Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan.
Bộ trưởng cho biết về cơ sở thực tiễn: Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm 2007 (có hiệu lực từ 1/7/2008) đã góp phần kiểm soát dịch bệnh.
Tuy nhiên, sau hơn 17 năm, luật đã bộc lộ hạn chế, bất cập và phát sinh vấn đề mới về: Chất lượng sống, gánh nặng bệnh tật, dinh dưỡng, yếu tố môi trường, khoảng trống chính sách cho bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần.
Do đó, việc xây dựng luật mới là cần thiết. Việc ban hành Luật nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý về phòng bệnh; nâng cao sức khỏe thể chất, tinh thần, tầm vóc, tuổi thọ, chất lượng cuộc sống của người Việt Nam qua việc kiểm soát hiệu quả bệnh và các yếu tố nguy cơ.
Dự án Luật kế thừa 5 điều, sửa đổi 39 điều, bãi bỏ Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm năm 2007.
Luật mở rộng phạm vi điều chỉnh đối với hoạt động phòng bệnh, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật; quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức. Dự thảo luật được tham khảo kinh nghiệm quốc tế phù hợp.
Dự án Luật tập trung vào 2 nhóm nội dung chính
Nhóm 1: Nội dung sửa đổi, hoàn thiện quy định về phòng, chống bệnh truyền nhiễm. Gồm các quy định về: Giải thích từ ngữ; chính sách của Nhà nước; nội dung quản lý nhà nước về phòng bệnh; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức trong phòng bệnh; các hành vi bị nghiêm cấm; thông tin, giáo dục, truyền thông về phòng bệnh và nâng cao sức khỏe toàn dân.
Luật quy định cách thức phân loại dịch bệnh, thanh toán chi phí phòng bệnh (ngoại trừ một số bệnh truyền nhiễm lưu hành); các biện pháp phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm như giám sát, cách ly y tế, kiểm dịch y tế; bảo đảm an toàn, an ninh sinh học cho xét nghiệm; quy định về vaccine, sinh phẩm và tiêm chủng.
Dự thảo cũng bổ sung quy định về biện pháp ứng phó trong tình trạng khẩn cấp, phòng thủ dân sự khi dịch bệnh vượt quá khả năng ứng phó của cấp có thẩm quyền, cũng như quyền và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
Nhóm 2: Nội dung bổ sung mới so với quy định hiện hành. Trong đó có quy định về phòng, chống bệnh không lây nhiễm; các biện pháp phòng chống, kiểm soát yếu tố nguy cơ gây bệnh; phát hiện sớm, dự phòng bệnh và quản lý bệnh tại cộng đồng; phòng, chống các rối loạn sức khỏe tâm thần; xác định yếu tố nguy cơ, biện pháp phòng ngừa, quyền và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân; bảo đảm vấn đề dinh dưỡng trong phòng bệnh...
Dự thảo luật cũng quy định về bảo đảm dinh dưỡng trong phòng bệnh; Các điều kiện bảo đảm để phòng bệnh.
Báo cáo thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh, đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát, nghiên cứu thể chế hóa đầy đủ các quan điểm của Đảng về công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, nhất là các nội dung trong Nghị quyết số 72;
Rà soát, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật, nhất là Luật Bảo hiểm y tế, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, Luật Bảo vệ sức khỏe nhân dân và các dự án luật có liên quan trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10.
Về các điều kiện bảo đảm để phòng bệnh, Ủy ban thống nhất về sự cần thiết quy định Quỹ Phòng bệnh, trong đó có các quy định về nguồn hình thành quỹ.
Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị có cơ chế kiểm soát quỹ như “định kỳ 2 năm một lần, Chính phủ báo cáo Quốc hội về kết quả hoạt động và việc quản lý sử dụng quỹ”.
Cần quy định rõ mục đích, nhiệm vụ cụ thể và nguyên tắc sử dụng Quỹ, đặc biệt là nhiệm vụ hỗ trợ hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá. Không làm phát sinh thêm tổ chức mới trong quá trình thành lập Quỹ Phòng bệnh.
Vân Huyền