Bộ Xây dựng lấy ý kiến dự thảo Nghị định về Quỹ nhà ở Quốc gia

một giờ trướcBài gốc

Tham dự tại cuộc họp gồm có Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản của Bộ Xây dựng.

Đồng chủ trì cuộc họp có Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh và Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung.

Cơ bản hoàn thành dự thảo Nghị định

Chủ trì cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh phát biểu, Bộ Xây dựng đã xây dựng dự thảo về thành lập Quỹ nhà ở Quốc gia, trên cơ sở đó đã gửi lấy ý kiến gửi các bộ, ngành, địa phương. Đồng thời, đánh giá sự đóng góp ý kiến tích cực của các địa phương.

Ngày 2/8/2025, Bộ Xây dựng đã báo cáo thẩm định với Bộ Tư pháp, đến nay sau khi tiếp thu các ý kiến của bộ, ngành, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho biết: "Bộ Xây dựng đã có buổi trao đổi làm việc với Bộ Tài chính, cơ bản dự thảo đã hoàn chỉnh và chuẩn bị trình Chính phủ".

Quỹ nhà ở Quốc gia được hình thành hai cấp, cấp Trung ương và địa phương. Đặc biệt rất chú trọng đối với cấp địa phương, là nơi trực tiếp thúc đẩy phát triển quỹ nhà ở tại địa phương, đồng thời sử dụng nguồn quỹ này để hỗ trợ hoạt động đầu tư phát triển dự án nhà ở xã hội.

Đồng chủ trì cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung cho biết: "Trước đây, chúng ta đi theo mô hình là quỹ ngoài ngân sách nhưng hoạt động theo mô hình Công ty TNHH một thành viên. Xuất phát là từ Nghị quyết 201, xác định đây là quỹ chỉ cho thuê, “chỉ có vào, không có ra".

Hay nói cách khác là quỹ không thực hiện hoạt động mua bán kinh doanh, chỉ đảm bảo việc cung cấp dịch vụ cho thuê nhà, được hình thành từ ngân sách nhà nước, và nghĩa vụ chính của các nhà đầu tư, chủ đầu tư, và sự đóng góp hợp pháp từ các nguồn lực khác.

Từ đó, Bộ Tài chính nghiên cứu đi theo hướng quỹ ngoài ngân sách, nhưng thực hiện theo mô hình đơn vị sự nghiệp công lập. Bởi có sự băn khoăn đã là quỹ thì không được hỗ trợ kinh phí, nhưng sự nghiệp công lập thì được hỗ trợ một phần.

Vì vậy, trên tinh thần quỹ có chức năng đảm bảo để cung cấp dịch vụ cho thuê chứ không phải cung cấp nhà, thực hiện nhiệm vụ chính trị của nhà nước giao. Về mặt vận hành, thời gian đầu sẽ khó khăn, phải có sự hỗ trợ của nhà nước, có vốn điều lệ và chi phí hoạt động, kể cả ở cấp Trung ương và địa phương.

Sau khi quỹ vận hành, bắt đầu có nguồn thu thì mới bắt đầu tự đảm bảo kinh phí. Tiếp theo, quỹ sẽ thực hiện các nhiệm vụ khác, trích lập khấu hao, bảo đảm được tài sản của Nhà nước.

Khi Nghị định này qua thời điểm 5 năm kết thúc, việc duy trì như thế nào cũng là vấn đề được Thứ trưởng Trung đưa ra. Và cuối cùng là mối quan hệ giữa quỹ cấp Trung ương và địa phương.

"Ở các thành phố lớn và các địa phương lớn, có phát triển công nghiệp, khu công nghiệp, khu kinh tế, mối quan hệ giữa hai quỹ rất quan trọng, để điều tiết nhu cầu, vị trí dự án, đến việc sử dụng hiệu quả quỹ", Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung nêu quan điểm.

Báo cáo chi tiết dự thảo Nghi định riêng dành cho Quỹ nhà ở Quốc gia, bà Tống Thị Hạnh, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản của Bộ Xây dựng cho biết, Dự thảo Nghị định này gồm 7 chương 27 điều.

Bà Tống Thị Hạnh, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản của Bộ Xây dựng báo cáo dự thảo nghị định.

