Các định hướng chiến lược này được Bộ trưởng đưa ra tại Sự kiện “Xuất nhập khẩu Việt Nam: Tôn vinh - Công bố - Kết nối - Hợp tác” do Bộ Công Thương (Cục Xuất nhập khẩu) tổ chức chiều 1/8, tại Hà Nội.
Xuất nhập khẩu là động lực quan trọng
Phát biểu tại sự kiện, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nêu rõ, những năm qua, nước ta phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức. Cạnh tranh chiến lược và xung đột thương mại giữa các nước lớn ngày càng gay gắt, làm rạn nứt, đứt gãy các chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu. Xu hướng gia tăng bảo hộ mậu dịch của nhiều nền kinh tế, cùng với việc đặt ra các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật liên quan đến khí hậu/môi trường mà bản chất là dựng lên các “hàng rào phi quan thuế” đối với hàng hóa nhập khẩu đã tác động trực tiếp, bất lợi tới hầu hết các quốc gia, nhất là các nước có độ mở kinh tế lớn như nước ta.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên phát biểu tại sự kiện. Ảnh: Nam Nguyễn
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, trước tình hình đó, Bộ Công Thương - dưới sự chỉ đạo thường xuyên, trực tiếp của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đã chủ động phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương, bám sát tình hình quốc tế, trong nước để có những phản ứng chính sách kịp thời, phù hợp; đồng thời, triển khai thực hiện nhiều giải pháp hữu hiệu nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp và hiệp hội, ngành hàng phát triển sản xuất kinh doanh, thúc đẩy xuất khẩu.
Cụ thể, tổ chức nhiều hoạt động kết nối cung cầu giữa các doanh nghiệp sản xuất Việt Nam với các nhà cung cấp nước ngoài thông qua các kênh xúc tiến thương mại và hệ thống Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài. Bên cạnh đó, tăng cường hỗ trợ, cung cấp thông tin ở từng thị trường xuất khẩu và tập trung tháo gỡ rào cản để giúp các doanh nghiệp duy trì thị trường truyền thống cũng như thâm nhập, khai thác các thị trường mới. Đồng thời, triển khai nhiều hoạt động kết nối tiêu thụ sản phẩm; đặc biệt đã tổ chức nhiều sự kiện với sự chủ trì của Thủ tướng Chính phủ để làm việc với hệ thống cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, các tổ chức quốc tế, hiệp hội, ngành hàng và các doanh nghiệp lớn nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, tiêu dùng trong nước và mở rộng thị trường xuất khẩu.
“Với sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng hướng, đồng bộ, quyết liệt của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước; sự vào cuộc kịp thời, hiệu quả của các Bộ, ngành, địa phương, cùng với những nỗ lực vượt bậc của cộng đồng doanh nghiệp và người dân, kinh tế - xã hội của nước ta tiếp tục khởi sắc, đạt được những kết quả quan trọng, tích cực và tương đối toàn diện trên các lĩnh vực. Trong đó, nổi bật là kim ngạch xuất nhập khẩu tăng trưởng mạnh mẽ, liên tục đạt các kỷ lục mới và là một trong các động lực quan trọng của tăng trưởng kinh tế đất nước” – Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định.
Bộ trưởng ghi nhận, trong những thành tựu nổi bật đó, có sự đóng góp rất quan trọng của công tác thông tin, báo cáo phục vụ sự chỉ đạo, điều hành của các cấp lãnh đạo, trong đó Báo cáo Xuất nhập khẩu Việt Nam là một ví dụ điển hình. Đây là ấn phẩm thường niên ghi nhận, đánh giá chính thức của cơ quan quản lý trong lĩnh vực xuất nhập khẩu về những hoạt động của ngành Công Thương và các đơn vị liên quan. Báo cáo đã phản ánh trung thực, khách quan những kết quả đạt được, cập nhật những thay đổi của pháp luật trong nước và những quy định, rào cản thương mại mới của các nước liên quan.
Qua 8 năm phát hành, Báo cáo Xuất nhập khẩu Việt Nam đã được đông đảo độc giả từ các cơ quan quản lý, viện nghiên cứu và các cơ sở đào tạo, hiệp hội, ngành hàng cũng như cộng đồng doanh nghiệp đón nhận và đánh giá cao.
"Tiếp nối sự thành công của các ấn phẩm trước, năm nay, chúng ta sẽ tiếp tục đón nhận sự ra mắt của Báo cáo Xuất nhập khẩu Việt Nam năm 2024. Hy vọng ấn phẩm này sẽ là cẩm nang quan trọng, giúp cho cơ quan quản lý nhà nước các cấp, các viện nghiên cứu, cơ sở đào tạo, hiệp hội, ngành hàng và cộng đồng doanh nghiệp những thông tin hữu ích, phục vụ công tác nghiên cứu, chỉ đạo, điều hành và tiếp cận, khai thác cơ hội xuất khẩu sang các thị trường còn nhiều tiềm năng, thúc đẩy xuất khẩu bền vững" - Bộ trưởng kỳ vọng.
