Trong năm 2024, Bộ Xây dựng phối hợp Văn phòng Chính phủ tổ chức 02 Hội nghị tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển NƠXH. (Ảnh: Chính phủ)
Tập trung hoàn thiện thể chế pháp luật
PV: Thưa Bộ trưởng, một trong những điểm sáng của ngành Xây dựng trong thời gian qua là xây dựng, hoàn thiện hệ thống thể chế pháp luật. Quan trọng hơn nữa là cụ thể hóa chính sách để áp dụng, phát huy vào thực tiễn cuộc sống. Vậy Bộ trưởng đánh giá như thế nào về những kết quả đã đạt được trong lĩnh vực này?
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị: Thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, ngay từ đầu nhiệm kỳ, Chính phủ cũng đã chỉ đạo tập trung, quyết liệt thực hiện đối với công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế, coi đây là một trong 03 đột phá chiến lược.
Triển khai chỉ đạo của Chính phủ, Ban Cán sự Đảng, thời gian qua, Lãnh đạo Bộ Xây dựng đã luôn quan tâm, chỉ đạo sát sao trong công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật ngành Xây dựng; bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, yêu cầu đổi mới và thực tiễn cuộc sống; kịp thời tổng kết những vướng mắc, bất cập từ quy định pháp luật để nghiên cứu sửa đổi, bổ sung cho phù hợp.
Từ năm 2021 đến nay, Bộ đã chủ trì soạn thảo, trình ban hành và ban hành theo thẩm quyền 81 văn bản quy phạm pháp luật, bao gồm: 03 Luật, 02 Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, 19 Nghị định, 10 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, 47 Thông tư. Trong đó, nổi bật là Luật Nhà ở năm 2023 và Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023 có hiệu lực sớm hơn 5 tháng, từ ngày 01/8/2024.
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị làm rõ một số nội dung liên quan đến công tác phát triển NƠXH tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, ngày 28/10/2024. (Ảnh: Quốc hội)
Để 2 Luật này triển khai áp dụng ngay khi có hiệu lực, Bộ Xây dựng đã trình và được Chính phủ, ban hành 5 Nghị định, Thủ tướng Chính phủ ban hành 01 Quyết định, quy định chi tiết Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản. Đồng thời, Bộ cũng đã ban hành 02 Thông tư quy định chi tiết Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản.
Các nội dung quy định tại Luật Nhà ở năm 2023, Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023 và các văn bản hướng dẫn có hiệu lực đồng thời đã kịp thời giải quyết, xử lý các vướng mắc, bất cập, tạo điều kiện thuận lợi, thông thoáng cho người dân, doanh nghiệp, phân cấp mạnh cho địa phương, qua đó thúc đẩy phát triển nhà ở, nhất là NƠXH, góp phần tăng nguồn cung, tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản.
Bộ Xây dựng chủ trì hội nghị triển khai Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 01 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030” năm 2024. (Ảnh: Hữu Mạnh)
Năm 2024, công tác hoàn thiện thể chế tiếp tục được quan tâm đặc biệt, là điểm sáng, thể hiện sự quyết tâm trong chỉ đạo, điều hành của Bộ Xây dựng. Nổi bật là Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn đã được thông qua tại Kỳ họp thứ 8 Quốc hội XV, với tỷ lệ tán thành cao, có hiệu lực từ ngày 01/7/2025; 02 dự án Luật là Luật Quản lý phát triển đô thị và Luật Cấp, thoát nước được đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025 của Quốc hội.
Hiện nay, dự án Luật Quản lý phát triển đô thị và dự án Luật Cấp, thoát nước đang được tập trung xây dựng theo đúng quy định của pháp luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đảm bảo tiến độ, chất lượng theo yêu cầu.
