Bom GBU-53/B Mỹ phóng từ mặt đất, mở ra cơ hội tác chiến diệt mục tiêu di động

3 giờ trướcBài gốc

Raytheon vừa hoàn tất thử nghiệm nguyên mẫu biến thể phóng từ mặt đất của bom dẫn đường đa cảm biến GBU-53/B StormBreaker, mở ra khả năng trang bị cho lực lượng mặt đất một vũ khí tấn công tầm xa chính xác chống đoàn xe và mục tiêu di chuyển trong mọi điều kiện thời tiết, kể cả khi môi trường GPS bị gây nhiễu.

Raytheon công bố rằng chỉ sau khoảng 50 ngày kể từ khi ý tưởng được triển khai, công ty đã đưa nguyên mẫu StormBreaker phóng mặt đất vào thử nghiệm bay.

Nó sử dụng một khối động cơ đẩy thương mại để nâng đạn lên độ cao khoảng 6.000 m trước khi vào pha lướt và tự dẫn về mục tiêu bằng tổ hợp cảm biến quang-hồng ngoại và radar nội tại, đồng thời có khả năng nhận dữ liệu cập nhật mục tiêu qua liên kết mạng.

Thử nghiệm diễn ra tại khu bắn thử ở sa mạc Mojave và mô phỏng hành vi bay tương tự như phiên bản thả từ máy bay, cho thấy ý tưởng chuyển nền tảng đạn không-không sang phóng từ mặt đất có thể được hiện thực hóa nhanh chóng nếu các vòng tiếp theo chứng minh độ tin cậy.

Về bản chất, GBU-53/B StormBreaker là một đạn lướt nhẹ, nặng khoảng 113 kg, thiết kế để đánh trúng mục tiêu cơ động khi được thả từ máy bay nhờ bộ cảm biến đa kênh (quang-hồng ngoại + radar) và kiến trúc “network-enabled” cho phép nhận bản cập nhật mục tiêu trong quá trình bay.

Việc gắn thêm một rocket motor thương mại để phóng từ bệ mặt đất cho phép đạn đạt độ cao khởi đầu tương tự như khi được thả từ không trung, từ đó thực hiện hành trình lướt tới mục tiêu mà không cần hệ thống đẩy phức tạp như tên lửa hành trình truyền thống.

Đây là điểm khác biệt then chốt giúp giảm chi phí phát triển và đẩy nhanh tiến độ thử nghiệm. Ý nghĩa quân sự của biến thể phóng mặt đất là rõ ràng và đa chiều.

Trước hết, nó lấp khoảng trống giữa pháo/rocket dẫn hướng chi phí thấp và tên lửa hành trình đắt đỏ: cung cấp vũ khí tấn công tầm xa chính xác để tiêu diệt xe bọc thép, đoàn xe, phương tiện tác chiến di động hay mục tiêu di chuyển tầm trung mà không phải phụ thuộc hoàn toàn vào yểm trợ từ không quân.

Thứ hai, khả năng hoạt động hiệu quả trong điều kiện thời tiết xấu và trong môi trường GPS-contested (bị gây nhiễu) nhờ cảm biến quang-hồng ngoại và radar nội tại giúp tăng tính sống sót của nhiệm vụ trong kịch bản chiến tranh điện tử hiện đại.

Thứ ba, kiến trúc liên kết dữ liệu cho phép đạn nhận thông tin thời gian thực từ UAV, máy bay trinh sát hoặc hệ thống chỉ huy mặt đất, nâng cao xác suất tiêu diệt mục tiêu di chuyển.

Tuy nhiên, giữa tiềm năng và thực tế vẫn còn nhiều khoảng cách kỹ thuật và vận hành phải được giải quyết.

Trước hết là thiết kế bệ phóng: để đạn trở thành công cụ hữu dụng trên chiến trường, bệ phóng phải cơ động, dễ triển khai, an toàn khi lắp rocket motor, và phù hợp với tổ chức lực lượng (xe kéo, khung xe 4x4, container di động…).

Hệ chỉ huy-kiểm soát (C2) phải tương thích để cung cấp dữ liệu mục tiêu tin cậy, đồng thời phải có các giao thức mã hóa và chống can nhiễu đủ mạnh để ngăn tình trạng giả mạo dữ liệu hoặc mất liên lạc trong pha bay.

Ngoài ra, chu trình bảo quản, vận chuyển và lắp ráp đạn có động cơ gắn ngoài cũng là thách thức cần được quy chuẩn chặt chẽ.

Tính năng cảm biến của StormBreaker là một lợi thế lớn, nhưng hiệu năng trong mọi điều kiện không phải là điều mặc nhiên.

Mưa lớn, sương mù dày, khói bụi, hoặc các biện pháp ngụy trang nhiệt đều có thể làm suy giảm hiệu quả quang-hồng ngoại; ngược lại, địa hình phức tạp và bề mặt phản xạ radar có thể tác động tới độ chính xác của đầu dò radar.

Do đó, công tác “sensor fusion” — kết hợp dữ liệu từ nhiều nguồn và thuật toán lọc nhiễu — trở thành yếu tố sống còn để đảm bảo đạn không bị lệch mục tiêu hoặc bị đánh lừa. Việc tích hợp dữ liệu từ UAV, radar di động và vệ tinh đòi hỏi tiêu chuẩn hóa giao thức và độ trễ phải được giảm tối đa để cập nhật mục tiêu chính xác trong pha cuối.

Trong bối cảnh cạnh tranh vũ khí hiện nay, ý tưởng dùng đạn lướt phóng đất không phải hoàn toàn mới: nhiều quốc gia đang nghiên cứu hoặc triển khai các hệ thống rocket phóng đạn dẫn hướng vì chúng kết hợp tầm bắn, độ chính xác cao và chi phí thấp hơn nhiều so với tên lửa hành trình.

StormBreaker phóng đất mang thêm lợi thế là cảm biến đa dạng và kiến trúc mạng đã được thử nghiệm trên không trung, rút ngắn thời gian phát triển so với thiết kế mới từ đầu.

Về tác động chiến thuật, sự xuất hiện của vũ khí tấn công tầm xa lắp cảm biến đa kênh phóng từ mặt đất sẽ buộc các bên đối địch thay đổi phương thức bố trí và cơ động lực lượng.

Đoàn xe, đoàn tiếp vận và các đơn vị cơ động lâu nay thường di chuyển theo tuyến cố định sẽ phải áp dụng phương thức phân tán, đổi lịch di chuyển, tăng sử dụng ngụy trang động và tăng cường phòng không tầm ngắn di động.

Đồng thời, lực lượng phòng thủ sẽ phải cân nhắc bổ sung các cảm biến cảnh giới sớm và cải tiến tác chiến điện tử để phát hiện và can nhiễu đạn trước khi nó vào pha dẫn cuối.

Việt Hùng

Theo Army Recognition

Nguồn ANTĐ : https://anninhthudo.vn/bom-gbu-53b-my-phong-tu-mat-dat-mo-ra-co-hoi-tac-chien-diet-muc-tieu-di-dong-post625052.antd