Hàng nướng 'xiên bẩn' sử dụng thịt ôi thiu, hỏng hoặc thực phẩm đông lạnh kém chất lượng
Cục An toàn thực phẩm cho biết, thức ăn đường phố và quà vặt thường được chế biến sẵn hoặc chế biến ngay tại chỗ, giúp người tiêu dùng tiết kiệm thời gian chờ đợi, dễ dàng mua và ăn liền ngay trên đường hoặc mang đi mà không cần vào nhà hàng, quán ăn; Phù hợp với nhiều đối tượng, đặc biệt là học sinh, sinh viên, công nhân; Giá rẻ hơn so với các món ăn tại nhà hàng hoặc quán ăn cố định.
Các món ăn đường phố và quà vặt rất đa dạng: xiên nướng, bánh tráng trộn, bắp xào, trà sữa, chè, cá viên chiên, phá lấu… đáp ứng được nhiều khẩu vị khác nhau từ mặn, ngọt đến cay, chua.
Các quán hàng bán xiên nướng (thịt, cá, hải sản, rau củ xiên que) bên cạnh tính tiện dụng, thực phẩm đường phố cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm, đặc biệt là các hàng quán không đảm bảo quy chuẩn vệ sinh như hàng nướng 'xiên bẩn'. Đây là món ăn đường phố quen thuộc và hấp dẫn với nhiều người, đặc biệt là giới trẻ.
Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế đã đưa ra cảnh báo về nguy cơ mất an toàn thực phẩm trên đường phố, đặc biệt là các hàng quán không đảm bảo quy chuẩn vệ sinh như hàng nướng 'xiên bẩn'... ven đường.
Tuy nhiên, theo Cục An toàn thực phẩm, bên cạnh những quán ăn sạch sẽ, đảm bảo vệ sinh, tình trạng bán hàng nướng 'xiên bẩn', kém vệ sinh, sử dụng nguyên liệu không rõ nguồn gốc đang diễn ra phổ biến tại nhiều khu vực, từ vỉa hè đến các cổng trường học, chợ đêm…
Hàng nướng 'xiên bẩn' tồn tại phổ biến tại các khu vực đông người như vỉa hè cổng trường, chợ cóc, lề đường… tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc thực phẩm, nhiễm khuẩn và tích tụ độc tố lâu dài cho người tiêu dùng,
Hàng nướng 'xiên bẩn' thường có những đặc điểm sau:
- Sử dụng nguyên liệu không rõ nguồn gốc, thịt ôi thiu, hỏng hoặc thực phẩm đông lạnh kém chất lượng.
- Tẩm ướp phụ gia, phẩm màu, gia vị rẻ tiền để che mùi ôi thiu hoặc tăng độ đậm đà nhân tạo.
- Dùng dầu chiên đi chiên lại nhiều lần, tạo ra các chất gây hại cho sức khỏe.
- Chế biến và bán ở nơi bụi bẩn, không che chắn, gần mặt đường, thiếu vệ sinh.
- Dụng cụ nướng (vỉ nướng, que xiên, khay đựng…) không được vệ sinh sạch sẽ, dễ nhiễm khuẩn.
- Nướng tại những nơi bụi bặm, sát mặt đường, không che chắn, dẫn đến thực phẩm bị nhiễm bụi bẩn và vi khuẩn từ không khí.
- Người bán không đảm bảo quy chuẩn vệ sinh cá nhân như không đeo găng tay, khẩu trang khi chế biến.
Nguy cơ khi ăn phải 'xiên nướng bẩn'
Việc tiêu thụ thực phẩm kém vệ sinh, đặc biệt là nướng 'xiên bẩn' có thể gây ra nhiều nguy cơ nghiêm trọng cho sức khỏe:
Ngộ độc thực phẩm: gây đau bụng, tiêu chảy, nôn ói cấp tính. Nhiễm khuẩn đường ruột: từ các vi khuẩn như E.coli, Salmonella, tụ cầu khuẩn… dẫn đến rối loạn tiêu hóa kéo dài. Tích tụ độc tố lâu dài: dầu chiên đi chiên lại nhiều lần dễ tạo ra các chất gây ung thư.
Nhiễm ký sinh trùng: nếu thịt không được nướng chín kỹ hoặc nguyên liệu từ động vật nhiễm bệnh.
Để bảo vệ sức khỏe, Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo người tiêu dùng nên:
Lựa chọn quán ăn sạch sẽ: ưu tiên những nơi có khu vực nướng sạch, nhân viên dùng bao tay, có nguồn thực phẩm rõ ràng.