Song song với đó, Bộ Xây dựng đã trình và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch và kế hoạch triển khai Quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050. Đây là 1 trong 39 quy hoạch ngành quốc gia, nhằm đẩy nhanh tốc độ và nâng cao chất lượng đô thị hóa, phát triển, sắp xếp, phân bố hệ thống đô thị và nông thôn thống nhất, hiệu quả, toàn diện, có kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại phù hợp với điều kiện phát triển; có môi trường sống lành mạnh, có khả năng chống chịu, thích ứng nước biển dâng, biến đổi khí hậu, thân thiện môi trường và giảm phát thải…
Cũng trong năm 2024, Bộ đã rà soát, tham mưu cho Chính phủ ban hành Nghị định số 175/2024/NĐ-CP ngày 30/12/2024, thay thế Nghị định số 15/2021/NĐ-CP và một số Nghị định có liên quan về quản lý dự án đầu tư xây dựng để thực hiện phân cấp mạnh mẽ các thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền của Bộ quản lý công trình xây dựng chuyên ngành và của Bộ Xây dựng về cho địa phương thực hiện.
Theo những điểm mới của Nghị định, với việc phân cấp triệt để, số thủ tục hành chính từ cơ quan trung ương cơ bản đã được phân cấp cho địa phương thực hiện về thẩm định, kiểm tra công tác nghiệm thu và về cấp chứng chỉ hành nghề, chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng.
Cùng với đó, Bộ cũng đã ban hành nhiều thông tư, quy chuẩn, tiêu chuẩn, hướng dẫn kỹ thuật để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến định mức, đơn giá xây dựng cũng như xử lý tình trạng thiếu hụt vật liệu xây dựng, kiểm soát chất lượng công trình xây dựng, xử lý các vấn đề về phòng cháy chữa cháy…Qua đó, góp phần thúc đẩy tiến độ các dự án, công trình quan trọng, trọng điểm của quốc gia.
Để xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về hoạt động xây dựng tạo điều kiện cho công tác chuyển đổi số ngành Xây dựng cũng như tạo điều kiện người dân nắm bắt thông tin về hoạt động xây dựng và thuận lợi hơn khi thực hiện thủ tục hành chính, Bộ Xây dựng đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định số 111/2024/NĐ-CP ngày 06/9/2024 Quy định về hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu quốc gia về hoạt động xây dựng.
Hệ thống cơ sở dữ liệu khi hình thành sẽ cung cấp nền tảng thông tin để tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý; thúc đẩy chuyển đổi số ngành Xây dựng; đẩy mạnh cắt giảm thủ tục giấy tờ hành chính và là cơ sở thiết lập công cụ hiệu quả, ứng dụng công nghệ để quản lý, kiểm tra việc thực hiện tại địa phương.
Những kết quả tích cực trong công tác hoàn thiện thể chế pháp luật mà Bộ Xây dựng đạt được trong thời gian qua đã kịp thời thể chế hóa các chính sách, chủ trương của Đảng, góp phần hoàn thiện hành lang pháp lý trong các lĩnh vực quản lý Nhà nước ngành Xây dựng, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật; đồng thời, tháo gỡ hiệu quả các vướng mắc, bất cập, những “điểm nghẽn”, cản trở sự phát triển có nguyên nhân từ quy định pháp luật.
Những văn bản pháp luật, quy định mới ban hành đều theo hướng tăng cường phân cấp, phân quyền trong quản lý Nhà nước, tạo sự chủ động cho chính quyền địa phương; cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng minh bạch giảm chi phí, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.
Việc thực hiện Nghị định số 175/2024/NĐ-CP và Nghị định số 111/2024/NĐ-CP cùng với việc kết hợp áp dụng mô hình thông tin công trình BIM và hệ thống cơ sở dữ liệu trong quản lý hoạt động xây dựng về thẩm định, cấp giấy phép xây dựng sẽ là cơ hội để tăng tốc số hóa, chuyển đổi số trong ngành Xây dựng.
