Quan điểm được Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng nêu khi giải trình tại phiên thảo luận kinh tế - xã hội, ngày 18/6.
Năm nay Chính phủ đặt mục tiêu GDP từ 8% trở lên, tạo đà tăng trưởng kinh tế hai con số trong những năm tới. Tăng trưởng quý I đạt 6,93%, cao nhất 5 năm, nhưng thấp hơn kịch bản đề ra (7,7%). Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, dự báo GDP quý II sẽ khả quan, cao hơn quý I. Song ông thừa nhận để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế từ 8% năm nay là thách thức, đòi hỏi nỗ lực lớn trong hai quý còn lại của năm.
Khẳng định Việt Nam đang “đi ngược dòng” khi dự báo của tăng trưởng thế giới, khu vực thấp. Bộ trưởng cho biết, thời gian qua, Bộ Tài chính trên cơ sở quán triệt chủ trương của Trung ương, chỉ đạo của Chính phủ, Bộ đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị quyết 154/NQ-CP với 12 nhóm giải pháp trọng tâm, đột phá để để các bộ, ngành địa phương tiếp tục nỗ lực cố gắng triển khai thời gian tới.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng.
“Chúng tôi sẽ bám sát tình hình diễn biến trên thế giới và khu vực, tăng cường phân tích, dự báo, cập nhật kịch bản tăng trưởng cụ thể để toàn hệ thống bình tĩnh, quyết tâm cao, nỗ lực lớn, suy nghĩ đột phá để đạt mục tiêu tăng trưởng”, Bộ trưởng khẳng định.
Đối với vấn đề quản lý điều hành thu chi ngân sách, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho hay, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, thu ngân sách luôn đạt và vượt vượt so với dự toán.
Đặc biệt, đáng mừng là cơ cấu thu ngân sách đã theo hướng bền vững hơn, thu nội địa ngày càng được khẳng định. Hầu hết các địa phương đều tăng thu ngân sách qua từng năm. Chi ngân sách nhà nước đảm bảo theo dự toán, hàng năm ngân sách đều tiết kiệm chi. Riêng năm 2025, ngân sách dự kiến sẽ tăng thu trên 15% so với dự toán để đảm bảo nguồn lực triển khai các nhiệm vụ.
Một trợ lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế là vốn đầu tư công. Theo báo cáo của Chính phủ, ước giải ngân vốn công tới cuối tháng 5 khoảng 199.300 tỷ đồng, tăng 56.000 tỷ đồng so với cùng kỳ năm ngoái. Mức này đạt trên 24% kế hoạch Thủ tướng giao.
Bà Tạ Thị Yên, Phó trưởng ban Công tác đại biểu cho rằng Chính phủ cần đảm bảo giải ngân 100% vốn đầu tư công, nhất là dự án trọng điểm quốc gia, hạ tầng giao thông, năng lượng. Bởi đây là nguồn lực thiết yếu để kích thích tổng cầu, tạo đà tăng trưởng nhanh.
Song bà lo ngại nhiều dự án vẫn chậm tiến độ, giải ngân thấp với rất nhiều lý do chủ quan, khách quan. Một số công trình đã hoàn thành lại có vấn đề về chất lượng như một số tuyến cao tốc, cây cầu bị sụt, lún, nứt, nhà ga sân bay bị mưa dột.
Giải trình về vấn đề giải ngân đầu tư công, Tư lệnh ngành Tài chính nhấn mạnh vừa qua, Chính phủ, Thủ tướng đôn đốc rất quyết liệt việc này. Chính phủ đã chỉ đạo thành lập 7 tổ công tác của Thủ tướng, 26 đoàn công tác của thành viên Chính phủ và triển khai rất nhiều giải pháp thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công. Vì thế, Bộ trưởng cho biết giải ngân vốn đầu tư công đã có những thay đổi, tình trạng đầu tư dàn trải, manh mún cơ bản đã giải quyết được triệt để.
Tinh thần được Bộ trưởng Thắng nhấn mạnh là tập trung vào các dự án lớn, chiến lược của đất nước. Dẫn chứng, ông cho biết đầu nhiệm kỳ, các bộ, ngành, địa phương trình tới 12.000 dự án trong giai đoạn 2021-2025, nhưng Chính phủ đã cắt xuống còn 5.000 dự án. Sắp tới, Chính phủ dự kiến chỉ có 3.000 dự án, theo lời Bộ trưởng Tài chính.
“Nhờ tập trung có trọng tâm, trọng điểm, chúng ta đã có rất nhiều công trình, dự án đột phá, đặc biệt là hạ tầng giao thông. Nhiệm kỳ này, tất cả các dự án trọng điểm quốc gia đều đạt, vượt tiến độ, không có một dự án nào chậm tiến độ”, ông Thắng khẳng định.
Nêu mục tiêu giải ngân được 100% vốn đầu tư công, Bộ trưởng Tài chính cho biết Chính phủ đang tập trung nhiều nhiệm vụ, giải pháp quyết liệt vì đạt mục tiêu này mới có cơ hội đóng góp cao nhất vào tăng trưởng kinh tế.
Một vấn đề khác được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm là sắp xếp trụ sở dôi dư khi sáp nhập tỉnh, xã. Bộ Tài chính cho biết đang triển khai quyết liệt, hiện về mặt thể chế đã cơ bản đầy đủ.
Hiện nay, Bộ Tài chính đã có văn bản hướng dẫn và đang thành lập các đoàn vừa khảo sát, vừa hỗ trợ các địa phương. Tinh thần là sau sắp xếp, tài sản công dôi dư sẽ ưu tiên sử dụng cho giáo dục, y tế, văn hóa… Các tài sản nếu vẫn dư thừa sẽ được đưa vào khai thác, không để lãng phí. Chính phủ sẽ vừa "cầm tay chỉ việc" địa phương rà soát việc sử dụng trụ sở làm việc, ôtô, máy móc thiết bị sau khi chính quyền địa phương hai cấp đi vào hoạt động. Đồng thời, sẽ giám sát các địa phương trong xử lý tài sản công sau sắp xếp.
Cả nước còn 34 tỉnh, thành phố (gồm 6 thành phố thuộc trung ương và 28 tỉnh) sau sắp xếp đơn vị hành chính, theo Nghị quyết của Quốc hội. Từ 1/7 bộ máy chính quyền cấp tỉnh và xã sau sắp xếp đơn vị hành chính sẽ chính thức hoạt động.
Tuần trước, Bộ Tài chính yêu cầu các bộ ngành, địa phương rà soát trụ sở, nhà đất công dư thừa và xử lý trước ngày 20/6, để phục vụ việc sắp xếp đơn vị hành chính. Trường hợp không có phương án xử lý tài sản công dôi dư sau sắp xếp đơn vị hành chính sẽ bị truy trách nhiệm, theo Bộ Tài chính.
Trường hợp các bộ ngành, địa phương đã thống nhất hoán đổi, điều chuyển trụ sở làm việc để thực hiện sắp xếp bộ máy theo chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ Tài chính cho biết có thể tạm bàn giao để sử dụng ngay. Các thủ tục điều chuyển sẽ được hoàn tất trong 30 ngày sau bàn giao. Các tài sản khác như ôtô, trang thiết bị còn có thể sử dụng nhưng không dùng tới cũng cần báo cáo cơ quan quản lý.
Theo báo cáo của Chính phủ, tính đến cuối năm 2024, còn 62.739 cơ sở chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án sắp xếp lại và xử lý theo quy định. Số trụ sở dự kiến dôi dư sau sắp xếp đơn vị hành chính địa phương là 4.226 trụ sở.
Thanh Hoa