Thẩm tra dự án Luật Dân số và Luật Phòng bệnh, Ủy ban Văn hóa và Xã hội (VHXH) đề nghị cần có các biện pháp tổng thể, căn cơ, toàn diện nhằm đạt được mức sinh thay thế bền vững; nghiên cứu quy định theo hướng hỗ trợ tài chính đối với phụ nữ sinh đủ 2 con, trong đó nhóm phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi ở mức hỗ trợ cao hơn;
Làm rõ tiêu chí “địa phương có mức sinh thấp”; tiếp tục rà soát sửa đổi, bổ sung Luật Nhà ở để bảo đảm tính khả thi của quy định ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội đối với một số nhóm đối tượng; bổ sung quy định định kỳ Chính phủ công bố tình trạng mức sinh....
Có ý kiến đề nghị dự thảo Luật cần tiếp cận theo hướng phổ quát; nghiên cứu quy định theo hướng hỗ trợ cho trẻ em được sinh ra (như chính sách hỗ trợ học phí, trợ cấp nuôi con nhỏ đến một độ tuổi nhất định); làm rõ việc hỗ trợ đối với trường hợp sinh từ con thứ hai trở lên; quy định biện pháp hỗ trợ khám thai định kỳ, sinh con đối với những phụ nữ chưa tham gia bảo hiểm y tế...
Về giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh (Điều 15), Ủy ban VHXH đề nghị chỉnh lý khoản 2 Điều 15 theo hướng bao quát hơn để thống nhất với hành vi bị nghiêm cấm quy định tại khoản 3 Điều 6; bổ sung quy định định kỳ Chính phủ công bố các tỉnh, thành phố mất cân bằng giới tính khi sinh ở mức rất cao, cao hoặc đã đạt mức cân bằng tự nhiên; tiếp tục rà soát các biện pháp đã thực hiện hiệu quả theo Đề án Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2016 - 2025 để bổ sung quy định phù hợp.
Về hỗ trợ chăm sóc người cao tuổi (Điều 17), đề nghị bổ sung quy định phát triển đa dạng các hình thức chăm sóc người cao tuổi; chính sách cụ thể để khuyến khích sự tham gia của khu vực kinh tế tư nhân trong phát triển các cơ sở chăm sóc người cao tuổi.
Bên cạnh đó, Ủy ban VHXH cũng đề nghị làm rõ thẩm quyền thiết lập tổng đài điện thoại quốc gia thường trực cũng như nguyên tắc về quy trình tiếp nhận và xử lý thông tin, thông báo, tố giác hành vi xâm phạm, cản trở người cao tuổi để làm cơ sở cho các cơ quan quy định chi tiết.
Quang cảnh phiên họp
Về dự án Luật Phòng bệnh, Ủy ban VHXH đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định làm rõ đối tượng có nguy cơ cao mắc rối loạn sức khỏe tâm thần; các biện pháp phòng ngừa mắc rối loạn sức khỏe tâm thần và nguồn kinh phí thực hiện cho các hoạt động này. Ngoài ra, đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định liên quan đến sức khỏe tâm thần, phòng, chống rối loạn tâm thần đối với học sinh, sinh viên và người bị sang chấn tâm lý sau thiên tai, thảm họa.
Về dinh dưỡng trong phòng bệnh (Điều 32 và Điều 33), Ủy ban đề nghị nghiên cứu, bổ sung quy định nhằm bảo đảm đầy đủ việc áp dụng nguyên tắc “dinh dưỡng trong phòng bệnh phải được thực hiện trong suốt vòng đời, theo từng lứa tuổi, từng đối tượng” đã được quy định tại khoản 1 Điều 32; cân nhắc bổ sung nguyên tắc việc thực hiện dinh dưỡng trong phòng bệnh chỉ quy định mang tính khuyến cáo sử dụng sản phẩm dinh dưỡng, không được bắt buộc sử dụng sản phẩm dinh dưỡng.
Về chính sách dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai (tại điểm b khoản 1 Điều 33) và trẻ em bị suy dinh dưỡng cấp tính và thấp còi (tại điểm a khoản 2 Điều 33), đa số ý kiến Ủy ban cho rằng, cần quy định áp dụng cho tất cả các đối tượng là phụ nữ mang thai có nhu cầu cần phải bổ sung vi chất dinh dưỡng và trẻ em bị suy dinh dưỡng cấp tính và thấp còi, không phân biệt khu vực, vùng miền để bảo đảm chính sách nâng mức sinh, nâng cao chất lượng dân số và tính công bằng.
Ngọc Minh