI đang thu hút 5,1 triệu lao động, chiếm 10% lực lượng lao động. Lực lượng lao động của chúng ta là 54 triệu, lao động trong khu vực FDI chiếm 20% lao động làm công ăn lương.

Thống kê cho thấy 57% doanh nghiệp FDI thực hiện các chương trình đào tạo cho lao động. Mức lương khu vực FDI cao hơn nhà nước, ngoài nhà nước. Như vậy, còn 43% chưa có các chương trình đào tạo cho người lao động.

Nói về các giải pháp cải thiện cả về chất và lượng lao động khu vực FDI, Bộ trưởng Thắng cho rằng cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp lý, tạo cơ sở chính sách hoàn chỉnh. Nói cách khác vấn đề đào tạo lao động phải được đưa vào là một điều kiện khi thu hút các doanh nghiệp FDI.

Cạnh đó, cần ưu tiên đối tác đầu tư vào một số ngành sản phẩm công nghệ cao, tạo ra giá trị lớn, bảo vệ tốt hơn các nhóm lao động đặc biệt, yếu thế; xây dựng chính sách hỗ trợ lao động; định hướng rõ định hướng chiến lược và ưu tiên ngành nghề cần phát triển.

19/06/2025 14:47

ĐB Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) hỏi cơ sở thực tiễn nào và những nhiệm vụ cụ thể nào để đội ngũ doanh nhân được tham gia vào quản trị quốc gia một cách thực chất.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết thời kỳ đổi mới và hội nhập, đội ngũ doanh nhân đã khẳng định vị thế trong nhiều lĩnh vực, đóng góp đáng kể của đất nước.

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: PHẠM THẮNG

Doanh nhân đóng vai trò quan trọng trong xây dựng các chiến lược phát triển kinh tế, thu hút đầu tư, đảm bảo an sinh xã hội. Nhiều doanh nhân xuất sắc đã được tín nhiệm, giới thiệu tham gia giữ nhiều vị trí quan trọng trong các tổ chức chính trị, cơ quan dân cử.

"Chính phủ và bộ ngành cũng tận dụng tối đa chất xám của doanh nhân tham gia vào các dự án, đề án lớn và các vấn đề nhân dân quan tâm"- ông Thắng nói.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Tài chính thừa nhận tỉ lệ doanh nhân tham gia vào hệ thống chính trị, tham gia vào các cơ quan dân cử còn hạn chế. Vì vậy, Bộ Chính trị đã có chủ trương huy động doanh nhân xuất sắc, có tâm, có tầm tham gia quản trị đất nước.

Ông Thắng sau đó nêu ba giải pháp. Trong đó, phải tạo cơ chế pháp lý thuận lợi, khuyến khích doanh nhân tham gia vị trí tư vấn, quản lý nhà nước hoặc ứng cử vào cơ quan dân cử như Quốc hội, HĐND các cấp.

Đồng thời, tạo điều kiện tối đa cho trao đổi, đối thoại thường xuyên giữa nhà nước với doanh nghiệp, huy động doanh nhân tham gia vào quá trình phản biện, xây dựng và thực thi chính sách.

Ngoài ra, doanh nhân cần tuân thủ đạo đức kinh doanh, trách nhiệm xã hội, thượng tôn pháp luật và nâng cao trình độ, uy tín để tham gia vào các vị trí trong hệ thống chính trị, cùng với nhà nước tham gia kiến tạo và phát triển đất nước.

19/06/2025 14:50

Cơ chế nào ngăn chặn quan hệ doanh nghiệp sân sau

ĐB Trần Thị Kim Nhung (Quảng Ninh). Ảnh: QH

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho rằng Đảng và Nhà nước luôn có chủ trương tạo môi trường kinh doanh thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp phát triển, đồng thời đảm bảo hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước.

“Quản lý nhà nước tốt cũng là động lực cho doanh nghiệp, doanh nhân phát triển. Ngược lại, doanh nghiệp phát triển cũng đóng góp cho công tác quản lý của nhà nước” - ông Thắng nói.

Nghị quyết 68 có chính sách đột phá, cởi trói cho phát triển doanh nghiệp, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, tăng cường kiểm tra, giám sát, đồng thời nghiêm cấm hành vi thao túng, trục lợi chính sách.