PV: Theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025 của Quốc hội, Bộ Xây dựng chủ trì soạn thảo và trình dự thảo Luật Cấp, thoát nước và Luật Quản lý phát triển đô thị, cùng với đó là xây dựng các văn bản pháp luật khác để phục vụ công tác quản lý ngành. Để bảo đảm tiến độ và chất lượng xây dựng pháp luật, Bộ Xây dựng có kế hoạch triển khai thực hiện như thế nào, thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị: Thời gian qua, thực hiện Nghị quyết 06-NQ/TW, ngày 24/01/2022, của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Bộ Xây dựng đã chủ động rà soát, đề xuất xây dựng 02 Luật mới là Luật Cấp, thoát nước và Luật Quản lý phát triển đô thị. Hiện 02 dự thảo Luật này đã được Quốc hội đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025. Theo đó, dự kiến 02 dự thảo Luật sẽ được trình Quốc hội, xem xét, cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ 09 (tháng 5/2025) và thông qua tại Kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2025).
Việc xây dựng Luật Quản lý phát triển đô thị, Luật Cấp, thoát nước là nhằm thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng tại Nghị quyết số 06-NQ/TW; đồng thời bổ sung một số công cụ quản lý, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân về vấn đề cung cấp nước sạch, thoát nước, phát triển đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, đáp ứng nhu cầu về các tiện ích đô thị.
Đến nay, công tác soạn thảo 02 dự thảo Luật này được triển khai nghiêm túc, chặt chẽ, theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đảm bảo tiến độ, chất lượng như kế hoạch đề ra. Bộ Xây dựng đã tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo, lấy ý kiến các chuyên gia, các nhà khoa học, các cơ quan quản lý Trung ương và địa phương và các đô thị lớn đóng góp cho dự thảo các Luật này.
Cũng trong năm 2025, để sớm đưa Luật Quy hoạch Đô thị nông thôn vào cuộc sống, Bộ Xây dựng sẽ tập trung soạn thảo và trình Chính phủ ban hành 02 Nghị định, trình Thủ tướng ban hành 01 Quyết định; Ban hành theo thẩm quyền 02 thông tư hướng dẫn luật, bảo đảm đồng bộ hiệu lực thi hành với Luật…
Bộ Xây dựng cũng sẽ hoàn thành dự thảo Nghị định quy định chi tiết Luật Thủ đô quy định về quản lý, sử dụng không gian ngầm; Dự thảo Nghị định về cây xanh và công viên công cộng đô thị trình Chính phủ ban hành.
Cùng với đó, Bộ sẽ rà soát các văn bản quy phạm pháp luật khác để sửa đổi, bổ sung, trình cấp có thẩm quyền ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền trong các lĩnh vực quản lý Nhà nước ngành Xây dựng; Tập trung rà soát, xây dựng quy chuẩn, tiêu chuẩn nhất là các tiêu chuẩn, quy chuẩn cốt lõi của ngành Xây dựng; Rà soát, điều chỉnh bổ sung các định mức kinh tế kỹ thuật, suất vốn đầu tư còn thiếu hoặc chưa phù hợp để đáp ứng yêu cầu quản lý chi phí đầu tư xây dựng.
Song song với công tác xây dựng pháp luật, Bộ cũng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật để nâng cao nhận thức, ý thức tuân thủ pháp luật của người dân, doanh nghiệp và cơ quan thực thi pháp luật.
Lãnh đạo Bộ Xây dựng tham dự cuộc làm việc Đoàn Giám sát của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển NƠXH từ năm 2015 đến hết năm 2023 với UBND Thành phố Hà Nội. (Ảnh: Quốc hội)
Tăng cường thúc đẩy phát triển NƠXH, tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản
PV: Bộ trưởng đánh giá thế nào về tình hình, kết quả triển khai chính sách phát triển NƠXH cho đến nay? Bộ Xây dựng đề xuất giải pháp gì để thúc đẩy, hoàn thành mục tiêu phát triển NƠXH đã đề ra?
