Ngày 9/10, tại Bộ Công Thương, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về hội nhập quốc tế, Trưởng Ban Chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế đã chủ trì phiên họp đầu tiên của Ban Chỉ đạo liên ngành kinh tế ngay sau khi được kiện toàn theo Quyết định số 1812/QĐ-TTg về kiện toàn Ban Chỉ đạo quốc gia về hội nhập quốc tế.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên-Phó Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về hội nhập quốc tế, Trưởng Ban Chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế chủ trì phiên họp. Ảnh: Bộ Công Thương
Theo Quyết định số 09/QĐ-BĐLNKT và Quyết định số 15/QĐ-BCĐLNKT, Ban Chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế gồm 15 thành viên; trong đó, Trưởng Ban là Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên; Phó Trưởng Ban là Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân giữ vai trò thường trực; 13 Ủy viên là các lãnh đạo cấp Thứ trưởng của 9 Bộ và cơ quan ngang Bộ (Ngoại giao, Công an, Tài chính, Khoa học và Công nghệ, Nông nghiệp và Môi trường, Xây dựng, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Tư pháp, Ngân hàng Nhà nước) cùng với 4 Phó Chủ tịch UBND các Thành phố (Hà Nội, Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng).
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, Trưởng Ban đã ký ban hành Quy chế làm việc của Ban Chỉ đạo tại Quyết định số 12/QĐ-BCĐLNKT và Kế hoạch công tác năm 2025-2026 của Ban Chỉ đạo tại Quyết định số 13/QĐ-BCĐLNKT ngày 30/9/2025. Theo đó, Ban Chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế sẽ họp định kỳ 3 tháng một lần và các phiên họp đột xuất khi cần thiết nhằm phát huy tối đa được sự gắn kết, tính đồng bộ và hiệu quả phối hợp giữa bộ, ngành, địa phương trong triển khai nhiệm vụ hội nhập kinh tế quốc tế.
Phát biểu khai mạc phiên họp, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, đây là phiên họp đầu tiên của Ban Chỉ đạo liên ngành kinh tế sau khi được kiện toàn theo Quyết định số 1812/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời là những bước đi quan trọng, cơ sở triển khai hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo thời gian tới.
Bộ trưởng bày tỏ tin tưởng, Ban Chỉ đạo sẽ phát huy tối đa được sự gắn kết, tính đồng bộ và hiệu quả phối hợp giữa bộ, ngành, địa phương, qua đó triển khai thắng lợi nhiệm vụ hội nhập kinh tế quốc tế, đóng góp thiết thực cho sự nghiệp phát triển nhanh và bền vững của đất nước.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên yêu cầu, mỗi thành viên Ban Chỉ đạo vừa là đầu mối, vừa là cầu nối trong lĩnh vực được phân công, từ đó tạo ra sự thống nhất trong chỉ đạo, đồng thuận trong triển khai. Đây chính là giá trị cốt lõi và cũng là ưu thế lớn nhất của cơ chế Ban Chỉ đạo liên ngành.
Bà Lê Thị Hằng, Phó Chánh Văn phòng Ban Chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế công bố Quyết định về thành viên, Quy chế hoạt động và Kế hoạch nhiệm vụ năm 2025 - 2026. Ảnh: Bộ Công Thương
Các Ủy viên Ban Chỉ đạo, các đại biểu tham dự cuộc họp đã chia sẻ thẳng thắn, đóng góp các ý kiến cụ thể, thiết thực cho thấy các bộ, ngành, địa phương đã có nhiều nỗ lực trong việc cụ thể hóa chủ trương, nghị quyết của Đảng và Chính phủ, gắn kết nhiệm vụ hội nhập kinh tế quốc tế với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của từng ngành, từng địa phương. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ trong thực thi FTA, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận thị trường, mở rộng xuất khẩu, thu hút đầu tư và thúc đẩy cải cách thể chế trong nước.
Tuy nhiên, các thành viên cũng nhận định tình hình trước mắt vẫn còn không ít khó khăn, thách thức, trong bối cảnh thế giới và khu vực đang diễn biến nhanh chóng và phức tạp. Xung đột thương mại, cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, vấn đề mới nổi như thuế quan với Hoa Kỳ, vụ kiện phòng vệ thương mại, hàng rào kỹ thuật xanh của EU, hay yêu cầu mới về phát triển bền vững… đang đặt ra cần phải xử lý cả trong ngắn và dài hạn.
Thống nhất ý kiến tại phiên họp, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhận định, sau 18 năm kể từ năm 2007 khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), nền kinh tế của Việt Nam đã rõ tên trên bản đồ thế giới. Theo đánh giá của nhiều tổ chức trên thế giới, quy mô nền kinh tế nước ta đứng thứ 32 và độ mở nền kinh tế thuộc top dẫn đầu; kim ngạch xuất nhập khẩu tăng trưởng rất nhanh qua hàng năm, tăng 47% từ 2020 đến nay. Nếu năm 2020, giá trị kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 545 tỷ USD đến năm 2025, kết quả này sẽ lập một con số kỷ lục mới khoảng 920 - 930 tỷ USD.
Từ một nền kinh tế tự cung tự cấp, Việt Nam đã vươn ra thế giới thông qua việc gia nhập WTO và ký kết các FTA....Tính đến thời điểm hiện nay, Việt Nam đã có 20 FTA được ký kết và đàm phán; trong đó, có 17 FTA đã và đang thực thi với nền kinh tế lớn trên thế giới, chiếm 90% GDP toàn cầu.
