Bước chuyển lịch sử: Hộ kinh doanh hết 'thời khoán thuế', chuyển sang kê khai

3 phút trướcBài gốc

Hơn 18.300 hộ kinh doanh tự nguyện chuyển đổi

Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân đặt ra mục tiêu xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh chậm nhất trong năm 2026. Thay vào đó, hộ kinh doanh sẽ chuyển sang phương pháp tự kê khai, nộp thuế theo doanh thu thực tế.

Ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính), nhấn mạnh, việc xóa bỏ thuế khoán có ý nghĩa then chốt trong việc cải cách quản lý thuế và thúc đẩy sự phát triển của kinh tế tư nhân.

Ông cho rằng, thay đổi này giúp nâng cao tính minh bạch và công bằng trong thu thuế. Khi chuyển từ khoán sang tự kê khai và nộp thuế theo doanh thu thực tế, cơ quan thuế có thể nắm bắt chính xác hơn năng lực kinh doanh của từng hộ, đồng thời bảo đảm nguyên tắc “tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm”.

Sau khi chuyển đổi, môi trường kinh doanh của hộ cá thể sẽ minh bạch và đồng bộ hơn, qua đó tạo nền tảng phát triển bền vững và thúc đẩy quá trình chuyển đổi hộ kinh doanh lên mô hình doanh nghiệp.

Triển khai Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán” của Bộ Tài chính, Cục Thuế đã tham mưu Bộ có công văn gửi lãnh đạo các tỉnh, thành phố, đề nghị phối hợp chỉ đạo công tác quản lý thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán.

Xóa thuế khoán, hộ kinh doanh chuyển sang kê khai thuế từ năm 2026. Ảnh: Nguyễn Lê

Trên cơ sở đó, cơ quan thuế các cấp đồng loạt triển khai kế hoạch “60 ngày cao điểm chuyển đổi mô hình từ thuế khoán sang kê khai đối với hộ kinh doanh”. Theo đó, tập trung tuyên truyền, hỗ trợ để các hộ, cá nhân kinh doanh nắm bắt đầy đủ thông tin; trực đường dây nóng 24/7 để giải đáp vướng mắc; kêu gọi các doanh nghiệp công nghệ hỗ trợ miễn phí hoặc giảm giá các sản phẩm phần mềm...

Ngành Thuế đã triển khai Cổng trải nghiệm dành riêng cho hộ kinh doanh để người nộp thuế thao tác thử, làm quen với hệ thống trước khi chính thức triển khai.

Với các giải pháp nêu trên, Cục Thuế cho biết, cơ bản 100% hộ, cá nhân kinh doanh đã được tiếp cận thông tin, hưởng ứng, đồng thuận và chuẩn bị sẵn sàng cho công tác chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai kể từ ngày 1/1/2026.

Cục Thuế cũng cho hay đã có hơn 18.300 hộ kinh doanh nộp thuế khoán tự nguyện chuyển sang phương pháp kê khai trước thời điểm 1/1/2026 và hơn 3.200 hộ chuyển lên mô hình doanh nghiệp.

Phương pháp tính thuế mới

Ngày 10/12, Quốc hội đã thông qua Luật Thuế thu nhập cá nhân 2025. Theo luật mới, mức doanh thu không phải nộp thuế của cá nhân, hộ kinh doanh được điều chỉnh từ 200 triệu đồng lên 500 triệu đồng/năm và cho phép trừ mức này trước khi tính thuế theo tỷ lệ trên doanh thu.

Tại dự thảo nghị định quy định về quản lý thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh được Bộ Tài chính gửi Bộ Tư pháp lấy ý kiến thẩm định đã phân loại hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh theo ngưỡng doanh thu để áp dụng nghĩa vụ thuế phù hợp.

Theo đó, hộ, cá nhân có doanh thu năm từ 500 triệu đồng trở xuống thuộc đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng (GTGT) và không phải nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Nhóm này chỉ có trách nhiệm thông báo doanh thu thực tế cho cơ quan thuế chậm nhất là ngày 31/1 hàng năm.

Đối với hộ, cá nhân có doanh thu trên 500 triệu đồng/năm, nghĩa vụ thuế bắt đầu phát sinh. Về thuế GTGT, các đối tượng này thực hiện nộp thuế theo phương pháp tính trực tiếp theo doanh thu, áp dụng tỷ lệ phần trăm theo quy định của Luật Thuế GTGT số 48/2024/QH15.