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị: Việc chăm lo giải quyết nhà ở cho người dân, đặc biệt là việc đầu tư phát triển NƠXH cho các đối tượng thu nhập thấp và công nhân tại các khu công nghiệp, luôn được Đảng, Quốc hội và Chính phủ quan tâm, xác định là nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Đây là một trong các chính sách quan trọng, nhân văn nhằm bảo đảm an sinh xã hội.
Ngày 24/5/2024, Ban Bí thư ban hành Chỉ thị số 34-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát triển NƠXH trong tình hình mới. Đây là lần đầu tiên Ban Bí thư có chỉ đạo toàn diện đối với công tác phát triển NƠXH. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 927/QĐ-TTg ngày 30/8/2024 về Kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 34-CT/TW. Trước đó, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 05/01/2024, chỉ đạo đẩy mạnh phát triển NƠXH, nhà ở công nhân; tập trung triển khai nhanh, hiệu quả Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 01 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030” (Đề án). Đây là quyết tâm rất cao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về phát triển NƠXH nhằm đáp ứng nhu cầu nhà ở của người dân hiện nay.
Bộ Xây dựng đã ban Kế hoạch thực hiện Quyết định số 927/QĐ-TTg (tại Quyết định số 1017/QĐ-BXD ngày 01/11/2024) nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, đổi mới phương thức, mô hình quản lý và phát triển NƠXH để thu hút, khuyến khích các thành phần kinh tế trong nước và nước ngoài tham gia đầu tư, phát triển NƠXH và thực hiện các chính sách hỗ trợ nhà ở cho các đối tượng.
Cũng trong năm 2024, Bộ Xây dựng phối hợp Văn phòng Chính phủ tổ chức 02 Hội nghị tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển NƠXH. Theo đó, Chính phủ giao chỉ tiêu NƠXH, nhà ở cho lực lượng vũ trang hoàn thành trong năm đối với từng địa phương, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam…
Với sự quan tâm của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, qua tổng hợp báo cáo của các địa phương, trong giai đoạn từ năm 2021 đến nay, trên địa bàn cả nước đã có 645 dự án NƠXH đã được triển khai với quy mô 581.218 căn. Trong đó, số lượng dự án hoàn thành là 96 dự án (với quy mô 57.652 căn); Số lượng dự án đã khởi công xây dựng là 133 dự án (với quy mô 110.217 căn); Số lượng dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư là 415 dự án (với quy mô 412.240 căn).
Năm 2024, số lượng các dự án NƠXH đã hoàn thành; được cấp phép, khởi công xây dựng; được chấp thuận chủ trương đầu tư đều tăng so với năm 2023. (Ảnh: Minh Hằng)
Riêng năm 2024, cả nước có 28 dự án với quy mô 20.284 căn đã hoàn thành (tăng khoảng 46% so với năm 2023, tương đương khoảng 6.420 căn); 23 dự án với quy mô 25.399 căn đã được cấp phép, khởi công xây dựng (tăng khoảng 13% so với năm 2023, tương đương khoảng 3.000 căn); Số lượng dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư là 113 dự án, tương đương 142.450 căn (tăng khoảng 101% so với năm 2023).
Hầu hết các địa phương đã thực hiện quy hoạch, bố trí quỹ đất để phát triển NƠXH. Cả nước đã quy hoạch 1.309 vị trí, với quy mô khoảng 9.756 ha đất làm NƠXH, trong đó nhiều địa phương dành quỹ đất lớn, như: Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đồng Nai, Long An, Hải Phòng…
Triển khai Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi phát triển NƠXH, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư, các ngân hàng đã cam kết cấp tín dụng cho vay khoảng trên 4.000 tỷ đồng, doanh số cho vay đạt 2.360 tỷ đồng (2.162 tỷ đồng cho chủ đầu tư vay tại 17 dự án; 198 tỷ đồng cho người mua nhà tại 15 dự án).