Nghị quyết cũng yêu cầu xây dựng quan hệ giữa chính quyền và doanh nghiệp đảm bảo chặt chẽ, cởi mở, chân thành. Trong đó, các cơ quan quản lý nhà nước phải chủ động, tận tụy, giải quyết vướng mắc cho doanh nghiệp.

Bộ Tài chính cũng có chủ trương xuyên suốt, nhất quán là tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp thành lập và hoạt động. Đồng thời, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước thông qua ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan nhằm tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp.

Cạnh đó, đảm bảo minh bạch quy trình, thủ tục và giảm thiểu sự can thiệp của con người vào quá trình thực hiện nhiệm vụ, tránh trục lợi, nhũng nhiễu doanh nghiệp.

Với lĩnh vực nhạy cảm, Bộ đã chỉ đạo xây dựng cơ chế kiểm soát nội bộ để kiểm soát việc lạm dụng của cán bộ, công chức trong việc thực hiện chính sách.

19/06/2025 14:57

Kết thúc phiên chất vấn Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng, còn 30 đại biểu đăng ký và chưa được trả lời chất vấn.

19/06/2025 14:59

Quốc hội bắt đầu chất vấn Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn

Báo cáo một số nội dung trước khi bước vào phiên chất vấn, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhìn nhận gần ba thập kỷ trôi qua, lời cảnh báo về dạy thêm, học thêm tràn lan vẫn giữ nguyên tính thời sự và ngày càng lan rộng dưới nhiều hình thức.

“Điều này không chỉ gây áp lực lớn lên học sinh và cha mẹ học sinh mà còn đi ngược lại tinh thần đổi mới”- theo ông Sơn.

Trong bối cảnh đó, Thông tư 29 quy định về quản lý dạy thêm, học thêm đã ra đời trên tinh thần chủ đạo là quản lý chứ không cấm.

Đáng chú ý, thông tư đã góp phần hạn chế tình trạng dạy thêm, học thêm tràn lan, không đúng quy định, các trường học tập trung nâng cao chất lượng dạy và học chương trình chính khóa, chấm dứt việc dạy thêm có thu phí trong nhà trường, tạo điều kiện cho học sinh tiếp cận tri thức mà không bị áp lực về học tập và tài chính.

“Tuy nhiên, dạy thêm, học thêm là một vấn đề phức tạp, có tác động xã hội lớn, vì vậy Thông tư 29 cũng chưa thể giải quyết được hết các vấn đề. Do vậy, cần thiết phải có những giải pháp mang tính hệ thống, đồng bộ, quyết liệt, việc triển khai thực hiện cần có lộ trình, đồng thời cần có những giải pháp mang tính hiện đại, cập nhật các tiến bộ của khoa học và công nghệ” – ông Sơn nhấn mạnh.

19/06/2025 15:35

Tỉ lệ chi ngân sách cho giáo dục giảm trong 10 năm qua

Đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đắk Nông) đặt câu hỏi: Theo báo cáo 719 của Bộ GD&ĐT thì chi ngân sách cho giáo dục đại học năm 2013 là 19.271 tỉ đồng, tương đương 0,43% GDP, 9,3% tổng chi ngân sách cho GD&ĐT.

Tuy nhiên đến 2022, mức chi này giảm xuống còn hơn 10.000 tỉ, chiếm 0,11% GDP và 3,4% tổng chi ngân sách nhà nước cho giáo dục, đào tạo. Báo cáo cũng nêu rõ bình quân khu vực và thế giới là 18-23% trong tổng chi cho giáo dục. Như vậy sau 10 năm ngân sách cho giáo dục đại học giảm cả về giá trị tuyệt đối và tương đối, trong khi ngân sách nhà nước chi cho giáo tương đối ổn định khoảng trên 20%.

Xin bộ trưởng cho biết nguyên nhân, trách nhiệm trong việc ngân sách nhà nước giảm chi cho giáo dục đại học. Bộ trưởng có giải pháp, kiến nghị gì về thực trạng này?

Đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đắk Nông). Ảnh: PHẠM THẮNG

Trả lời câu hỏi của đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhìn nhận đây là một thực tế, nguồn chi ngân sách cho giáo dục đại học 10 năm qua có thay đổi và giảm.

