Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Chỉ định thầu không phải là 'giải pháp dễ dãi'

3 giờ trướcBài gốc

Tại phiên thảo luận toàn thể tại hội trường Quốc hội chiều 23/5, trong phần phát biểu nội dung tiếp thu, giải trình một số ý kiến đại biểu Quốc hội nêu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã có phần giải trình về những nội dung lớn trong dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi), đặc biệt là vấn đề chỉ định thầu và đấu thầu trong các lĩnh vực y tế, đầu tư công – những điểm nghẽn lớn trong triển khai các dự án hiện nay.

Quốc hội thảo luận tại hội trường.

Mở rộng chỉ định thầu nhưng kiểm soát chặt, tránh lạm dụng

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, thực hiện nghị quyết số 68 và nghị quyết số 66 của Bộ chính trị, Bộ Tài chính đã rà soát và cắt bỏ, đơn giản hóa nhiều thủ tục hành chính tại các luật. Như là đã sửa đổi luật đấu thầu để cắt giảm một số khâu trung gian, lược bỏ các thủ tục không cần thiết.

Bỏ thủ tục thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu đối với các hình thức đấu thầu đơn giản, quy mô nhỏ, bỏ vai trò bên mời thầu, chuyển giao nhiệm vụ cho chủ đầu tư, tổ chuyên gia để giảm một cấp trung gian. Tinh gọn đầu mối và đơn giản hóa quy trình thủ tục.

Bộ Tài chính đã sửa Luật PPP theo hướng bỏ thủ tục thành lập hội đồng thẩm định, đơn giản hóa nội dung hồ sơ mời thầu, rút ngắn thời gian đánh giá hồ sơ dự thầu. Đã sửa đổi luật đầu tư công để đẩy nhanh quá trình thẩm định, phê duyệt chương trình dự án đầu tư công theo hướng cho phép thành lập hội đồng thẩm định đồng thời với quá trình chuẩn bị đầu tư chương trình dự án để thực hiện ngay một số thủ tục cần thiết. Thủ tướng có thể giao cho bộ, cơ quan ngang bộ thành lập hội đồng thẩm định phù hợp với chức năng nhiệm vụ ngành, lĩnh vực của chương trình dự án.

Đại biểu Tạ Văn Hạ phát biểu.

Theo Bộ trưởng, dự thảo Luật lần này đề xuất cho phép chỉ định thầu trong một số trường hợp cần thiết, đặc biệt là trong bối cảnh cấp bách như thiên tai, dịch bệnh, quốc phòng an ninh, hoặc khi nhà đầu tư không làm tăng tổng mức đầu tư và có đủ điều kiện kiểm soát.

“Không phải cứ thấy vướng là chọn chỉ định thầu. Chỉ định thầu cũng phải có điều kiện chặt chẽ, có cơ chế kiểm tra, giám sát rõ ràng. Việc gì dễ là người ta chọn làm trước, còn việc khó thì đùn đẩy nhau, rất nguy hiểm cho bộ máy”, ông Thắng nói.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh rằng, không thể để tình trạng lạm dụng cơ chế này như một cách “né đấu thầu” trong khi Luật đặt ra mục tiêu là công khai, minh bạch, cạnh tranh.

Bộ trưởng Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã dẫn lại tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm: “Tổng Bí thư đã nhiều lần nhấn mạnh: cán bộ phải dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, nhưng không được làm bừa, làm ẩu. Phải dựa trên nguyên tắc pháp luật, vì hiệu quả công việc, tránh trì trệ do sợ sai”.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng.

Bộ trưởng Thắng cho rằng, đây chính là kim chỉ nam cho việc hoàn thiện Luật Đấu thầu sửa đổi, trong đó cơ chế chỉ định thầu cần được thiết kế với trách nhiệm rõ ràng, quy trình minh bạch và hậu kiểm nghiêm ngặt.

Ngăn tình trạng bỏ thầu giá thấp để rồi “bỏ của chạy lấy người”

Một trong những bất cập trong đấu thầu hiện nay là việc một số nhà thầu cố tình bỏ giá thầu rất thấp để trúng thầu, sau đó thi công cầm chừng, bỏ dở hoặc xin điều chỉnh giá.