Quan sát nguyên liệu: tránh các hàng quán có xiên nướng màu sắc bất thường, mùi hôi, hoặc dầu chiên đen sậm, nhiều cặn.
Hạn chế ăn tại các khu vực bụi bặm: nơi có nhiều xe cộ, khói bụi, không đảm bảo an toàn thực phẩm.
Tăng cường sức đề kháng: duy trì thói quen ăn uống lành mạnh và bổ sung vitamin giúp hệ miễn dịch tốt hơn.
Tự làm tại nhà: nướng xiên tại nhà với nguyên liệu tươi sống sẽ an toàn hơn.
Theo quy định về mức phạt vi phạm trong kinh doanh thức ăn đường phố và dịch vụ ăn uống vi phạm an toàn thực phẩm tại Việt Nam được nêu trong Nghị định số 115/2018/NĐ-CP (ban hành ngày 4/9/2018) và được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 124/2021/NĐ-CP, vi phạm quy định về điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm trong kinh doanh dịch vụ ăn uống thuộc loại hình cơ sở chế biến suất ăn sẵn, căng tin kinh doanh ăn uống, bếp ăn tập thể; bếp ăn, nhà hàng ăn uống, nhà hàng ăn uống của khách sạn, khu nghỉ dưỡng; cửa hàng ăn uống, cửa hàng, quầy hàng kinh doanh thức ăn ngay, thực phẩm chín và các loại hình khác thực hiện việc chế biến, cung cấp thực phẩm
1. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong các hành vi:
a) Bày bán, chứa đựng thực phẩm trên thiết bị, dụng cụ, vật liệu không bảo đảm vệ sinh;
b) Không có đủ dụng cụ chế biến, bảo quản và sử dụng riêng đối với thực phẩm tươi sống, thực phẩm đã qua chế biến;
c) Nơi chế biến, kinh doanh, bảo quản có côn trùng, động vật gây hại xâm nhập;
d) Sử dụng người trực tiếp chế biến thức ăn mà không đội mũ, đeo khẩu trang; không cắt ngắn móng tay; không sử dụng găng tay khi tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm chín, thức ăn ngay.
2. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi:
a) Không thực hiện hoặc thực hiện không đúng quy định của pháp luật về chế độ kiểm thực 3 bước;
b) Không thực hiện hoặc thực hiện không đúng quy định của pháp luật về lưu mẫu thức ăn;
c) Thiết bị, phương tiện vận chuyển, bảo quản suất ăn sẵn, thực phẩm dùng ngay không bảo đảm vệ sinh; gây ô nhiễm đối với thực phẩm;
d) Cống rãnh thoát nước thải khu vực chế biến bị ứ đọng; không được che kín;
đ) Không có nhà vệ sinh, nơi rửa tay;
e) Dụng cụ thu gom chất thải rắn không có nắp đậy.
3. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 7.000.000 đồng đối với hành vi sử dụng người trực tiếp chế biến thức ăn không đáp ứng kiến thức về an toàn thực phẩm theo quy định của pháp luật.
4. Phạt tiền từ 7.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong các hành vi :
a) Sử dụng nước không đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật hoặc không bảo đảm vệ sinh theo quy định của pháp luật tương ứng để chế biến thức ăn; để vệ sinh trang thiết bị, dụng cụ phục vụ chế biến, ăn uống;
b) Chủ cơ sở không đáp ứng kiến thức về an toàn thực phẩm theo quy định của pháp luật;
c) Không thực hiện thu gom, xử lý chất thải, rác thải trong phạm vi của cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống theo quy định của pháp luật;
d) Vi phạm các quy định khác về điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm theo quy định của pháp luật trong kinh doanh dịch vụ ăn uống, trừ các hành vi quy định tại khoản 1, khoản 2, khoản 3, các điểm a, b và c khoản 4, khoản 5 Điều này.
5. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồngđối với hành vi sử dụng người đang mắc các bệnh mà theo quy định của pháp luật không được tham gia trực tiếp kinh doanh dịch vụ ăn uống.
Ngoài ra có thêm hình thức xử phạt bổ sung: Đình chỉ một phần hoặc toàn bộ hoạt động sản xuất, chế biến, kinh doanh, cung cấp thực phẩm từ 01 tháng đến 03 tháng đối với vi phạm quy định tại các khoản 4 và 5 nêu trên.
Thái Bình