Đáng chú ý, tại Chương 2 nêu rõ về địa vị pháp lý, mục tiêu hoạt động, trong đó Chính phủ thành lập quỹ, giao Bộ Xây dựng là đại diện chủ sở hữu và quản lý; UBND cấp tỉnh lập quỹ ở địa phương và là đại diện chủ sở hữu và quản lý.

Đối với cơ chế quản lý về tài chính, UBND cấp tỉnh quyết định việc thành lập mới hoặc tổ chức lại quỹ hiện có do UBND cấp tỉnh đang quản lý hoặc ủy thác cho quỹ tài chính khác của địa phương quản lý nhưng phải đảm bảo hoạt động theo đúng mục đích của quỹ tại Nghị quyết số 201/2025/QH15 và Nghị định này.

Trường hợp UBND cấp tỉnh quyết định ủy thác cho quỹ đầu tư phát triển địa phương hoặc quỹ tài chính khác của địa phương quản lý quỹ nhà ở địa phương thì quỹ nhận ủy thác phải thành lập cơ quan điều hành (Ban điều hành) quỹ nhà ở địa phương.

Bên cạnh đó tại Chương 2 cũng nêu rõ mục tiêu hoạt động của quỹ; nguyên tắc hoạt động của quỹ; Nhiệm vụ và quyền hạn của quỹ; Điều vốn hoạt động của quỹ; Cơ cấu tổ chức của quỹ.

Tại Chương 3 đối với Quản lý tài chính cũng đã nêu rõ về chế độ tài chính (bao gồm cơ chế tiền lương, các khoản phụ cấp của cán bộ quản lý, người lao động) và quản lý, sử dụng tài sản của quỹ thực hiện theo quy định áp dụng đối với đơn vị sự nghiệp công lập. Cùng với đó, quỹ tổ chức bộ máy kế toán theo quy định của pháp luật về kế toán, thực hiện công tác kế toán, thống kê theo quy định của pháp luật...

Về việc tiếp nhận, quản lý và sử dụng các khoản hỗ trợ, đóng góp của tổ chức, cá nhân trong nước, ngoài nước tại Chương 4, nêu rõ về Nguyên tắc, phương thức, trình tự, thủ tục, thẩm quyền quyết định tiếp nhận khoản hỗ trợ, đóng góp của các tổ chức, cá nhân; Trình tự, thủ tục, nội dung văn bản tiếp nhận các khoản hỗ trợ, đóng góp; Tiếp nhận nguồn hỗ trợ, đóng góp; Ký kết, xác nhận việc tiếp nhận hỗ trợ, đóng góp; Sử dụng khoản hỗ trợ, đóng góp.

Đối với hoạt động đầu tư, tạo lập, quản lý vận hành cho thuê nhà ở tại Chương 5 đã nêu ra nguyên tắc đầu tư, tạo lập nhà ở; Hình thức, thủ tục đầu tư xây dựng, tạo lập nhà ở, nhà ở xã hội của quỹ; Đối tượng thuê nhà ở; Giá thuê, trình tự thuê nhà ở; Việc quản lý vận hành nhà ở.

Về việc Kiểm tra hoạt động tại Chương 6 đã nêu rõ kiểm tra hoạt động của quỹ, trong đó quỹ có trách nhiệm xây dựng, ban hành quy chế kiểm tra nội bộ bảo đảm hoạt động có hiệu quả, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền quy định tại Nghị định này.

Đồng thời, định kỳ hằng năm hoặc đột xuất, quỹ có trách nhiệm báo cáo Bộ Xây dựng, UBND cấp tỉnh về tình hình hoạt động của quỹ; tình hình quản lý vốn, tài sản; khó khăn, vướng mắc và kiến nghị, đề xuất giải pháp xử lý.

Đối với các điều khoản được sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 192/2025.NĐ-CP ngày 1/7/2025 và Nghị quyết số 201/2025/QH15, chương 7 đã nêu rõ và bổ sung các điều, khoản. Đồng thời nêu rõ trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương; Trách nhiệm của quỹ; Quy định xử lý chuyển tiếp và Điều khoản thi hành.