Về thuế TNCN, hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu trên 500 triệu đồng/năm được xác định bằng thu nhập tính thuế nhân với thuế suất tương ứng.

Trong đó, thu nhập tính thuế được xác định bằng doanh thu của hàng hóa, dịch vụ bán ra trừ đi chi phí liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh trong kỳ tính thuế.

Cụ thể, hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu năm trên 500 triệu đến 3 tỷ đồng, thuế suất 15%; doanh thu năm trên 3 tỷ đồng đến 50 tỷ đồng, thuế suất 17% và doanh thu năm trên 50 tỷ đồng, thuế suất 20%.

Hộ, cá nhân kinh doanh cư trú có doanh thu năm trên 500 triệu đồng đến 3 tỷ đồng được lựa chọn nộp thuế theo quy định thu nhập tính thuế nhân thuế suất, hoặc nộp thuế theo doanh thu tính thuế nhân thuế suất. Doanh thu tính thuế được xác định bằng phần doanh thu vượt trên 500 triệu đồng.

Trường hợp hộ, cá nhân có nhiều địa điểm kinh doanh, nhiều ngành nghề kinh doanh thì được trừ 500 triệu đồng vào doanh thu năm trước khi tính thuế TNCN của địa điểm, ngành nghề kinh doanh do cá nhân/hộ kinh doanh tự lựa chọn, nhưng tổng mức được trừ không quá 500 triệu đồng đối với tất cả hoạt động kinh doanh.

Đáng chú ý, phương pháp tính thuế sau khi lựa chọn sẽ được áp dụng ổn định trong 2 năm liên tiếp, nhằm hạn chế việc thay đổi liên tục gây xáo trộn nghĩa vụ thuế của hộ kinh doanh.

Trường hợp cá nhân/hộ kinh doanh có doanh thu năm trên 500 triệu đồng đến 3 tỷ đồng đang áp dụng phương pháp tính thuế TNCN theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu, nếu trong 2 năm liên tục tự xác định hoặc cơ quan thuế có dữ liệu xác định hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu thực tế trên 3 tỷ đồng thì từ năm tiếp theo phải thực hiện chuyển sang phương pháp tính thuế TNCN trên thu nhập tính thuế.

Với hộ, cá nhân kinh doanh cho thuê bất động sản, trừ hoạt động kinh doanh lưu trú, nộp thuế TNCN được xác định bằng phần doanh thu vượt trên 500 triệu đồng nhân với thuế suất 5%.

Các bước thực hiện chuyển đổi thuế khoán lên kê khai

Bước 1: Tất cả hộ kinh doanh cần rà soát doanh thu thực tế 2025, dự kiến doanh thu 2026, xác định thuộc nhóm Hộ kinh doanh nào. Đồng thời, trên cơ sở mô hình hoạt động kinh doanh để lựa chọn phương pháp tính thuế, chế độ kế toán áp dụng, phần mềm giải pháp cho hoạt động bán hàng, kế toán, hóa đơn, khai thuế tương ứng với quy mô thuộc nhóm.

Bước 2: Tiến hành kiểm kê hàng tồn kho vào thời điểm chuyển đổi (nếu có) - (nếu doanh thu trên ngưỡng).

Bước 3: Đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử (nếu hộ kinh doanh dự kiến doanh thu 2026 từ 1 tỷ đồng trở lên).

Bước 4: Chuẩn bị sổ sách kế toán (nếu hộ kinh doanh dự kiến doanh thu 2026 trên ngưỡng).

Bước 5: Thay đổi thông tin đăng ký kinh doanh, đăng ký thuế theo cơ chế một cửa liên thông hoặc trực tiếp tại cơ quan thuế để đăng ký phương pháp tính thuế (nếu có thay đổi so với hiện tại).

Bước 6: Đăng ký tài khoản ngân hàng riêng cho hoạt động kinh doanh (nếu chưa có tài khoản ngân hàng riêng cho hoạt động kinh doanh độc lập với các thanh toán cá nhân).

Bước 7: Khai thuế đối với hoạt động kinh doanh theo mẫu tờ khai phù hợp phương pháp tính thuế và ngành nghề lĩnh vực hoạt động kinh doanh (sử dụng eTax Mobile).

Nguyễn Lê

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/buoc-chuyen-lich-su-ho-kinh-doanh-het-thoi-khoan-thue-chuyen-sang-ke-khai-2476903.html