Ngành quản lý 800.000 tỷ đồng của nền kinh tế
"Ngành quỹ đang đứng trước nhiều cơ hội phát triển, đổi mới và hội nhập", Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại hội nghị "Ngành quỹ trong tiến trình phát triển thị trường chứng khoán và thu hút dòng vốn đầu tư gián tiếp vào Việt Nam".
Thời khắc này theo Bộ trưởng đến từ bối cảnh tổ chức xếp hạng FTSE Russell đã nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên "thị trường mới nổi thứ cấp".
Theo Bộ trưởng Thắng, đây không chỉ là một sự công nhận về mặt kỹ thuật, mà là một bước ngoặt thực sự, mở ra cánh cửa thu hút những dòng vốn đầu tư gián tiếp quy mô lớn từ nước ngoài.
"Việc nâng hạng đã góp phần nâng vị thế của Việt Nam trên bản đồ thế giới," ông Thắng nhận định. "Thị trường được nâng hạng sẽ mở ra cơ hội thu hút dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài, bổ sung nguồn lực cho phát triển kinh tế."
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: SSC
Trong đó, ngành quản lý quỹ, với vai trò là kênh dẫn vốn chuyên nghiệp, được xác định là nhân tố trung tâm để hiện thực hóa cơ hội này.
Nhìn lại chặng đường đã qua, Bộ trưởng Thắng ghi nhận những đóng góp quan trọng của ngành. Ông cho biết, 43 công ty quản lý quỹ đang vận hành tại Việt Nam đã từng bước khẳng định vai trò của mình, quản lý một khối tài sản trị giá hơn 800.000 tỷ đồng.
"Con số này đã gấp hơn 7 lần so với thời điểm năm 2014, với tốc độ tăng trưởng bình quân khoảng 20% mỗi năm", ông nói.
Tuy nhiên, thành công trong quá khứ chỉ là nền tảng. Thách thức và cơ hội phía trước còn lớn hơn nhiều. Dòng vốn từ các thị trường mới nổi thường đến từ các nhà đầu tư tổ chức lớn, đòi hỏi một sân chơi minh bạch và chuyên nghiệp hơn.
Đây chính là thời điểm, theo ông Thắng, để chứng khoán Việt Nam có một sự "thay đổi về chất". Sự thay đổi này bao gồm việc tái cấu trúc cơ sở nhà đầu tư, giảm phụ thuộc vào nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ, tăng tỷ trọng của các tổ chức chuyên nghiệp.
Trong bối cảnh đó, yêu cầu về sự chuyên nghiệp không còn là một lựa chọn, mà là một điều kiện bắt buộc. Bộ trưởng Thắng khẳng định: "Việc thúc đẩy tính chuyên nghiệp, minh bạch và hiệu quả trong hoạt động đầu tư không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là yếu tố then chốt để ngành quỹ ngày càng khẳng định vai trò của mình".
Nhằm cụ thể hóa những định hướng này, Phó chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Bùi Hoàng Hải đã giới thiệu Đề án tái cấu trúc nhà đầu tư và phát triển ngành quỹ đầu tư chứng khoán, cùng những chính sách trong thời gian tới.
Trước đó, Bộ Tài chính đã ban hành Đề án nhằm triển khai thực hiện các nghị quyết của Đảng, của Quốc hội về phát triển thị trường chứng khoán và Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Phó chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Bùi Hoàng Hải. Ảnh: SCC
Từ lộ trình đến hành động
Từ đây, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đã nêu năm nhóm giải pháp, nhiệm vụ, đề nghị Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) tập trung triển khai trong thời gian tới.
Nhiệm vụ cấp bách hàng đầu là cần quyết liệt triển khai các công việc liên quan đến nâng hạng thị trường, đồng bộ các giải pháp để phát triển thị trường vốn cả về chiều rộng và chiều sâu.
Song song đó, nền tảng pháp lý cần tiếp tục được hoàn thiện. Bộ trưởng yêu cầu các cơ quan chức năng rà soát, sửa đổi các quy định liên quan đến hoạt động của quỹ đầu tư, đặc biệt là các mô hình mới như quỹ hưu trí tự nguyện, nhằm tạo ra một môi trường kinh doanh thông thoáng và minh bạch hơn.
Để giải quyết một trong những rào cản lớn nhất đối với nhà đầu tư nước ngoài, ông Thắng đề nghị UBCKNN phối hợp với các bộ ngành để nghiên cứu và sớm triển khai các sản phẩm phòng ngừa rủi ro. Đây được xem là mảnh ghép còn thiếu để dòng vốn ngoại có thể tự tin tham gia thị trường một cách bền vững.
Tuy nhiên, các sản phẩm và chính sách sẽ không thể phát huy hiệu quả nếu thiếu đi lòng tin. Vì vậy, Bộ trưởng đặc biệt nhấn mạnh đến việc siết chặt kỷ cương.
"Cần tăng cường năng lực quản lý, giám sát, thanh tra và xử lý vi phạm. Siết chặt kỷ cương kỷ luật của thị trường, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm để thị trường chứng khoán phát triển minh bạch và bền vững", ông chỉ đạo.
Cuối cùng, chiến lược này cũng hướng đến việc thay đổi tư duy của các nhà đầu tư cá nhân. Bộ trưởng yêu cầu tiếp tục đẩy mạnh công tác đào tạo, phổ biến kiến thức để khuyến khích các nhà đầu tư không chuyên tham gia thị trường thông qua các quỹ đầu tư chuyên nghiệp.
Để lộ trình này thành công, sự nỗ lực đơn lẻ từ cơ quan quản lý là không đủ. Ông Thắng kêu gọi sự đồng hành và tham gia chủ động từ chính các công ty quản lý quỹ và các thành viên thị trường.
Ông đề nghị các công ty tích cực góp ý xây dựng chính sách, đồng thời tự nâng cao năng lực quản lý và xây dựng các chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp chung để tạo dựng niềm tin của nhà đầu tư khi đầu tư thông qua quỹ.
"Tôi tin tưởng rằng với sự nỗ lực của tất cả các bên, thị trường vốn Việt Nam và hệ thống quỹ đầu tư sẽ ngày càng phát triển hiệu quả, dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài sẽ tiếp tục tăng trưởng", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng kết luận.
Việt Hưng