Lý do, theo bộ trưởng, 10 năm qua chúng ta triển khai mạnh mẽ xu hướng tự chủ đại học. Hiện nay với mức tự chủ khác nhau, có trường tự chủ một phần, có trường tự chủ chi thường xuyên đầy đủ, có trường tự chủ chi thường xuyên và chi đầu tư…

Mỗi khi các trường được duyệt phương án tự chủ thì đó cũng đồng thời là lúc ngành tài chính cắt phần hỗ trợ cho chi thường xuyên. Vì vậy mà 10 năm qua số trường tự chủ càng tăng, mức độ tự chủ càng cao, phần hỗ trợ từ kinh phí nhà nước cũng giảm dần.

Điều này cũng dẫn đến một số khó khăn cho các trường có nguồn lực phát triển chất lượng đào tạo, đầu tư cho đội ngũ giảng viên… Đảng và nhà nước cũng thấy rằng việc các trường tự chủ như vậy cũng có một số bất cập.

Trong các chỉ đạo gần đây Bộ GD&DT cùng Bộ Tài Chính đã phối hợp, điều chỉnh yếu tố tài chính trong tự chủ của đại học để các trường có sự tự chủ cao nhưng vẫn có hỗ trợ của nhà nước.

Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn. Ảnh: PHẠM THẮNG

Chưa thỏa mãn với câu trả lời, đại biểu Nguyễn Trường Giang đã giơ biển tranh luận.

“Bộ trưởng cho rằng do nhiều trường đại học tự chủ về tài chính nên ngân sách nhà nước cấp cho các trường giảm trong 10 năm qua (2013-2022)” – ông Giang nói và xin giửi câu hỏi này đến Bộ trưởng Bộ Tài chính, lãnh đạo Chính phủ.

Nêu lý do, đại biểu cho biết trong báo cáo 719 có nêu các nước ở quốc gia thu nhập trung bình thấp dành 18-23% GDP, trong khi đó năm 2013 chúng ta giành có 9,3%, đến 2022 chúng ta giảm còn 3,4% cho giáo dục, mà do tự chủ về tài chính.

Theo ông Giang, việc cắt giảm này rất cơ học. Ví dụ năm 2022 tổng chi ngân sách nhà nước là hơn 1.784.600 tỉ, nếu tính 20% cho giáo dục là khoảng hơn 356.000 tỉ. Nếu chúng ta chỉ giành 10% thì đã đạt tới 35.000 tỉ chứ không phải hơn 10.000 tỉ như báo cáo của Bộ GD&DT.

Đại biểu bày tỏ đồng tình với trong báo cáo 719, đặt ra vấn đề tự chủ về tổ chức, đào tạo, học thuật và tài chính chỉ là một phần trong vấn đề tự chủ. Báo cáo 719 cũng nhận định nhận thức về tự chủ đại học chưa đúng.

“Để thực hiện Nghị quyết 59 của Bộ Chính trị về vấn đề hội nhập trong tình hình mới, chúng ta cần có nhận thức rất đúng về vấn đề cấp kinh phí cho giáo dục đại học” – đại biểu Nguyễn Trường Giang đề nghị.

19/06/2025 15:41

Cả nước chỉ có 9.000 sinh viên về tâm lý học nhưng nhu cầu tới 52.000 người

Đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh (Quảng Nam) cho hay tình trạng học sinh bị ảnh hưởng tâm lý hiện nay rất lớn. Vậy bộ trưởng có trách nhiệm gì trong bố trí cán bộ tâm lý học đường giai đoạn 2025 -2030 để đảm bảo các cấp học có cán bộ giáo dục tâm lý can thiệt sớm, hỗ trợ cho học sinh.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng chuyên gia tâm lý hỗ trợ cho học sinh là rất cần thiết bởi xã hội hiện đại xuất hiện nhiều vấn đề với cả học sinh và giáo viên.

Bộ GD&ĐT xác định mỗi trường học sẽ có một vị trí việc làm là nhân viên tư vấn tâm lý. Tuy nhiên, cả nước hiện có khoảng 52.000 trường học, do vậy để đảm bảo mục tiêu này cũng là cả vấn đề và không thể trong ngày một ngày hai.

Đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh (Quảng Nam) chất vấn Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn. Ảnh: PHẠM THẮNG

Theo ông, với các trường phổ thông, số nhân viên tâm lý trường học hiện chỉ chiếm 5% - là con số rất nhỏ.