Đóng góp vào thành tích của hoạt động xuất nhập khẩu Việt Nam thời gian qua, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng ghi nhận, biểu dương những đóng góp to lớn của khu vực doanh nghiệp ngoài Nhà nước trong lĩnh vực xuất nhập khẩu. Bởi lẽ trong những giai đoạn khó khăn nhất của thương mại toàn cầu do tác động của dịch bệnh, thiên tai, hay cạnh tranh chiến lược, xung đột thương mại ngày càng gay gắt giữa các nước lớn; song, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam luôn nỗ lực, linh hoạt, đổi mới hoạt động sản xuất, tìm kiếm thị trường, cơ hội kinh doanh để đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa. Từ đó, củng cố, khẳng định vị thế và thương hiệu hàng hóa xuất khẩu Việt Nam trên trường quốc tế. Vì vậy, việc tôn vinh các doanh nghiệp Việt Nam có thành tích tốt trong công tác xuất nhập khẩu trong sự kiện có ý nghĩa quan trọng, khẳng định sự ghi nhận của Bộ Công Thương đối với những đóng góp xứng đáng của các doanh nghiệp vào sự phát triển chung của ngành và đất nước. Thông qua đó tạo hiệu ứng lan tỏa, tiếp thêm động lực để cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam nỗ lực hơn nữa trong sản xuất, kinh doanh, sẵn sàng vươn ra biển lớn.
Đại diện lãnh đạo các đơn vị của Bộ Công Thương tham dự chương trình. Ảnh: Nam Nguyễn
Hành trình ra biển lớn và kỳ vọng vào bệ đỡ chính sách
Tuy nhiên, để vượt qua các khó khăn, thách thức, tiếp tục đẩy mạnh xuất nhập khẩu, góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế từ 8,3 đến 8,5% trong năm 2025 và mức 2 con số trong những năm tới, đồng thời để xuất khẩu tiếp tục giữ vững vai trò là động lực then chốt của tăng trưởng kinh tế, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã nhấn mạnh ba định hướng chiến lược cần được triển khai đồng bộ.
Đông đảo doanh nghiệp xuất nhập khẩu tham gia chương trình. Ảnh: Nam Nguyễn
Thứ nhất, đối với các đơn vị chức năng thuộc Bộ tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao chất lượng việc tham mưu, đề xuất để hoàn thiện cơ chế, chính sách, nhất là các nghị định, thông tư nội luật hóa các cam kết quốc tế theo các Hiệp định FTA mà nước ta là thành viên. Thực hiện tốt việc kết nối giúp các doanh nghiệp trong nước tham gia vào chuỗi sản xuất, cung ứng của các doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp lớn toàn cầu, tạo thị trường cho các ngành công nghiệp phát triển. Đẩy mạnh công tác thông tin thị trường, kịp thời cung cấp các thông tin về nhu cầu thị trường (nhất là các thị trường mới, thị trường còn tiềm năng), các quy định, chính sách mới của các thị trường sở tại và tư vấn chính sách cho các doanh nghiệp, hiệp hội, ngành hàng xuất nhập khẩu.
Tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả các hoạt động xúc tiến thương mại; đẩy mạnh phát triển thương mại điện tử, đặc biệt thương mại điện tử xuyên biên giới, thúc đẩy phát triển các chuỗi cung ứng, lưu thông hàng hóa. Chủ động phối hợp, hướng dẫn, hỗ trợ các doanh nghiệp, hiệp hội, ngành hàng khai thác hiệu quả các FTA mà nước ta là thành viên; đồng thời, tham mưu đẩy nhanh tiến độ đàm phán nâng cấp các FTA hiện có và ký kết các FTA mới với các đối tác tiềm năng nhằm đa dạng hóa sản phẩm, chuỗi cung ứng và thị trường xuất khẩu. Nâng cao năng lực công tác phòng vệ thương mại, tăng cường cơ chế cảnh báo sớm về nguy cơ các vụ kiện ở thị trường ngoài nước; hướng dẫn các doanh nghiệp, hiệp hội cách thức ứng phó kịp thời, hiệu quả với các vụ kiện thương mại, bảo vệ lợi ích chính đáng của doanh nghiệp Việt trong thương mại quốc tế.
Thứ hai, đề nghị các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục quan tâm, phối hợp tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi, thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu của các doanh nghiệp; tích cực đàm phán để mở cửa thêm thị trường xuất khẩu cho hàng hóa của Việt Nam, nhất là cho các mặt hàng nông, thủy sản. Đồng thời, chú trọng thực hiện giải pháp, chính sách hướng tín dụng vào sản xuất kinh doanh, ưu tiên lĩnh vực xuất nhập khẩu, tạo thuận lợi hơn nữa cho doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng để phục vụ sản xuất và xuất khẩu.
Thứ ba, đề nghị các doanh nghiệp xuất nhập khẩu, hiệp hội, ngành hàng: Tăng cường bám sát thị trường, phản ứng linh hoạt với thị trường để tổ chức kế hoạch sản xuất, xuất nhập khẩu phù hợp, hiệu quả. Đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu chính ngạch gắn với xây dựng thương hiệu sản phẩm. Chủ động phối hợp với các đơn vị của các Bộ, ngành liên quan để kịp thời tiếp nhận các thông tin về nhu cầu, quy định, chính sách mới của các thị trường ngoài nước cho doanh nghiệp hội viên. Song song đó, tăng cường tổ chức các khóa đào tạo về kỹ năng thâm nhập vào các thị trường mục tiêu; đồng thời, tích cực tham gia phản biện chính sách, góp ý với các Bộ, ngành liên quan trong xây dựng cơ chế, chính sách xuất nhập khẩu và đàm phán các FTA.
Chương trình Xuất Nhập khẩu Việt Nam với chủ đề "Tôn vinh - Công bố - Kết nối - Hợp tác" không chỉ là dịp tổng kết những kết quả nổi bật trong hành trình hội nhập, mà còn là điểm xuất phát cho một chặng đường mới. Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới nhiều biến động, mỗi container hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam không chỉ mang theo giá trị thương mại, mà còn hàm chứa bản sắc, uy tín và khát vọng vươn ra toàn cầu của một quốc gia đang chuyển mình mạnh mẽ, tự tin bước vào kỷ nguyên hội nhập sâu rộng.
Nhóm PV