Mặc dù đã đạt được những kết quả như trên, nhưng trong thời gian qua, việc tăng nguồn cung NƠXH cho các đối tượng hưởng chính sách hỗ trợ về NƠXH vẫn chưa được như kỳ vọng. Nguyên nhân là do các địa phương, doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, vướng mắc liên quan đến các quy định pháp lý trong việc triển khai thực hiện; còn có tâm lý chờ đợi các quy định pháp luật mới được ban hành như: Luật Đất đai năm 2024, Luật Nhà ở năm 2023, Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023 với các quy định thông thoáng hơn có hiệu lực thi hành mới triển khai thực hiện.
Để thực hiện tốt mục tiêu phát triển NƠXH được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao, đòi hỏi phải có sự quyết tâm rất cao từ các Bộ, ngành, các địa phương cũng như doanh nghiệp. Tới đây, Bộ Xây dựng sẽ có đánh giá toàn diện và tập trung đôn đốc triển khai để làm sao có kết quả tốt hơn, phù hợp với tình hình thực tiễn hơn. Bộ phối hợp các Bộ, ngành đôn đốc các địa phương, nhất là những địa phương trọng điểm, có chỉ tiêu đăng ký phát triển NƠXH cao, tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển NƠXH.
Ngoài ra, để tăng nguồn cung NƠXH cho người thu nhập thấp, công nhân, người lao động, Bộ Xây dựng đang phối hợp với các Bộ, ngành báo cáo Chính phủ xem xét điều chỉnh, bổ sung gói tín dụng ưu đãi cho vay mua, thuê mua NƠXH để triển khai hiệu quả hơn.
Đối với các địa phương, cần phải xác định mục tiêu, trách nhiệm để lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, khẩn trương lập kế hoạch để cụ thể hóa việc triển khai xây dựng NƠXH theo nhiệm vụ được giao tại Đề án; Rà soát, bổ sung quy hoạch, bảo đảm dành đủ quỹ đất cho phát triển NƠXH; cần quy hoạch, bố trí các dự án NƠXH, nhà ở cho công nhân độc lập tại các vị trí phù hợp, thuận tiện, có quy mô phù hợp, đáp ứng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội.
Đặc biệt, cần rà soát, thực hiện nghiêm quy định về việc dành 20% quỹ đất ở đã đầu tư hạ tầng kỹ thuật trong các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị để chỉ đạo các chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng NƠXH theo quy định.
Các địa phương cần có các cơ chế, giải pháp cụ thể, rút ngắn thủ tục hành chính về lập, phê duyệt dự án, giao đất, cho thuê đất, giải phóng mặt bằng, thủ tục đầu tư xây dựng… để hỗ trợ, khuyến khích các doanh nghiệp triển khai đầu tư xây dựng dự án, tạo nguồn cung cho thị trường và tận dụng được nguồn vốn ưu đãi phát triển NƠXH.
Với các cơ chế chính sách pháp luật thông thoáng được ban hành, có hiệu lực, cùng với sự quyết liệt, đồng lòng thực hiện của các cấp, các ngành, các địa phương, Bộ Xây dựng kỳ vọng thời gian tới, việc phát triển NƠXH sẽ đạt được những kết quả mong đợi, đạt được mục tiêu hoàn thành Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 01 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030” vào năm 2030.
Năm 2024, thị trường bất động sản đã có những chuyển biến tích cực, vượt qua giai đoạn khó khăn nhất.