"Thực tế hiện nay quy mô đào tạo ngành tâm lý học trong các trường sư phạm và xã hội nhân văn chỉ có khoảng 9.000 người đang học, so với con số 52.000 trường học là con số nhỏ" - bộ trưởng Sơn nói.

Vì vậy, cần tính đến giải pháp có đội ngũ kiêm nhiệm để cùng chia sẻ công việc, coi công tác hỗ trợ tâm lý là việc của tất cả giáo viên, đồng thời cũng cần sự chia sẻ của cả gia đình và các tổ chức xã hội mới có thể đảm bảo được.

19/06/2025 15:56

Văn bản tốt nhưng thực hiện chưa tốt... thì hiệu quả cũng chưa như mong muốn

Tại phiên chất vấn, ĐB Nguyễn Thị Lệ Thủy (Bến Tre) đánh giá Thông tư 29 về dạy thêm, học thêm chưa hiệu quả, vẫn còn khoảng cách giữa chính sách và thực tiễn. Điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến nhà trường, giáo viên, phụ huynh, học sinh.

“Nguyên nhân do đâu, có phải do cách thức tiếp cận xây dựng văn bản quản lý dạy thêm, học thêm còn bất cập? Giải pháp căn cơ để quản lý dạy thêm, học thêm thời gian tới?” – nữ ĐB hỏi.

ĐB Nguyễn Thị Lệ Thủy (Bến Tre). Ảnh: PHẠM THẮNG

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng để một chính sách của một ngành có thể thực hiện hiệu quả, khi ban hành không chỉ là câu chuyện câu chữ trong một văn bản mà cần sự thực hiện từ trung ương xuống địa phương, tỉnh, xã.

“Văn bản tốt nhưng các cấp không thực hiện đúng chức trách thì hiệu quả cũng không như mong muốn” – theo ông Sơn.

Theo bộ trưởng, Thông tư 29 đề cập đến trách nhiệm của giáo viên, các đối tượng có liên quan. Quá trình thực hiện, nhiều địa phương tích cực vào cuộc, tổ chức triển khai, kiểm tra.

Bộ đã đi kiểm tra thấy nhiều nơi thực hiện tốt, có ảnh hưởng nên nếu nói một cách phổ quát rằng thông tư đó không được thực hiện tốt là oan cho một số tỉnh, thành. Do vậy, ông mong các địa phương, các cấp chính quyền cùng vào cuộc với Bộ GD&ĐT

“Chính sách bắt đầu áp dụng từ 14-2-2025, thời gian chưa nhiều, chúng ta đánh giá hiệu quả của nó như vậy tôi e rằng hơi sớm” – ông Sơn bày tỏ.

19/06/2025 16:03

Đại học ngoài công lập cũng có ba bảy đường

ĐB Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nêu vấn đề hàng năm, các trường đại học, nhất là trường ngoài công lập đua nhau tăng chỉ tiêu tuyển sinh để có nguồn thu cho nhà trường mà chưa chú trọng đến chất lượng đào tạo. Do vậy, nhiều sinh viên ra trường không xin được việc làm.

“Đâu là nguyên nhân, giải pháp khắc phục sắp tới ra sao để chất lượng giáo dục của chúng ta được nâng lên, khi sinh viên ra trường có việc làm ổn định” - ĐB hỏi.

ĐB Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp). Ảnh: PHẠM THẮNG

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn hỏi đại biểu số liệu này trích dẫn từ đâu, khi nêu một số trường đại học tuyển sinh ồ ạt, vơ vét chỉ tiêu?

“Khi chúng ta đưa các số liệu như vậy, cần phải nói ai thống kê, nguồn nào, nếu không các trường đại học ngoài công lập rất tủi thân” - ông Sơn nhận xét các trường đại học ngoài công lập cũng có ba bảy đường, đã có trường vào top 1.000 thế giới, cũng có những trường quy mô nhỏ, có chuyện tuyển sinh ồ ạt.

“Tôi đề nghị chúng ta nêu rõ trường nào tuyển sinh nhiều, trường nào tuyển sinh vượt”- ông nói và cho biết năm trước, thực hiện quản lý nhà nước về lĩnh vực, Bộ GD&ĐT đã xử phạt hành chính với một số trường tuyển sinh vượt chỉ tiêu.

