Bốn 'ngọn hải đăng' soi đường cho doanh nghiệp chuyển đổi xanh

5 giờ trướcBài gốc

Mệnh lệnh không thể trì hoãn

Phát biểu khai mạc Diễn đàn Doanh nghiệp Phát triển bền vững Việt Nam (VCSF) 2025 tổ chức sáng nay 22/8 tại Hà Nội, ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết: Thế giới đang đứng trước "khủng hoảng kép" do biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và sự suy giảm tài nguyên thiên nhiên. Báo cáo của Liên Hợp Quốc cho thấy 40% diện tích đất toàn cầu đang bị suy thoái, đã khiến khoảng một nửa GDP toàn cầu gặp rủi ro.

Đối với doanh nghiệp Việt Nam, đây vừa là áp lực, vừa là thời cơ. Áp lực đến từ những "hàng rào kỹ thuật xanh" ngày càng được dựng lên ở các thị trường xuất khẩu trọng điểm.

Trong bối cảnh đó, một cuộc chuyển đổi toàn diện sang kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, ít phát thải đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu. Phục hồi xanh, trung hòa carbon không còn là khẩu hiệu mà đã trở thành xu thế tất yếu, được thể chế hóa thành luật pháp và các tiêu chuẩn thương mại mới. "Ước tính 90% GDP toàn cầu nằm trong diện phải thực hiện các cam kết đưa mức phát thải ròng bằng không vào năm 2050. Điều này sẽ được pháp lý hóa để đảm bảo nghĩa vụ thực thi", ông Công nhấn mạnh.

Nếu chậm chân trong chuyển đổi, doanh nghiệp Việt sẽ đối mặt với nguy cơ mất đi lợi thế cạnh tranh, thậm chí bị loại khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu. Nhưng đây cũng là thời cơ vàng để tái cấu trúc, đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực và chiếm lĩnh những thị trường mới, những phân khúc giá trị cao hơn. Sự chuyển đổi này, dù tốn kém ban đầu, nhưng sẽ mang lại lợi ích bền vững và lâu dài.

Bốn "ngọn hải đăng" soi đường

Phát biểu chỉ đạo, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc nhấn mạnh: Chủ đề của Diễn đàn năm nay - "Phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới: Biến khát vọng vươn mình thành hành động" - là lời hiệu triệu tích cực, mạnh mẽ, thể hiện rõ tinh thần chỉ đạo của Tổng bí thư Tô Lâm nhằm đưa đất nước tiến vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc, Chủ tịch Hội đồng Quốc gia về Phát triển bền vững đã nhấn mạnh quá trình thúc đẩy phát triển bền vững ở Việt Nam, cộng đồng doanh nghiệp đóng vai trò trung tâm. (Ảnh: Vietnam+)

Để cụ thể hóa mục tiêu này, Bộ Chính trị đã ban hành 4 nghị quyết trụ cột. Bốn nghị quyết này là bốn ngọn đèn pha, vạch ra đường lối, môi trường mới, động lực mới để hoàn thành mục tiêu của kỷ nguyên mới.

4 "ngọn hải đăng" đó bao gồm: Nghị quyết về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; Nghị quyết về hội nhập quốc tế; Nghị quyết về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật; và Nghị quyết về phát triển kinh tế tư nhân. Đây chính là khung khổ pháp lý và định hướng chiến lược để Việt Nam "vươn mình" mạnh mẽ, trong đó khu vực kinh tế tư nhân được xác định là động lực trung tâm, là lực lượng nòng cốt.

"Để biến khát vọng thành hành động, tôi kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động, bản lĩnh và tiên phong trên hành trình phát triển và xây dựng giá trị bền vững. Trước hết, các doanh nghiệp cần đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, đầu tư mạnh mẽ vào phát triển công nghệ lõi, công nghệ nguồn theo hướng xanh, bền vững", Phó thủ tướng nhấn mạnh.

Ông cũng khẳng định, Chính phủ sẽ hành động quyết liệt: Thứ nhất, sẽ tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách và khung pháp lý thuận lợi, minh bạch. Thứ hai, sẽ chú trọng đầu tư hạ tầng hiện đại, đồng bộ và bền vững, đặc biệt là hạ tầng giao thông, năng lượng, hạ tầng số. Thứ ba, sẽ đẩy mạnh phát triển các công cụ tài chính như tín dụng xanh, trái phiếu xanh, quỹ đầu tư xanh. Thứ tư, tăng cường huy động các nguồn lực xã hội và quốc tế để hỗ trợ doanh nghiệp.

Doanh nghiệp - từ nhận thức đến hành động

Chưa đợi đến khi Chính phủ "hiệu triệu", nhiều doanh nghiệp Việt Nam tiên phong chuyển đổi xanh. Ông Lê Hoàng Minh, Giám đốc điều hành sản xuất Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam (Vinamilk) cho biết: "Hướng tới Net Zero vào 2050, chúng tôi đã đặt ra ba lộ trình: Đến 2027, có thể giảm phát thải được 15% so với cả 2022. Đến 2035 giảm được 55% so với 2022. Và đến 2050 đạt được trung hòa carbon".

Để hiện thực hóa cam kết này, Vinamilk đã và đang triển khai đồng bộ 8 khía cạnh hành động. Họ tìm kiếm các nguồn năng lượng sạch hơn như năng lượng Biomas, năng lượng mặt trời. Hiện tại, lượng năng lượng sạch sử dụng trong hoạt động sản xuất của Vinamilk đã chiếm tới 90%. Song song đó, công ty đầu tư vào các "bể hấp thụ carbon" tự nhiên, mà tiêu biểu là dự án khoanh nuôi 25 ha rừng ngập mặn tại Đất Mũi Cà Mau, hay chương trình Quỹ 1 triệu cây xanh được triển khai từ năm 2012. Công ty cũng áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế khắt khe như ISO 14064 về kiểm kê khí nhà kính và tham gia Sáng kiến các mục tiêu dựa trên cơ sở khoa học (SBTi) để đảm bảo tính minh bạch và khoa học cho lộ trình của mình.

Ghi nhận nỗ lực của Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, bà Ramla Khalidi, Trưởng đại diện thường trú Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) cũng chia sẻ khó khăn các doanh nghiệp nhỏ và vừa đang phải đối mặt đó là khả năng tiếp cận tài chính. Theo bà, Việt Nam có rất nhiều doanh nghiệp siêu nhỏ và một số tập đoàn lớn, nhưng lại thiếu vắng "tầng lớp trung lưu" – những doanh nghiệp cỡ vừa có khả năng bứt phá. Để giải quyết vấn đề này, bà đề xuất mô hình "tài chính hỗn hợp" (blended finance), kết hợp nguồn vốn công, tư và quốc tế để giảm thiểu rủi ro và mở rộng quy mô đầu tư.

Bà cũng đưa ra một gợi ý đột phá về việc thay đổi tư duy về Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR): "Thay vì giới hạn ngân sách CSR cho các hoạt động từ thiện ngắn hạn, hãy xem xét sử dụng các quỹ này để đầu tư hoặc cho các doanh nghiệp SME và doanh nghiệp tạo tác động xã hội vay. Điều này sẽ giúp thúc đẩy quan hệ đối tác cùng có lợi và tạo ra tăng trưởng chung".

Kim Oanh

Nguồn Xây Dựng : https://baoxaydung.vn/bon-ngon-hai-dang-soi-duong-cho-doanh-nghiep-chuyen-doi-xanh-192250822151430039.htm