PV: Thời gian qua, Chính phủ và Bộ Xây dựng cũng như các Bộ, ngành đã tập trung quyết liệt rà soát, đôn đốc, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho các dự án bất động sản, nhằm thúc đẩy phát triển thị trường bất động sản. Năm 2025, Bộ Xây dựng đề xuất thực hiện kế hoạch tháo gỡ cho các dự án bất động sản theo hướng nào, thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị: Thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cùng các Bộ, ngành, địa phương đã có nhiều chỉ đạo, thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ nhằm tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản. Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ được thành lập theo Quyết định số 1435/QĐ-TTg, ngày 17/11/2022, tập trung rà soát, đôn đốc, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện dự án bất động sản cho các địa phương, doanh nghiệp tại Thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Cho đến nay, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều hướng dẫn, đôn đốc các địa phương, doanh nghiệp giải quyết, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc các dự án theo thẩm quyền.
Có thể nói, thời gian qua, với sự vào cuộc quyết liệt, phối hợp đồng bộ của các cấp, các ngành và chính quyền các địa phương thông qua việc triển khai thực hiện hàng loạt các nhiệm vụ, giải pháp, biện pháp tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, nhất là các khó khăn, vướng mắc về mặt thể chế, nguồn vốn và trái phiếu…tạo được sự đồng tình, ủng hộ của người dân và doanh nghiệp. Nhiều tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc về mặt thể chế đã được tháo gỡ thông qua việc ban hành mới cũng như sửa đổi, bổ sung nhiều luật, nghị định, thông tư trong nhiều lĩnh vực liên quan đến bất động sản. Qua đó, tình hình thị trường bất động sản, việc triển khai thực hiện dự án bất động sản đã có nhiều chuyển biến theo chiều hướng tích cực, vượt qua giai đoạn khó khăn nhất.
Trong năm 2025, Bộ Xây dựng tiếp tục tập trung tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho thị trường bất động sản. Trong đó, giải quyết hiệu quả việc mất cân đối nguồn cung, dư thừa sản phẩm bất động sản cao cấp và thiếu hụt các sản phẩm nhà ở giá bình dân, NƠXH. Theo đó, Bộ Xây dựng sẽ bám sát quy định của Luật Kinh doanh bất động sản, sử dụng hợp lý các công cụ để điều tiết và định hướng thị trường. Trong đó, tiếp tục tập trung đẩy mạnh phát triển NƠXH, nhà ở cho công nhân, người lao động, lực lượng vũ trang.
Thời gian tới, Tổ Công tác của Chính phủ và Bộ Xây dựng tiếp tục yêu cầu các bộ ngành, địa phương cần chủ động, tích cực tổ chức thực hiện có hiệu quả các chính sách, pháp luật liên quan lĩnh vực bất động sản mới được ban hành như: Luật Đất đai năm 2024, Luật Nhà ở năm 2023, Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023, Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024… và các văn bản quy định chi tiết.
Cùng với đó, các địa phương cần chủ động nghiên cứu, ban hành các chính sách hỗ trợ, cải cách thủ tục hành chính giúp người dân, doanh nghiệp trên địa bàn tích cực trong triển khai các dự án bất động sản; Kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án đầu tư xây dựng trên địa bàn; Nghiên cứu, định hướng về quy hoạch và cơ cấu sản phẩm nhà ở nhằm đảm bảo tỷ lệ phát triển nhà ở phù hợp với nhu cầu của người dân, nhất là NƠXH, nhà ở giá rẻ; Khuyến khích các dự án nhà ở thương mại giá rẻ có thể tạo điều kiện giúp người dân tiếp cận dễ dàng hơn.
Các địa phương cần tăng cường thực hiện quản lý, kiểm soát việc tăng giá bất động sản nhằm đảm bảo phù hợp điều kiện thực tế của các khu vực trên địa bàn tránh ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động đầu tư, kinh doanh bất động sản tại địa phương nhằm đảm bảo chỗ ở cho mọi công dân. Đồng thời, tổ chức công bố, công khai thông tin về thị trường bất động sản nhằm bảo đảm minh bạch, ngăn chặn các hiện tượng gian lận, tiêu cực trong kinh doanh bất động sản.