Ông Sơn cho hay khái niệm chỉ tiêu với các trường hiện nay được tính theo năng lực đào tạo của cơ sở giáo dục. Nếu tuyển sinh vượt quá năng lực đào tạo, chế tài sẽ nặng hơn đối với các trường vượt chỉ tiêu công bố nhưng nằm trong phạm vi của khả năng đào tạo.

Theo ông Sơn, chúng ta không cổ vũ việc các trường chạy theo số lượng, đồng thời phải tăng cường và đẩy mạnh quản lý chất lượng đối với các trường công và trường tư.

“Cần tạo điều kiện cho các trường ngoài công lập được bình đẳng phát triển nhưng đòi hỏi về chất lượng với cả hai khối công và tư phải gắt gao như nhau, để bảo đảm người học ra trường có công việc tốt” - ông Sơn nhấn mạnh.

19/06/2025 16:07

Việt Nam 100 triệu dân, gần 250 trường đại học, có nhiều không?

ĐB Triệu Thị Ngọc Diễm (Sóc Trăng) hỏi Việt Nam có hơn 100 triệu dân, với gần 250 trường đại học. Số lượng như vậy có nhiều không? Các trường tập trung ở các TP lớn, trong khi vùng ĐBSCL nhiều nơi còn khó khăn về nhân lực nhưng lại ít trường.

Đại biểu hỏi quan điểm của Bộ trưởng và hướng khắc phục thời gian tới ra sao?

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng số lượng các trường đại học nếu nói nhiều hay ít cần so sánh. Với một đất nước gần chúng ta như Hàn Quốc, dân số 50 triệu dân, số trường đại học là hơn 800. Trong khi Mỹ, một quốc gia trên 300 triệu dân, hơn 3.000 trường đại học.

“Con số đó chưa nói lên gì nhiều nhưng có một thực tế, trong số 243 trường đại học của chúng ta, nhiều trường quy mô nhỏ, thậm chí có trường quy mô rất nhỏ. Nhiều trường manh mún, phân tán” - theo ông Sơn, các trường tập trung nhiều khu vực Hà Nội, TP.HCM, Huế, Đà Nẵng.

Theo ông, với bất kỳ quốc gia nào, không bao giờ số trường đại học chia đều trên toàn lãnh thổ, việc các trường tập trung ở các TP lớn, các vùng kinh tế, thủ đô là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, ở các khu vực khác thiếu trường cũng là điều cần nhìn nhận.

Riêng đối với vùng ĐBSCL, ông Sơn cho biết mật độ các trường đại học thấp hơn các khu vực khác. Trong các nghị quyết của Trung ương cũng đã định hướng tăng cường về tiềm lực, quy mô đào tạo tại khu vực này.

“Từ năm ngoái đến năm nay, Đại học Cần Thơ đã mở hai phân hiệu tại 2 tỉnh” - ông Sơn cho biết và khẳng định việc chú ý cho vùng ĐBSCL là cần thiết. Tuy nhiên, không phải đào tạo nguồn nhân lực cứ phải có trường đại học tại chỗ.

19/06/2025 16:10

13 đại học tập trung đào tạo công nghệ bán dẫn, AI...

Đại biểu Đào Chí Nghĩa (Cần Thơ) cho biết vừa qua Chính phủ có Quyết định 374 về hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 đến 2030.

Bộ GD&ĐT cũng xác định 13 cơ sở giáo dục tập trung đào tạo cho công nghệ bán dẫn, AI, vật liệu và năng lượng mới. Tuy nhiên trong các lĩnh vực trên cần tập trung đầu tư mạnh về cơ sở vật chất và giảng viên giỏi. Vậy giải pháp của Bộ như thế nào?

Đại biểu Đào Chí Nghĩa (Cần Thơ). Ảnh: QH

Về vấn đề này, tư lệnh ngành giáo dục nói để có thể phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực khoa học, công nghệ mũi nhọn, công nghệ cao…, Bộ GD&ĐT trong những năm qua luôn chú ý đưa ra các giải pháp để thực hiện nhiệm vụ được giao.

“Đây là việc cả khối các trường đại học công lập và ngoài công lập phải cùng chia sẻ, tham gia nhiệm vụ này” – theo ông Sơn

Đối với các trường công lập, bộ đã tham mưu Chính phủ ban hành Kế hoạch 1002 với nhiều giải pháp được đưa ra, trong đó có đầu tư về trang thiết bị, thu hút nguồn nhân lực.

