Bụi mịn xâm nhập cơ thể con người một cách thầm lặng, làm gì để bảo vệ sức khỏe?

3 giờ trướcBài gốc

Tình trạng không khí Hà Nội vẫn tiếp tục ở mức rất xấu. (Ảnh: HOÀI AN)

Bụi mịn PM2.5, PM10 là thành phần quan trọng bậc nhất để đánh giá chất lượng không khí. Ngoài ra, các khí độc hại như NO2, SO2, CO… từ hoạt động giao thông, xây dựng, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp…, tỷ lệ nhỏ các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs), kim loại nặng (chì, thủy ngân, asen), bụi siêu mịn (PM 0.1, UFM…) cũng là những thành phần ô nhiễm nguy hại không chỉ đến sức khỏe con người, mà còn ảnh hưởng đến hệ sinh thái môi trường nói chung và xa hơn là sự biến đổi khí hậu.

Theo bác sĩ Cấn Thị Hằng, Khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện đa khoa quốc tế Vinmec Times City chia sẻ, tác hại của ô nhiễm không khí diễn ra trên diện rộng và ở nhiều cấp độ với sức khỏe.

Với hệ hô hấp - đây là cơ quan đầu tiên chịu tác động trực tiếp. Các hạt bụi lớn PM10 thường bị kẹt lại ở đường hô hấp trên (mũi, họng) kích ứng gây viêm mũi họng, tuy nhiên chúng vẫn tiếp tục đi sâu hơn, ảnh hưởng đến hệ thống dẫn khí ở phổi làm nặng thêm các bệnh mạn tính như hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, giãn phế quản...

Các hạt bụi nhỏ hơn PM2.5 có khả năng đi sâu hơn, thâm nhập sâu vào phế nang và mạch máu gây viêm và giảm chức năng phổi.

Nghiên cứu dùng kỹ thuật kính hiển vi điện tử để chứng minh rằng hạt rất nhỏ (ultrafine/PM) xâm nhập vào đại thực bào thậm chí mô lympho của phổi và tích tụ theo thời gian.

"Đây là bằng chứng mạnh rằng hạt hít vào không chỉ nằm ở bề mặt phế nang mà có thể được di chuyển đến các cấu trúc sâu hơn trong hệ miễn dịch ở phổi", bác sĩ Hằng chia sẻ.

Bác sĩ Cấn Thị Hằng.

Với hệ tim mạch, các hạt bụi mịn siêu nhỏ có thể xuyên qua phổi, đi vào máu, kích hoạt viêm, xơ vữa động mạch, dẫn đến tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Với các nhóm đối tượng dễ tổn thương như trẻ em, người cao tuổi, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền là những đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Ô nhiễm không khí có thể ảnh hưởng đến sự phát triển phổi của trẻ, tăng nguy cơ sinh non và gây biến chứng cho người có bệnh mãn tính.

Với sức khỏe tổng thể, bụi mịn gây ra vấn đề về da, mắt, thần kinh và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.

Bác sĩ Hằng cho biết, người dân hoàn toàn có thể chủ động giảm thiểu tác động của ô nhiễm không khí bằng những biện pháp cá nhân.

Điều trước tiên là các gia đình cần theo dõi chất lượng không khí bằng cách như cài đặt các ứng dụng hoặc theo dõi website cung cấp chỉ số chất lượng không khí (AQI) theo thời gian thực tại khu vực mình sống. Hạn chế ra ngoài, đặc biệt là tập thể dục khi AQI ở mức xấu (cam, đỏ, tím).

Sử dụng khẩu trang chuyên dụng như đeo khẩu trang N95, KN95 hoặc khẩu trang chống bụi mịn đạt chuẩn khi ra đường, nhất là tại các khu vực giao thông đông đúc, công trường xây dựng.

Tạo không gian trong lành trong nhà, mọi người nên đóng cửa sổ vào những ngày ô nhiễm cao. Sử dụng máy lọc không khí có màng lọc HEPA, trồng thêm cây xanh lọc không khí trong nhà (như lưỡi hổ, thường xuân, lan ý). Hạn chế đốt nhang, thuốc lá, sử dụng bếp than tổ ong trong không gian kín.

Xây dựng lối sống lành mạnh thông qua tăng cường chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa (rau xanh, trái cây, cá biển) để giúp cơ thể tăng sức đề kháng, chống lại các tác nhân viêm nhiễm từ ô nhiễm. Uống đủ nước để làm sạch đường hô hấp.

Mỗi người cũng góp phần giảm thiểu nguồn ô nhiễm bằng việc ưu tiên sử dụng phương tiện công cộng, xe đạp, đi bộ cho những quãng đường ngắn. Tiết kiệm điện, sử dụng năng lượng sạch. Vứt rác đúng nơi quy định, không đốt rác thải tự do.

“Ô nhiễm không khí là cuộc chiến dài hơi, đòi hỏi sự chung tay của cả cộng đồng. Việc trang bị kiến thức và chủ động thực hiện các biện pháp bảo vệ cá nhân chính là ‘lá chắn’ thiết thực và hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe của chính mình và gia đình”, bác sĩ Hằng nhấn mạnh.

THIÊN LAM

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/bui-min-xam-nhap-co-the-con-nguoi-mot-cach-tham-lang-lam-gi-de-bao-ve-suc-khoe-post929709.html