Khẩn trương sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả
PV: Được biết, báo cáo Tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW và dự thảo Đề án Hợp nhất Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông vận tải đã được báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Bộ trưởng có thể chia sẻ về tinh thần chỉ đạo xuyên suốt của hai Bộ cũng như một số nội dung cơ bản của Đề án?
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị: Thực hiện chủ trương của Trung ương và chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương, Ban Chỉ đạo Chính phủ, thời gian qua, Bộ Xây dựng đã khẩn trương, nghiêm túc, tích cực thực hiện Tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW của Trung ương về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy và xây dựng Đề án Hợp nhất Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông vận tải báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Đây là công việc đặc biệt quan trọng, khó khăn, phức tạp, nhạy cảm, đòi hỏi phải có sự đoàn kết, thống nhất, đồng thuận cao, quyết tâm, nỗ lực lớn vì sự nghiệp và lợi ích chung. Mỗi lãnh đạo, cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu, phải gương mẫu, quyết liệt, trách nhiệm trong triển khai thực hiện. Trong quá trình thực hiện, phải bám sát các nguyên tắc của Đảng, Cương lĩnh chính trị, điều lệ Đảng, Hiến pháp, pháp luật và thực tiễn.
Việc sắp xếp tổ chức, bộ máy phải gắn với phân cấp, phân quyền mạnh mẽ cho địa phương. Sau sắp xếp, bộ máy phải tinh gọn mạnh, vận hành thông suốt, hiệu lực, hiệu quả, phải tốt hơn trước đây; không để bỏ trống các lĩnh vực quản lý Nhà nước theo chức năng, nhiệm vụ; không chồng chéo chức năng nhiệm vụ; không để ách tắc trong công việc, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp.
Tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, Bộ Xây dựng có cơ cấu tổ chức tinh gọn nhất trong 04 nhiệm kỳ Chính phủ gần đây, dù trong bối cảnh chức năng, nhiệm vụ Bộ Xây dựng được giao đã liên tục tăng qua các nhiệm kỳ và chỉ tiêu biên chế được giao rất hạn hẹp. Bộ Xây dựng vẫn giữ cơ cấu tinh gọn, ổn định khi không hình thành cấp Tổng cục, không thành lập một số tổ chức hành chính có ở một số Bộ khác... mà các tổ chức này đều được tinh gọn thành các bộ phận bên trong các đơn vị trực thuộc Bộ. Bộ Xây dựng là một trong những Bộ đầu tiên bỏ mô hình phòng trong Vụ.
Bên cạnh đó, Bộ cũng đã đẩy mạnh việc kiện toàn tổ chức bộ máy bên trong của các đơn vị hành chính và các đơn vị sự nghiệp công lập; hợp nhất, sắp xếp, tổ chức lại các bộ phận bên trong các đơn vị để thu gọn đầu mối, tránh chồng chéo chức năng nhiệm vụ, giảm biên chế. Đồng thời, thực hiện nghiêm các định hướng, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong việc đẩy mạnh công tác sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại doanh nghiệp Nhà nước.
Sau 7 năm thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, cơ cấu tổ chức của Bộ Xây dựng đến nay chỉ còn 15 đơn vị hành chính; đã giảm số lượng phòng trong các đơn vị hành chính từ 54 phòng xuống còn 46 phòng (tương đương 28%); giảm 14% tổng số đầu mối tại các đơn vị sự nghiệp; đã chuyển giao 21 đơn vị sự nghiệp giáo dục, y tế về Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Đại học Quốc gia Hà Nội và các địa phương; Sáp nhập Viện Quy hoạch xây dựng Miền Nam vào Viện Quy hoạch đô thị nông thôn Quốc gia.
Bộ Xây dựng cũng đã chuyển giao về SCIC 05 doanh nghiệp, thoái hết vốn Nhà nước tại 5 doanh nghiệp. Đến thời điểm hiện tại, Bộ Xây dựng chỉ còn đại diện chủ sở hữu tại 6 doanh nghiệp, giảm 10 doanh nghiệp, tương đương 62,5% tổng số doanh nghiệp Nhà nước trực thuộc trước đó.