Ngoài ra, các trường cũng chủ động liên kết quốc tế, điều chỉnh chương trình đào tạo, tuyển sinh đảm bảo chất lượng…

13 trường đại học cũng đã chuẩn bị xây dựng chương trình, đội ngũ để đào tạo các lĩnh vực được giao để phục vụ nhu cầu phát triển của đất nước giai đoạn tới.

Nói câu hỏi của đại biểu rộng, bộ trưởng GD&ĐT cho biết trong quá trình giải đáp các câu hỏi khác ông sẽ từng bước làm rõ hơn.

19/06/2025 16:28

Vì sao vẫn tồn tại dạy thêm, học thêm?

Đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga (Quảng Bình) nêu thực trạng dạy thêm, học thêm tràn lan đang gây áp lực cho học sinh, ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường học đường và đi ngược với tinh thần đổi mới giáo dục.

Bà đánh giá cao việc Bộ GD&ĐT ban hành Thông tư 29 về dạy thêm, học thêm để chấn chỉnh tình trạng này. Tuy nhiên, thông tư này chưa phải là giải pháp hoàn hảo, đặc biệt trong môi trường học đường áp lực về thành tích thi cử, kỳ vọng xã hội lớn.

Theo bà Nga, đây là nguyên nhân cốt lõi của hiện tượng dạy thêm, học thêm và đặt câu hỏi với bộ trưởng về giải pháp căn cơ giải quyết tình trạng này.

Đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga (Quảng Bình). Ảnh: PHẠM THẮNG

Bộ trưởng Kim Sơn nói sở dĩ cần dạy thêm, học thêm là vì chưa đủ. Chưa đủ nên mới phải "thêm".

Đầu tiên, theo Bộ trưởng Sơn, lương của giáo viên chưa đủ để sống. Ngoài ra, trường lớp chưa đủ để học sinh không phải cạnh tranh, đặc biệt là tại TP lớn, khu đô thị, đông dân cư. Do đó, kỳ thi THPT căng thẳng hơn cả thi đại học.

Ngoài ra, phụ huynh cũng chưa đủ niềm tin, chưa thỏa mãn khi con em mình thành tích không chưa tốt.

Về phía nhà trường, hiệu trưởng, người đứng đầu các trường đại học, giáo viên cũng chưa hoàn thành trách nhiệm chương trình chính.

"Ở góc độ nào đó, sự đổi mới của giáo dục phải làm nhiều việc mới có thể đáp ứng. Còn nhiều cái 'chưa' khiến vẫn phải dạy thêm, học thêm" - ông Sơn nói và nhấn mạnh công tác quản lý, cơ chế điều hành cũng chưa đủ.

Bộ trưởng Sơn cho rằng nguyên nhân cốt lõi của vấn đề này là việc chuyển từ giáo dục tiếp cận trang bị kiến thức sang tiếp cận phát triển năng lực của trẻ. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đi theo hướng này và đã làm được nhiều việc song còn thiếu nhiều điều kiện để triển khai. Do đó, chúng ta cần giải pháp tổng thể mới có thể khắc phục việc này một sớm một chiều.

19/06/2025 16:54

Cần phải làm một cuộc cách mạng...

ĐB Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận) cho biết Nghị quyết 57 của Trung ương đặt ra những yêu cầu lớn về phát triển khoa học công nghệ, Bộ trưởng có đánh giá tiềm lực của trường đại học hiện nay, có gánh vác được sứ mệnh không?

ĐB Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận). Ảnh: PHẠM THẮNG

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói một vài lời mà đánh giá hết tiềm lực khoa học của các trường đại học thì thật sự khó. Chúng ta cần nhìn vào tiềm lực con người, các chuyên gia, nhà khoa học của một trường đại học để đánh giá; rồi những truyền thống, sản phẩm khoa học, công nghệ được tạo ra, chuyển giao, thương mại hóa; hạ tầng phòng thí nghiệm, trang thiết bị…

Theo ông, nếu chỉ nhìn thuần túy từ cơ sở vật chất, phòng thí nghiệm, phòng thực hành thì nói chung chúng ta là lạc hậu, yếu, nhỏ.

"Đây là bức tranh có thực" - ông nói và dẫn chứng qua sơ bộ tính toán 40 trường trực thuộc Bộ thì có 840 phòng thí nghiệm, chủ yếu là nhỏ lẻ cấp bộ môn, cho sinh viên thực tập, giúp các thầy viết vài bài công bố, còn để tạo ra những phát minh thì rất ít.