“Nhiều trường hợp bỏ thầu thấp bất thường, xong rồi thi công dở dang hoặc xin tăng giá, làm ảnh hưởng đến tiến độ, chất lượng công trình. Phải có cơ chế hậu kiểm, tăng mức bảo đảm thực hiện hợp đồng và yêu cầu cam kết về năng lực kỹ thuật, tài chính rõ ràng hơn”, ông Thắng khẳng định.

Dự thảo Luật Đấu thầu sửa đổi đưa ra giải pháp tăng điểm kỹ thuật trong đánh giá, không chỉ dựa trên yếu tố giá rẻ, đồng thời siết điều kiện đấu thầu để chọn nhà thầu thực sự có năng lực.

"Đối với luật đấu thầu thì đã sửa đổi, khắc phục những hạn chế, bất cập như làm chậm tiến độ, đội chi phí, chất lượng thấp, gây thất thoát và ảnh hưởng đến cán bộ. Tháo gỡ được những vướng mắc và thật sự đáp ứng được yêu cầu như đồng chí Tổng bí thư nêu đó là hiệu quả cao nhất, đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án và thực hiện các công trình dự án sớm nhất.

Tiếp thu ý kiến của đồng chí Tổng bí thư cũng như là các đại biểu Quốc hội,dự thảo luật quy định trao cái quyền cho chủ đầu tư được tự quyết định và chịu trách nhiệm áp dụng các hình thức lựa chọn nhà thầu như là đấu thầu, chỉ định thầu, đặt hàng...Theo cái nguyên tắc là bảo đảm tiến độ, chất lượng và không được làm tăng tổng mức đầu tư.

Mở rộng cơ chế chỉ định thầu và áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện gói thầu dự án. Đồng thời bổ sung, hoàn thiện cơ chế giám sát, kiểm tra đối với các gói thầu này bảo đảm phù hợp với chủ trương chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm", Bộ trưởng cho biết.

Đại biểu tham dự phiên họp.

Không để “sợ sai” trở thành lý do không hành động, gỡ vướng cho đấu thầu trong ngành y tế

Về vấn đề đấu thầu thuốc và trang thiết bị y tế – vốn gây nhiều ách tắc trong thời gian qua – Bộ trưởng nhấn mạnh cần tạo điều kiện cho các đơn vị y tế tự chủ về tài chính được chủ động trong việc mua sắm, đấu thầu.

“Không thể để bác sĩ bỏ giờ khám bệnh để đi làm thủ tục đấu thầu, mua vật tư. Những bệnh viện tự chủ thì phải giao quyền cho họ đấu thầu, Bộ Y tế đóng vai trò hướng dẫn, xây dựng danh mục, chứ không thể ôm hết việc vào mình”, Bộ trưởng nêu rõ.

Ông cũng khẳng định cần thay đổi tư duy trong đấu thầu y tế: không chỉ chọn giá thấp mà phải chọn sản phẩm phù hợp về chất lượng và chuyên môn kỹ thuật, để phục vụ người bệnh tốt hơn.

Một thực tế được nhiều đại biểu nêu tại Quốc hội là tâm lý “sợ sai, sợ trách nhiệm” đang khiến nhiều cán bộ không dám ký, không dám quyết, từ đó gây ách tắc trong triển khai dự án.

Bộ trưởng Bộ Tài chính nhìn nhận thẳng thắn: “Một phần là do pháp luật chưa rõ ràng, nhưng cũng có phần là cán bộ ngại va chạm. Cái gì khó thì không làm, cái gì chắc thì mới làm. Không dám quyết, không dám chịu trách nhiệm là cản trở rất lớn.”

Ông khẳng định: pháp luật phải đủ rõ, đủ chặt để làm cơ sở thực thi, nhưng cũng phải trao quyền hợp lý cho người thực hiện, đồng thời có cơ chế kiểm tra, giám sát hiệu quả, tránh tình trạng buông lỏng hoặc “né việc”.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cam kết, Bộ Tài chính sẽ tiếp thu đầy đủ ý kiến từ các đại biểu Quốc hội, phối hợp với các bộ, ngành hoàn thiện dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi), đảm bảo tính khả thi, minh bạch, hạn chế tiêu cực và thúc đẩy giải ngân đầu tư công, nhất là trong những lĩnh vực thiết yếu như y tế, hạ tầng, an sinh xã hội.

Phi Long/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/chinh-tri/bo-truong-nguyen-van-thang-chi-dinh-thau-khong-phai-la-giai-phap-de-dai-post1201716.vov