Cũng sau 7 năm thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, số lượng chỉ tiêu biên chế được giao của Bộ Xây dựng giảm 7,5%, đến nay chỉ còn 357 biên chế; giảm 565 người, tương đương 14% tổng số lượng người làm việc hưởng lương từ nguồn thu sự nghiệp tại các đơn vị sự nghiệp công lập của Bộ Xây dựng.
Trong điều kiện bộ máy tổ chức và số lượng biên chế đã hết sức tinh gọn qua nhiều nhiệm kỳ, Ban Cán sự Đảng Bộ Xây dựng đã chỉ đạo việc xây dựng Đề án hợp nhất Bộ Xây dựng và Bộ Giao thông vận tải với 2 yêu cầu lớn. Một là nghiêm túc rà soát, đánh giá tổ chức bộ máy bên trong Bộ Xây dựng để lên phương án tiếp tục tinh gọn bộ máy; đã tinh gọn thì cần tinh gọn hơn nữa. Hai là nhận thức Bộ Xây dựng và Bộ Giao thông vận tải là một để thẳng thắn đánh giá các chức năng, nhiệm vụ trùng lặp hoặc có sự gắn kết, liên thông. Qua đó, đề xuất các phương án đột phá để hợp nhất, tổ chức lại các đơn vị của hai Bộ theo hướng tinh gọn, khoa học và nâng cao được hiệu lực, hiệu quả hoạt động.
Cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của Bộ Xây dựng vững tin, quyết tâm dù ở bất kỳ vị trí công tác nào cũng hết mình phấn đấu, nỗ lực hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
Theo Đề án Hợp nhất Bộ Xây dựng và Bộ Giao thông vận tải, số đầu mối thuộc cơ cấu của 2 Bộ trước khi hợp nhất là 42 đơn vị, trong đó Bộ Xây dựng có 19 đơn vị, Bộ Giao thông vận tải có 23 đơn vị. Dự kiến sau sắp xếp, hợp nhất giảm khoảng 40% tổng số đầu mối.
Cùng với sự khẩn trương, nỗ lực của Bộ Xây dựng và Bộ Giao thông vận tải, hiện nhiều địa phương cũng đang triển khai xây dựng Đề án hợp nhất Sở Xây dựng và Sở Giao thông vận tải theo tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng; Trung ương không chờ cấp tỉnh, cấp tỉnh không chờ cấp huyện, cấp huyện không chờ cơ sở”.
Trong quá trình triển khai xây dựng Đề án, Bộ Xây dựng nghiêm túc quán triệt tinh thần chỉ đạo của Trung ương và Chính phủ; nắm bắt tâm tư, nguyện vọng và làm tốt công tác tư tưởng cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, tạo được sự đồng thuận, tin tưởng, thống nhất cao, cùng vì sự nghiệp và nhiệm vụ chính trị chung. Qua đó, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của Bộ Xây dựng vững tin, quyết tâm dù ở bất kỳ vị trí công tác nào cũng hết mình phấn đấu, nỗ lực hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
PV: Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!
Năm 2025, ngành Xây dựng phấn đấu đạt các chỉ tiêu: - Tỷ lệ đô thị hóa toàn quốc tối thiểu 45%. - Tỷ lệ người dân đô thị được cung cấp nước sạch qua hệ thống cấp nước tập trung đạt 95%. - Tỷ lệ thất thoát, thất thu nước sạch tại các đô thị khoảng 15%. - Tỷ lệ nước thải đô thị được thu gom và xử lý đạt tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đạt 18,5%. - Diện tích nhà ở bình quân 27 m2 sàn/người. - Số lượng căn hộ NƠXH hoàn thành ước trên 100.000 căn.
Thu Hương – Viễn Phong (thực hiện)