Chúng ta hiện có khoảng 15 phòng thí nghiệm trọng điểm cấp quốc gia, trong đó ĐH Bách khoa có một phòng có tiềm lực khoa học tốt, làm ra sản phẩm nhưng số lượng rất ít.

Vừa qua Bộ có lập 16 phòng thí nghiệm mới nhưng quy mô đều nhỏ 20-30 tỉ đồng. Nói chung các phòng thí nghiệm của ta quy mô nhỏ, trang bị qua nhiều thập kỷ, giai đoạn khác nhau, nguồn gốc xuất xử khác nhau, thiếu tính kết nối…

"Cần phải làm một cuộc cách mạng để thay đổi thì các trường thì mới có thể gánh vác được sứ mệnh phát triển khoa học công nghệ trong thời gian tới" - Bộ trưởng GD&ĐT nhấn mạnh.

19/06/2025 17:16

Nếu không thay đổi chứng ta sẽ đứng trước sự thất bại!

ĐB Nguyễn Văn Huy (Thái Bình) cho rằng nếu thực sự làm tốt công tác quản lý chuyên môn, bảo đảm chất lượng giờ học chính khóa trên lớp sẽ cơ bản khắc phục được tình trạng dạy thêm, học thêm tràn lan hiện nay.

Nếu đã làm tốt công tác này mà việc dạy thêm, học thêm vẫn khá phổ biến như báo cáo của Bộ thì cần rà soát đánh giá lại chương trình giáo dục, phải chăng lượng kiến thức quá nặng, cùng với đó là cách thức kiểm tra, đánh giá, thi cử.

“Quan điểm của Bộ trưởng, giải pháp để công tác quản lý chuyên môn thực chất, bảo đảm chất lượng các giờ học chính khóa trên lớp theo yêu cầu đề ra?” - ĐB hỏi.

ĐB Nguyễn Văn Huy (Thái Bình). Ảnh: PHẠM THẮNG

Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cho rằng nếu xét từ góc độ chuyên môn, việc dạy thêm, học thêm là một khâu, một phần trong hệ thống mang tính tổng thể của giáo dục tiếp cận trang bị kiến thức.

Giáo dục trang bị kiến thức là sách giáo khoa đóng gói kiến thức để chuyển giao; thầy cô là người truyền thụ kiến thức; thi cử kiểm tra kiến thức. Đi cùng với đó là luyện thi, là bài mẫu, văn mẫu, toán mẫu...

“Dạy thêm, học thêm là một khâu trong chuỗi hệ thống trang bị kiến thức” - ông Sơn nói và cho rằng nếu chúng ta cứ tiếp tục theo đuổi trang bị kiến thức, khi đứng trước một thời đại kiến thức bùng nổ thì việc theo đuổi trang bị kiến thức như vậy, giáo dục sẽ không đổi mới được, sẽ đứng trước sự thất bại.

“Việc dạy thêm, học thêm là khâu níu kéo, làm cho trang bị kiến thức theo lối cũ được bảo lưu và cản trở sự đổi mới” - vẫn lời ông Sơn.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng Thông tư 29 không chỉ giải quyết một vấn đề xã hội mà là một phần của công cuộc đổi mới, làm trường học thay đổi, để mở đường cho một hệ thống mới của giáo dục phát triển năng lực của trẻ em.

Theo ông, với dạy học phát triển năng lực của trẻ em, sách giáo khoa cũng là tài liệu, thầy cô chuyển sang là người dẫn dắt, người chỉ hướng, người hỗ trợ.

Bộ trưởng đặt vấn đề khi đó, trong các lớp học thêm, thầy cô có phải làm nhiệm vụ của người dẫn đường, chỉ dắt, hỗ trợ hay không? Hay lại làm tiếp một việc lẽ ra phải thực hiện ngay trong chương trình chính khóa và phải làm hết trách nhiệm của mình.

Cách tiếp cận mới là phải dùng trang thiết bị, phải cách tiếp cận STEM giải quyết các vấn đề của thực tế mà trẻ em phải đối mặt. Đó là năng lực tự học, tự mở rộng kiến thức cho mình để ứng phó với thời đại bùng nổ về trí thức.