Về thu hút đầu tư vốn nước ngoài (FDI), Việt Nam là một trong số 15 nước thu hút đầu tư FDI rất thành công, nhất là trong khoảng 10 năm trở lại đây với tốc độ tăng trưởng khoảng 20 - 25 % trăm/năm. Việt Nam tiếp tục là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư nước ngoài. Về thương mại điện tử, nhất là thương mại điện tử xuyên biên giới, Việt Nam cũng có tốc độ tăng trưởng rất mạnh, khoảng 22 - 25%/năm. Hiện nay, Việt Nam là một trong 5 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử lớn nhất thế giới.
Tuy nhiên, hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam không thể chỉ đo đếm bằng sự mở cửa của nền kinh tế, bằng số lượng FTA được ký kết, hay số vốn FDI đầu tư vào Việt Nam, thậm chí không đo bằng kim ngạch xuất nhập khẩu tăng lên hàng năm mà cần phụ thuộc vào năng lực nội tại của nền kinh tế đất nước, và sự tham gia của doanh nghiệp Việt Nam trong chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu. Việt Nam đã thành công trong thu hút đầu tư, thành công trong đàm phán ký kết FTA, nhưng lợi ích Việt Nam được hưởng trong tiến trình hội nhập chưa được như kỳ vọng. Điều này đòi hỏi chúng ta phải nâng tầm quá trình hội nhập quốc tế về kinh tế.
Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Bộ Công Thương
Là một quốc gia hội nhập quốc tế sâu rộng, song với quy mô còn khiêm tốn, Việt Nam cần kiên định chủ nghĩa đa phương, dựa vào luật pháp quốc tế. Để hội nhập thành công, Đảng và Nhà nước ta đã xác định rõ chủ trương, đường lối, quan điểm và chính sách rõ ràng. Tuy nhiên, để thực hiện hiệu quả nhiệm vụ đã đề ra, đồng thời phát huy vai trò của cơ quan điều phối liên ngành, Bộ trưởng đề nghị thành viên Ban chỉ đạo liên ngành, các bộ, ngành, địa phương tổ chức triển khai đồng bộ, bảo đảm tiến độ, chất lượng nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết số 153/NQ-CP ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 59-NQ/TW của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới.
Cùng đó, tiếp tục triển khai đàm phán và thực thi hiệu quả FTA theo định hướng, giải pháp tại Quyết định số 112/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Định hướng tham gia các FTA đến năm 2030, tầm nhìn 2035. Tập trung xử lý các vấn đề tồn tại để khai thác hiệu quả 17 Hiệp định/thỏa thuận thương mại đã ký kết, tiếp tục đẩy mạnh mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu thông qua việc nghiên cứu thị trường mới, tiềm năng, còn dư địa khai thác tại Trung Đông, châu Phi, châu Mỹ Latinh....Đồng thời khởi động đàm phán Hiệp định PTA với Pakistan; tiến hành thủ tục cần thiết để tiến tới khởi động đàm phán FTA với GCC và MERCOSUR.
Ngoài ra, ưu tiên tập trung nguồn lực thực hiện nhiệm vụ tiếp tục đàm phán thương mại đối ứng với Hoa Kỳ để đạt cam kết thuận lợi nhất cho Việt Nam, hướng tới FTA toàn diện, công bằng, cân bằng và bền vững. Chú trọng việc cảnh báo, khuyến nghị tới địa phương, hiệp hội ngành hàng doanh nghiệp giải pháp ứng phó kịp thời và phù hợp với chính sách thuế quan của Hoa Kỳ. Tăng cường nắm bắt, kịp thời tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ địa phương, hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp xuất nhập khẩu với Hoa Kỳ.
Mặt khác, thúc đẩy hợp tác quốc tế trong lĩnh vực chuyển đổi năng lượng, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn, chuyển giao công nghệ, ứng dụng thành tựu khoa học, đổi mới sáng tạo để xây dựng phát triển ngành công nghiệp mang tính nền tảng. Chủ động, tích cực tham gia xây dựng quy tắc, tiêu chuẩn quốc tế về công nghệ mới đảm bảo an toàn và cùng có lợi, thúc đẩy nâng cao năng lực và chuyển giao công nghệ trong FTA mà Việt Nam là thành viên.
Đặc biệt, tăng cường nghiên cứu, dự báo và tham mưu chiến lược, chủ động theo dõi sát diễn biến kinh tế, thương mại quốc tế. Kịp thời xây dựng kịch bản, giải pháp ứng phó linh hoạt với biến động thị trường, chính sách của đối tác lớn; đồng thời nâng cao năng lực cảnh báo sớm, hỗ trợ doanh nghiệp trong xử lý các vụ việc phòng vệ thương mại, rào cản kỹ thuật, và chuyển đổi mô hình sản xuất theo hướng xanh, bền vững. Việc tuyên truyền, phổ biến kiến thức về hội nhập kinh tế quốc cần được đổi mới phương thức và triển khai mạnh mẽ trên cơ sở ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số.
Cùng đó, phát huy hơn nữa vai trò điều phối liên ngành của Ban Chỉ đạo, bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng, hiệu quả giữa các bộ, ngành, địa phương. Ban Chỉ đạo cần duy trì thường xuyên cơ chế trao đổi, tham vấn liên ngành, không chỉ trong phiên họp định kỳ, mà cả trong xử lý công việc hàng ngày để kịp thời xử lý, tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong quá trình triển khai chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên tin tưởng, sự gắn kết, tính đồng bộ và hiệu quả phối hợp giữa bộ, ngành, địa phương sẽ được phát huy tối đa, qua đó triển khai thắng lợi nhiệm vụ hội nhập kinh tế quốc tế, đóng góp thiết thực cho sự nghiệp phát triển nhanh và bền vững của đất nước.
Uyên Hương/vnanet/TTXVN