Cần chính sách đặc biệt cho đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM

Góp ý dự thảo tại cuộc họp, đại diện Sở Xây dựng thành phố Hà Nội cho biết, việc các doanh nghiệp tư nhân cho thuê các quỹ nhà ở vô cùng khó khăn. Hoạt động bán và cho thuê trong thời gian nhất định thì mới có thể thực hiện được, còn nếu để doanh nghiệp thực hiện công tác cho thuê sẽ rất khó để hút nhà đầu tư.

Do đó, trách nhiệm này chuyển sang cho nhà nước là nội dung đem lại giá trị dài hạn, nhà nước không phải bố trí liên tiếp các quỹ nhà ở xã hội. Do quỹ đất có hạn, không thể nào bố trí mãi nhà ở xã hội được, vậy nên, quỹ này đến một mức độ nhất định sẽ quay vòng nhu cầu cho thuê.

Đại diện Sở Xây dựng TP Hà Nội cho biết, cần có cơ chế quy định kiểm soát lựa chọn dự án mua, cụ thể để tránh tình trạng dự án tồn sản phẩm và tìm đến nhà nước như một kênh để thoát hàng thì cần phải có cơ chế kiểm soát nội dung này.

Bên cạnh đó, cần có cơ chế quy định về chất lượng của công trình. Nếu bán cho người dân, sẽ kiểm tra chất lượng kỹ. Khi nhà nước mua cần tránh tình trạng chủ đầu tư giảm chất lượng công trình để tăng lợi nhuận, cần phải có nội dung kiểm soát chất lượng ngay từ lúc mua đến lúc nghiệm thu công trình.

Đối với cơ chế kiểm soát rủi ro công trình, vị đại diện này cho biết, nếu nhà nước đầu tư và cho thuê thì rủi ro rất cao về thua lỗ, thu hồi vốn, nợ xấu... vậy thì cơ chế kiểm soát tránh ảnh hưởng đến người quản lý quỹ, hạn chế có thể gây thất thoát tiền của nhà nước.

Điểm cầu kết nối trực tiếp với 34 tỉnh, thành tại cuộc họp.

Đại diện Sở Xây dựng TP.HCM kiến nghị, để cho tách bạch và rõ ràng hơn, cần có những mục dành riêng cho Quỹ nhà ở Quốc gia và các mục hoặc là các chương dành riêng cho Quỹ nhà ở địa phương.

Đồng thời cũng bổ sung mối quan hệ công tác, phối hợp giữa các quỹ nhà ở địa phương và quốc gia. Nội dung thứ 2 liên quan đến điều 5 về mục tiêu bảo toàn của quỹ.

Về mục tiêu, khoản 4 có dự thảo là tạo lập quỹ nhà ở này thông qua khu nhà ở thương mại. Thành phố kiến nghị thêm là tạo lập quỹ nhà ở bằng cách bố trí quỹ nhà ở tái định cư. Thời gian vừa qua thành phố cũng tiến hành mua lại nhà ở tái định cư để chuyển đổi thành mô hình nhà ở xã hội hoặc nhà ở công vụ để phục vụ cho các đối tượng nhà ở công vụ cũng như nhà xã hội.

Tại điều 17 về quy tắc đầu tư và tạo lập nhà ở xã hội, thành phố cũng kiến nghị quỹ thực hiện đầu tư nhà xã hội thành lập, hoặc là nhà ở xã hội quỹ đất 20% nằm trong dự án nhà ở thương mại cần rõ hơn.

Mặt khác, Vì vậy, đại diện Sở Xây dựng TP.HCM kiến nghị, Bộ Xây dựng cũng có cơ chế linh hoạt để xác định đối tượng, đặc biệt đối tượng đang thuê trọ tại các khu nhà riêng lẻ trong khu dân cư hỗ trợ, vì đối tượng này ở TP.HCM số lượng nhiều.

Bộ Xây dựng sẽ tiếp thu các ý kiến, đóng góp từ các cơ quan, Bộ, ngành để hoàn thiện trình Chính phủ theo đúng thời gian quy định.

Nguyễn Linh

Trang Lê

Nguồn Xây Dựng : https://baoxaydung.vn/bo-xay-dung-lay-y-kien-du-thao-nghi-dinh-ve-quy-nha-o-quoc-gia-192250904132518035.htm