Những tổ, đội, nhóm, lớp dạy thêm có thể đem lại sự củng cố kiến thức cho các em, điều này không phải là không có ý nghĩa nhưng nó đem lại rất ít giá trị cho sự phát triển con người.

“Nếu chúng ta nhìn chuyện dạy thêm, học thêm từ những góc độ hệ lụy một cách sâu xa, chúng ta sẽ thấy rằng cần phải quyết liệt với công việc này như thế nào” - ông Sơn nói.

Ông đặt vấn đề khi chương trình giáo dục mới cần giáo viên phải chấm bài, cần phải nhận xét học sinh, cần phải đánh giá, chuẩn bị, cập nhật những phương pháp mới, nếu giáo viên cứ mải miết dạy thêm thì sẽ ra sao đây?

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn. Ảnh: PHẠM THẮNG

Để giải quyết căn cơ vấn đề, Bộ trưởng Sơn cho rằng cần các giải pháp rất tổng thể. Trong đó, hoàn thành thật tốt chương trình chính khóa là một câu chuyện rất cốt lõi.

“Giáo viên phải hoàn thành hết trách nhiệm công vụ của mình ngay trong giờ chính với các phương pháp và yêu cầu mới. Đấy là câu chuyện rất quan trọng của đổi mới đối với giáo dục, trách nhiệm của giáo viên” - ông nhấn mạnh.

Với câu hỏi của đại biểu rằng chương trình học có phải quá tải không và vấn đề thi cử, ông Sơn cho rằng chương trình 2018 được thiết kế so với chương trình 2006 đã có sự thay đổi rất lớn. Theo đó, chương trình đã được giảm tải khá là nhiều.

“Nếu bây giờ chúng ta hỏi rằng có quá tải hay không thì chúng ta phải so sánh với chương trình giáo dục phổ thông mà các nước khác đang vận hành” - theo ông Sơn.

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cho rằng với nhóm môn Toán, các môn về khoa học tự nhiên, so với các nước Đông Nam Á, chương trình của chúng ta không phải nặng hơn, thậm chí không nặng bằng một vài các quốc gia khác ở châu Á.

Dù vậy, ông Sơn thừa nhận bên trong chương trình ấy có những nội dung cần phải điều chỉnh. Chẳng hạn, một số nội dung tính thực tiễn, tính ứng dụng, yếu tố phát triển con người ít thì cương quyết bỏ ra, để giảm chuyện “học vô sở dụng, dụng vô sở học”.

“Chương trình phải tăng tính thực học. Còn đối với việc chuẩn bị nhân lực trong một thời đại công nghệ kỹ thuật đòi hỏi cao, thời đại của AI, nếu chương trình chúng ta chỉ muốn học sinh học nhẹ, chơi nhiều nhưng lại trở thành những con người vĩ đại thì chuyện đấy sẽ rất khó khăn” - Bộ trưởng khẳng định.

Các đại biểu tại phiên thảo luận chiều 19-6. Ảnh: QH

Về vấn đề thi cử, Bộ trưởng Sơn nói những năm qua, Bộ đang điều chỉnh thiết kế kỳ thi theo hướng đây là kỳ thi đánh giá năng lực cho phù hợp với chương trình giáo dục phổ không 2018; giảm những loại bài có tính chất là đánh đố - những bài mà có tính chất toán mẹo.

“Chính bài tập đánh đố và toán mẹo là những thứ khiến cho học sinh phải vật vã trong các lò luyện thi. Việc ra đề đang dần dần điều chỉnh, để hướng việc thi đến đánh giá năng lực, khả năng tư duy của học sinh” - vẫn lời ông Sơn.

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng, quá trình này phải điều chỉnh từng bước cho phù hợp với việc học của học sinh. “Giáo dục chắc chắn cần một quá trình chứ không phải chỉ một sớm, một chiều, thay đổi quá bất ngờ sẽ là không phù hợp với việc điều chỉnh đối với giáo dục và đào tạo” - ông Sơn kết luận.

19/06/2025 17:20

Sáng mai (20-6), phiên chất vấn và trả lời chất vấn về nhóm lĩnh vực giáo dục và đào tạo sẽ tiếp tục.

NHÓM PHÓNG VIÊN

Nguồn PLO : https://plo.vn/bo-truong-nguyen-kim-son-day-them-hoc-them-la-khau-niu-keo-lam-can-tro-su-doi-moi-post856048.html